Osmanlı Bilimi Araştırmaları

GÖNDERBİLGİ
EnglishTürkçe

Araştırma Makalesi


DOI :10.26650/oba.536002   IUP :10.26650/oba.536002    Tam Metin (PDF)

Osmanlı Donanması Askerlerinin Tayyarelerde Görevlendirilmek Üzere Yetiştirilmesi

Derya Geçili

İnsanoğlu, ihtiyaçları nispetinde kara, deniz ve demir yollarını kullanmıştır. Hava ulaşımındaki gelişmeler yeni bir devrin başlangıcını teşkil etmiştir. Osmanlı Devleti, tayyarelerin askeri alandaki önemini, İtalya’nın Osmanlı mevzilerini tayyarelerle bombalamasıyla, Trablusgarp Savaşı (1911-1912) sırasında anlamış, Avrupa devletlerinden satın aldığı uçaklarla hava gücünü oluşturmaya çalışmıştır. Tayyareler, sadece karada değil zamanla denizlerde de etkili işlev görmüştür. Savaş sırasında düşman mevkilerini, kuvvetlerini, birliklerini, seyir ve hareketlerini mümkün olduğu kadar seri ve tam anlamıyla öğrenilebilmek, donanmalar için büyük öneme sahipti. Osmanlı Deniz Kuvvetleri, tayyarelerde görevli mühendis ve rasatçılara yardımcı olacak askere ihtiyaç duymuştur. Donanmaya bağlı Efrad-ı Cedide Mektebi’nde eğitim alan askerlerin bir kısmı ‘tayyareci askeri’ veya ‘tayyareci efrad’ olarak yetiştirilerek eleman açığı kapatılmaya çalışılmıştır. Bu çalışmada, Osmanlı donanma askerlerinin ‘tayyareci asker’ olarak yetiştirilme süreci incelenmiştir

Anahtar Kelimeler: Deniz tayyareleri, tayyare askerleri, Osmanlı donanması
DOI :10.26650/oba.536002   IUP :10.26650/oba.536002    Tam Metin (PDF)

Training of Ottoman Naval Soldiers to be Employed in Airplanes

Derya Geçili

Highways, maritime lines and railways were developed to meet the needs of humanity. Advances in aerial transportation heralded a new era. The Ottoman State realized the importance of airplanes when the Italians used them to bomb Ottoman positions during the Tripoli War (1911-1912). Consequently, work was undertaken to establish air forces by purchasing airplanes from European states. Airplanes were essential not only for land forces but also for the navy to accurately track the position and movement of enemy forces. After attending Efrad-ı Cedide Mektebi (the School of New Soldiers - established within the Ottoman Naval Forces), Ottoman soldiers, were trained in special courses to become ‘airplane soldiers’ (tayyareci efrad, tayyareci asker) in order to assist the engineers (mühendis) and observers (rasatçı) in charge of airplanes. The aim of the present article is to study the training of these soldiers to be employed later on in the airplanes of the Ottoman navy. 

Anahtar Kelimeler: Airplanes, airplane soldiers, training, Ottoman navy

PDF Görünüm

Referanslar

  • Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA) google scholar
  • Babıali Evrak Odası (BEO), 4394/329526-1-1, 4394/329526-1-2, 4394/329526-2-1. 4394/329526-2-2, 4394/329526-3-1,11 Rebiyülevvel 1334 (17 Ocak 1916). google scholar
  • İrade Dosya Usulü (İ.DUİT), 87/9. google scholar
  • İrade Meclis-i Mahsus (İ.MMS), 185/19-4-2, 18 Mayıs 1330 (31 Mayıs 1914), 170/25, 29 Zilkade 1331 (30 Ekim 1913). google scholar
  • Meclis-i Vükela (MV), 231/346-1-1. google scholar
  • Şura-yı Devlet (ŞD.TNZ), 24/2, 26 Rebiyülahir 1338 (18 Ocak 1920). google scholar
  • Deniz Müzesi Arşivi (DMA) Bahriye Dairesi Riyaseti (BD. R), 7/118, 18 Teşrinisani 1340 (18 Kasım 1924), 12/220-1, 12 Haziran 1329 (25 Haziran 1913). google scholar
  • Bahriye Nezareti (BN), 327/10720, 4 Temmuz 1332 (4 Temmuz 1917), 162/2748, 380/13820, 12 Temmuz 1332 (25 Temmuz 1916), 346/12383, 11 Temmuz, 1333 (11 Temmuz 1917), Mülga Bahriye (MB), 94/85, 20 Şubat 1331 (4 Mart 1916), 625/317, 25 Nisan 1334 (25 Nisan 1918). google scholar
  • Umuru Bahriye Müdüriyeti II (U.BM II), 17/312-7, 1 Mart 1340 (1 Mart 1924). google scholar
  • III. Daire, 30/8, 20 Şevval 1331 (22 Eylül 1913). google scholar
  • Akgündüz, Ahmet. “Gedik.” TDV İslam Ansiklopedisi. 13:541-543 İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı, 1996. google scholar
  • “Bahri Tayyareler.” Mecmua-i Fünun-ı Bahriye 20, 9 (Teşrin-i Sani 1338): 168-171. google scholar
  • “Bahriye Efradının Küçük Zabitanıyla Gedikli Zabitanına Dair 22 Rebiyülahir 1333 [9 Mart 1915] Tarihli Kanunun 15. Maddesini Muadil Kanun, 5 Rebiyülahir 1335 /16 Kanun-i sani 1332 (29 Ocak 1917).” Düstur tertip 2, cilt 9 (1928): 134. google scholar
  • Büyüktuğrul, Afif. Osmanlı Deniz Harp Tarihi, cilt 3. İstanbul: Deniz Basımevi, 1973. google scholar
  • Efrâd-ı Bahriye ve Gedikliler Hakkında Kanunnâme-i Hümayun. [İstanbul]: Bahriye Matbaası, 1331 (1915). google scholar
  • Gencer, Ali İhsan. Bahriye’de Yapılan Islahat Hareketleri ve Bahriye Nezareti’nin Kuruluşu. İstanbul: Türk Tarih Kurumu, 2001. google scholar
  • Gülen, Nejat, Heybeliada (Tarihi, Coğrafyası, Yaşamı). İstanbul: Tekin Yayınevi, 1985. google scholar
  • “Gemiden Sonra Tayyare.” Tayyare Cemiyeti Mecmuası 17, 23 (1 Mart 1926): 3-4. google scholar
  • “Hava Devri.” Tayyare Cemiyeti Mecmuası 17, 11 (1 Kanun-i evvel 1925): 1-2. google scholar
  • Kurt, Deniz, ve Erdal Korkmaz. “Yeni Arşiv Belgeleri Işığında Türk Askerî Havacılığının Doğuşu (19111912).” Savunma Bilimleri Dergisi 17, 2 (2018): 207-251. google scholar
  • Özyalçıner, Adnan ve Şennur Sezer. Öyküleriyle İstanbul Anıtları I. İstanbul: Evrensel Basım Yayın, 2010. google scholar
  • Takvim-i Vekayi 2782, 9 Rebiyülahir 1335 / 20 Kanun-i sani 1333 (2 Şubat 1917), 2. “Tayyarelerin Ehemmiyeti Harbiyeleri.” Ordu ve Donanma Dergisi 2 (Nisan 1328 / 1912): 43-47. google scholar
  • Yeni, Mustafa. “Hava Kuvvetleri.” Dünya Savaş Tarihi: Osmanlı Askeri Tarihi, Kara, Deniz ve Hava Kuvvetleri 1792-1918, editör Gültekin Yıldız içinde, 165. İstanbul: Timaş Yayınları, 2013. google scholar

Atıflar

Biçimlendirilmiş bir atıfı kopyalayıp yapıştırın veya seçtiğiniz biçimde dışa aktarmak için seçeneklerden birini kullanın


DIŞA AKTAR



APA

Geçili, D. (2019). Osmanlı Donanması Askerlerinin Tayyarelerde Görevlendirilmek Üzere Yetiştirilmesi. Osmanlı Bilimi Araştırmaları, 20(2), 103-114. https://doi.org/10.26650/oba.536002


AMA

Geçili D. Osmanlı Donanması Askerlerinin Tayyarelerde Görevlendirilmek Üzere Yetiştirilmesi. Osmanlı Bilimi Araştırmaları. 2019;20(2):103-114. https://doi.org/10.26650/oba.536002


ABNT

Geçili, D. Osmanlı Donanması Askerlerinin Tayyarelerde Görevlendirilmek Üzere Yetiştirilmesi. Osmanlı Bilimi Araştırmaları, [Publisher Location], v. 20, n. 2, p. 103-114, 2019.


Chicago: Author-Date Style

Geçili, Derya,. 2019. “Osmanlı Donanması Askerlerinin Tayyarelerde Görevlendirilmek Üzere Yetiştirilmesi.” Osmanlı Bilimi Araştırmaları 20, no. 2: 103-114. https://doi.org/10.26650/oba.536002


Chicago: Humanities Style

Geçili, Derya,. “Osmanlı Donanması Askerlerinin Tayyarelerde Görevlendirilmek Üzere Yetiştirilmesi.” Osmanlı Bilimi Araştırmaları 20, no. 2 (Nov. 2024): 103-114. https://doi.org/10.26650/oba.536002


Harvard: Australian Style

Geçili, D 2019, 'Osmanlı Donanması Askerlerinin Tayyarelerde Görevlendirilmek Üzere Yetiştirilmesi', Osmanlı Bilimi Araştırmaları, vol. 20, no. 2, pp. 103-114, viewed 14 Nov. 2024, https://doi.org/10.26650/oba.536002


Harvard: Author-Date Style

Geçili, D. (2019) ‘Osmanlı Donanması Askerlerinin Tayyarelerde Görevlendirilmek Üzere Yetiştirilmesi’, Osmanlı Bilimi Araştırmaları, 20(2), pp. 103-114. https://doi.org/10.26650/oba.536002 (14 Nov. 2024).


MLA

Geçili, Derya,. “Osmanlı Donanması Askerlerinin Tayyarelerde Görevlendirilmek Üzere Yetiştirilmesi.” Osmanlı Bilimi Araştırmaları, vol. 20, no. 2, 2019, pp. 103-114. [Database Container], https://doi.org/10.26650/oba.536002


Vancouver

Geçili D. Osmanlı Donanması Askerlerinin Tayyarelerde Görevlendirilmek Üzere Yetiştirilmesi. Osmanlı Bilimi Araştırmaları [Internet]. 14 Nov. 2024 [cited 14 Nov. 2024];20(2):103-114. Available from: https://doi.org/10.26650/oba.536002 doi: 10.26650/oba.536002


ISNAD

Geçili, Derya. “Osmanlı Donanması Askerlerinin Tayyarelerde Görevlendirilmek Üzere Yetiştirilmesi”. Osmanlı Bilimi Araştırmaları 20/2 (Nov. 2024): 103-114. https://doi.org/10.26650/oba.536002



ZAMAN ÇİZELGESİ


Gönderim05.03.2019
Kabul06.05.2019
Çevrimiçi Yayınlanma03.07.2019

LİSANS


Attribution-NonCommercial (CC BY-NC)

This license lets others remix, tweak, and build upon your work non-commercially, and although their new works must also acknowledge you and be non-commercial, they don’t have to license their derivative works on the same terms.


PAYLAŞ




İstanbul Üniversitesi Yayınları, uluslararası yayıncılık standartları ve etiğine uygun olarak, yüksek kalitede bilimsel dergi ve kitapların yayınlanmasıyla giderek artan bilimsel bilginin yayılmasına katkıda bulunmayı amaçlamaktadır. İstanbul Üniversitesi Yayınları açık erişimli, ticari olmayan, bilimsel yayıncılığı takip etmektedir.