Şükrü Sayan’ın “Kemmiyyât-ı Mevhûmenin Sûret-i İrâesine Dair Yeni bir Nazariyye” Adlı Makalesi
Türk dilinde yazılmış devrin en iyi analitik geometri kitabı sayılabilecek Hendese-i Tahlîliyye (c.1, İstanbul, 1915) adlı eserinin sonuna Şükrü Sayan, (?-1943) “Kemmiyyât-ı mevhûmenin sûret-i irâesine dair yeni bir nazariyye” adlı bir makale eklemiştir. Şükrü Sayan makalesinin başlığında “yeni bir nazariyye” ifadesini kullanmakla birlikte, bu çalışmasında yeni bir fikir ortaya atmadığı gibi yeni bir cebirsel hesaplama kolaylığı da getirmemiştir. Esas fikri bir gösterim değişikliğinden ibaret kalan bu makale, özgün bir katkıdan ziyade Osmanlı matematikçileri arasında o devirde yaygınlık kazanan ortaya yeni bir şey koyabilmek arzusunun verimsiz bir ürünü olarak görülebilir. Şükrü Sayan’ın makalesi, söz konusu arzuya dikkat çekmek amacıyla burada incelenmiştir.
Şükrü Sayan’s Article Titled “On a Novel Theory Concerning the Designation of Imaginary Quantities”
Mathematician Şükrü Sayan (d. 1943) appended an article entitled “On a novel theory concerning the designation of imaginary quantities” to the end of his analytic geometry textbook Hendese-i Tahlîliyye (Vol.1, Istanbul, 1915), which is held to be the most proficient publication on the subject of the period, in Turkish. Although Sayan proposed to expose “a novel theory” the article, in fact, does not introduce a novel mathematical concept or facilitate algebraic calculations. Sayan’s article is primarily an explication of a notational modification, and represents yet another outcome of the Ottoman mathematicians’ ambition to come up with new work, rather than original and fundamental contributions to the field. Şükrü Sayan’s article is reviewed and assessed within the contexts of contemporary mathematics and analytic geometry.
