Osmanlı Bilimi Araştırmaları

GÖNDERBİLGİ
EnglishTürkçe

Araştırma Makalesi


DOI :10.30522/iuoba.497280   IUP :10.30522/iuoba.497280    Tam Metin (PDF)

Paul Mentré: 1926-1928 Yıllarında İstanbul’da bir Fransız Matematikçi - Mühendis

Ayşe Feza Günergun

Yüksek öğrenimi reform çalışmaları çerçevesinde İstanbul Darülfünunu Fen Fakültesi’nde 1926 yılında bir Elektromekanik Enstitüsü kurulur. Böylece Darülfünun’da ilk defa mühendislik eğitimi verilecektir. Bu enstitü, 3 yıllık eğitim sonunda, 1929 yılında ilk mezunlarını (Makine-Elektrik mühendisleri) verir. Eğitim, enstitünün 1935’te Yüksek Mühendis Mektebi’ne (1944’ten sonra Istanbul Teknik Üniversitesi) nakline kadar devam eder. Enstitüdeki eğitimi Türk bilim insanları ile 1926 yılında Fransa’dan davet edilen Fransız bilim insanları beraberce yürütürler. Fransız öğretim üyeleri arasında Nancy Üniversitesi’nden Paul Mentré (1889-1936)) de vardır. Mentré, İstanbul’da bulunduğu iki sene içinde enstitünün müdürlüğünü üstlendiği gibi, Tatbiki Makine derslerini de verir. Bu çalışma, Türkçe yayınlarda adı verilen ancak biyografisine rastlamadığımız bu matematikçi-mühendisin ölümünden sonra Fransa’da 1937 yılında yayımlanan biyografisine ve Nancy Üniversitesi’ndeki bilgilere dayanarak Türk okuyucusuna tanıtmayı amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler: Paul Mentré, Darülfünun, Elektromekanik Enstitüsü, mühendislik eğitimi, Nancy Üniversitesi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul Teknik Üniversitesi.
DOI :10.30522/iuoba.497280   IUP :10.30522/iuoba.497280    Tam Metin (PDF)

Paul Mentré: A French Mathematician – Engineer in Istanbul in 1926-1928

Ayşe Feza Günergun

An Institute of Electro-mechanics was created in 1926 in the Faculty of Science of the Istanbul Darülfünun, with the aim of initiating the teaching of engineering within the Istanbul University. Mechanical-Electrical engineers first graduated in 1929 after having studied in a 3-year programme. Teaching continued until 1935 when the Institute was transferred to the Engineering School, Yüksek Mühendis Mektebi, the Istanbul Technical University (ITU) after 1944. The teaching staff included Turkish teachers along with scholars invited from France in 1926. Among these French professors was Paul Mentré (1889-1936), a mathematician-engineer from Nancy University. Mentré acted as the director of the Institute from 1926 to 1928, and taught courses in applied mechanics (Tatbiki Makine). Although Mentré’s name is mentioned, biographical information does not appear in Turkish publications. The present paper aims to introduce the mathematician-engineer Paul Mentré to the Turkish audience based on his obituary published in France in 1937 and the information kept in Nancy University Archives.

Anahtar Kelimeler: Paul Mentré, Darülfünun, Institute of Electro-mechanics, engineering education, University of Nancy, Istanbul University, Istanbul Technical University.

PDF Görünüm

Referanslar

  • Akbaş, Meltem. “Einstein’ın Görelilik Teorisini Türkiye’ye Tanıtanlar (II): Hüsnü Hamid [Sayman].” Osmanlı Bilimi Araştırmaları 5, 1 (2003): 51-67. google scholar
  • Bahadır, Osman. “Türkiye'de Bilime Adanmış ‘Yabancı’ Bir Hayat Türkiye'de Elektrik ve Makine Fakültelerinin Kurucularından: François Duscio (1905-1972).” Cumhuriyet Bilim Teknik, sayı 895 (15 Mayıs 2004): 10. google scholar
  • Baltacıoğlu, Ali Y. “Müderris Tevfik [Subaşı], 1879-1954.” Osmanlı Bilimi Araştırmaları 19, 2 (2018): 153-186. google scholar
  • Dölen, Emre. Cumhuriyet Döneminde Osmanlı Darülfünunu - Türkiye Üniversite Tarihi 2. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi, 2010. google scholar
  • Dölen, Emre. “İstanbul Darülfünunu Fen Fakültesi Elektromekanik Enstitüsü (1926-1935,” Türk Teknoloji Tarihi - I. Türk Bilim ve Teknoloji Tarihi Kongresi Bildirileri (15-17 Kasım 2001) içinde. Yayına hazırlayan Emre Dölen ve Mustafa Kaçar, 115-154. İstanbul: Türk Bilim Tarihi Kurumu – İSKİ, 2003. google scholar
  • Kaçar, Mustafa. “The development in the attitude of the Ottoman state towards science and education and the establishment of the engineering schools (Mühendishanes).” Science, Technology and Industry in the Ottoman World içinde. Editörler Ekmeleddin İhsanoğlu, Ahmed Djebbar ve Feza Günergun, 81-90. Turnhout: Brepols, 2000. google scholar
  • Kaçar, Mustafa. “Osmanlı İmparatorluğu’nda Askeri Teknik Eğitimde Modernleşme Çalışmaları ve Mühendishanelerin Kuruluşu (1808’e Kadar).” Osmanlı Bilimi Araştırmaları II içinde. Editör Feza Günergun, 69-137. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi, 1998. google scholar
  • Martykánová, Darina. Reconstructing Ottoman Engineers, Archeology of a Profession (1789-1914). Pisa: Edizioni Plus, 2010. google scholar
  • Mauduit, Alexandre. “Paul Mentré (1889-1936).” Bulletin Mensuel de la Société des Sciences de Nancy - Nouvelle Série 2 (Fevrier 1937) : 45-48. google scholar
  • Mentré, Paul. Les Variétés de l'espace réglé étudiées dans leurs propriétés infinitésimales projectives, Thèses présentées à la Faculté des sciences de Paris, pour obtenir le grade de docteur ès-sciences mathématiques [Les variétés de l'espace réglé, leur étude par le calcul extérieur]. Paris: Les Presses universitaires de France, 1923. google scholar
  • Mentré, Paul. “Sur les congruences flecnodales de Wilczcynski.” Association française pour l’avancement des des sciences fusionnée avec 1’Association scientifique de France. Conférences. Compte-rendu de la 50e Session, Lyon, 1926 içinde, 99-101. Paris: Masson et Cie., 1927. google scholar
  • Vogt, Henri. Éléments de mathématiques supérieures (mécanique), à l'usage des candidats au certificat de mathématiques générales et des ingénieurs, recueillis et complétés par Paul Mentré. Chartres: impr. Durand; Paris : libr. Vuibert, 1931. google scholar
  • Vogt, Henri, et Paul Mentré. Problèmes de mécanique. Solutions des exercices proposés dans les Éléments de mathématiques supérieures. T. 2: Mécanique. Chartres: impr. Durand; Paris: libr. Vuibert, 1934. google scholar
  • Archives de la Faculté des Sciences de Nancy. “Mentré, Paul Gustave.” Erişim 8 Aralık 2018. http://cussenot-fst-nancy.ahp-numerique.fr/cussenot2/alphabetique.php?recherche =MENTRE google scholar
  • İstanbul Teknik Üniversitesi. “İTÜ Elektrik-Elektronik Mühendisliği Fakültesi tarihçesi.” Erişim 20.12.2018, http://www.ee.itu.edu.tr/hakkimizda/tarihce google scholar
  • İstanbul Teknik Üniversitesi. “İTÜ Elektrik-Elektronik Mühendisliği Fakültesi Elektrik Mühendisliği Bölümü tarihçesi.” Erişim 20.12.2018. http://www.elk.itu.edu.tr/ hakkimizda/b%C3%B6l%C3%BCm-tarih%C3%A7esi google scholar
  • İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa. “Bölümlerimizin Tarihçeleri: Elektrik-elektronik mühendisliği.” Erişim 8 Aralık 2018. http://muhendislik.istanbulc.edu.tr/tr/content/ bolumlerimizin-tarihceleri/elektrik-elektronik-muhendisligi. google scholar
  • İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa. “Bölümlerimizin Tarihçeleri: Makine Mühendisliği.” Erişim 8 Aralık 2018. http://muhendislik.istanbulc.edu.tr/tr/content/bolumlerimizin-tarihceleri/makina-muhendisligi. google scholar

Atıflar

Biçimlendirilmiş bir atıfı kopyalayıp yapıştırın veya seçtiğiniz biçimde dışa aktarmak için seçeneklerden birini kullanın


DIŞA AKTAR



APA

Günergun, A.F. (2019). Paul Mentré: 1926-1928 Yıllarında İstanbul’da bir Fransız Matematikçi - Mühendis. Osmanlı Bilimi Araştırmaları, 20(1), 92-101. https://doi.org/10.30522/iuoba.497280


AMA

Günergun A F. Paul Mentré: 1926-1928 Yıllarında İstanbul’da bir Fransız Matematikçi - Mühendis. Osmanlı Bilimi Araştırmaları. 2019;20(1):92-101. https://doi.org/10.30522/iuoba.497280


ABNT

Günergun, A.F. Paul Mentré: 1926-1928 Yıllarında İstanbul’da bir Fransız Matematikçi - Mühendis. Osmanlı Bilimi Araştırmaları, [Publisher Location], v. 20, n. 1, p. 92-101, 2019.


Chicago: Author-Date Style

Günergun, Ayşe Feza,. 2019. “Paul Mentré: 1926-1928 Yıllarında İstanbul’da bir Fransız Matematikçi - Mühendis.” Osmanlı Bilimi Araştırmaları 20, no. 1: 92-101. https://doi.org/10.30522/iuoba.497280


Chicago: Humanities Style

Günergun, Ayşe Feza,. “Paul Mentré: 1926-1928 Yıllarında İstanbul’da bir Fransız Matematikçi - Mühendis.” Osmanlı Bilimi Araştırmaları 20, no. 1 (May. 2025): 92-101. https://doi.org/10.30522/iuoba.497280


Harvard: Australian Style

Günergun, AF 2019, 'Paul Mentré: 1926-1928 Yıllarında İstanbul’da bir Fransız Matematikçi - Mühendis', Osmanlı Bilimi Araştırmaları, vol. 20, no. 1, pp. 92-101, viewed 22 May. 2025, https://doi.org/10.30522/iuoba.497280


Harvard: Author-Date Style

Günergun, A.F. (2019) ‘Paul Mentré: 1926-1928 Yıllarında İstanbul’da bir Fransız Matematikçi - Mühendis’, Osmanlı Bilimi Araştırmaları, 20(1), pp. 92-101. https://doi.org/10.30522/iuoba.497280 (22 May. 2025).


MLA

Günergun, Ayşe Feza,. “Paul Mentré: 1926-1928 Yıllarında İstanbul’da bir Fransız Matematikçi - Mühendis.” Osmanlı Bilimi Araştırmaları, vol. 20, no. 1, 2019, pp. 92-101. [Database Container], https://doi.org/10.30522/iuoba.497280


Vancouver

Günergun AF. Paul Mentré: 1926-1928 Yıllarında İstanbul’da bir Fransız Matematikçi - Mühendis. Osmanlı Bilimi Araştırmaları [Internet]. 22 May. 2025 [cited 22 May. 2025];20(1):92-101. Available from: https://doi.org/10.30522/iuoba.497280 doi: 10.30522/iuoba.497280


ISNAD

Günergun, AyşeFeza. “Paul Mentré: 1926-1928 Yıllarında İstanbul’da bir Fransız Matematikçi - Mühendis”. Osmanlı Bilimi Araştırmaları 20/1 (May. 2025): 92-101. https://doi.org/10.30522/iuoba.497280



ZAMAN ÇİZELGESİ


Gönderim14.12.2018
Kabul17.12.2018
Çevrimiçi Yayınlanma04.01.2019

LİSANS


Attribution-NonCommercial (CC BY-NC)

This license lets others remix, tweak, and build upon your work non-commercially, and although their new works must also acknowledge you and be non-commercial, they don’t have to license their derivative works on the same terms.


PAYLAŞ



İstanbul Üniversitesi Yayınları, uluslararası yayıncılık standartları ve etiğine uygun olarak, yüksek kalitede bilimsel dergi ve kitapların yayınlanmasıyla giderek artan bilimsel bilginin yayılmasına katkıda bulunmayı amaçlamaktadır. İstanbul Üniversitesi Yayınları açık erişimli, ticari olmayan, bilimsel yayıncılığı takip etmektedir.