Araştırma Makalesi


DOI :10.26650/YTA2021-895339   IUP :10.26650/YTA2021-895339    Tam Metin (PDF)

İkinci Dünya Savaşı Sırasında Alman Denizaltılarının Karadeniz’de Batırılmaları ve Askerî Personelin Türkiye’de Zorunlu Misafirliği

Umut Cafer Karadoğan

II. Dünya Savaşı sırasında Türkiye’nin yerleşik olduğu stratejik coğrafya etrafında yaşanan hadiseler neticesinde başta İngiltere ile Amerika Birleşik Devletleri ve zaman zaman da Almanya, Türkiye’ye karşı sert politikalar uygulamaya çalışmıştır. Almanya’nın Sovyetler Birliği’ni yok etme planının bir parçası olarak kurguladığı Barbarossa Harekâtı çerçevesinde denizaltılarını Karadeniz’e kara ve nehir yoluyla ulaştırma çabası, ardından burada yaşadıkları başarısızlıkların neticesinde Ruslara teslim olmamak için denizaltılarını batırmaları, sözü edilen denizaltı askerî personelin karaya çıktıkları sırada yakalanmaları, enterne edilip daha sonra Türkiye’nin farklı kamplarında zorunlu misafirliğe tabi tutulmaları, dönemin Türk hükûmetinin takip ettiği hukuki süreç, Alman askerlerine karşı takındıkları tavır, bu askerlerinin mübadele biçimleri, Türkiye’nin savaşa ve savaşın taraflarına bakış açısı bu çalışmanın konusunu oluşturmuştur.

DOI :10.26650/YTA2021-895339   IUP :10.26650/YTA2021-895339    Tam Metin (PDF)

The Sinking of German Submarines in the Black Sea During World War II and the Mandatory Accommodation of Military Personnel in Turkey

Umut Cafer Karadoğan

During the Second World War, as a result of the events that took place around the strategic geography of Turkey, the United Kingdom; the United States of America, and, from time to time, Germany tried to implement harsh policies against Turkey. This study focuses on the following themes: Germany’s efforts to transport its submarines to the Black Sea by land and river within the framework of Operation Barbarossa, which was designed as a part of its plan to destroy the Soviet Union; Germany’s sinking of its submarines in order not to surrender to the Russians as a result of the failures it experienced there; the capture of the aforementioned submarines’ military personnel when they landed, were interned, and then subjected to compulsory stay in different camps in Turkey; the legal process followed by the Turkish government of the period; the attitude of the Turkish government toward German soldiers; the exchange method of these soldiers; and Turkey’s viewpoint regarding the war and parties of the war.


GENİŞLETİLMİŞ ÖZET


The parties of the second-largest war on Earth were spread across three continents. The Republic of Turkey, which was not a party to this war, did not have the military, social, or economic ability to keep the war going. Therefore, it chose to pursue a policy of impartiality toward the Allied and Axis states. 

The warring states were following new strategies to use the straits that belonged to Turkey, and they organized conferences to attract the Turkish government to the war. Despite these pressures, up until the last three months of the war, the Turkish government managed to maintain its neutrality.

Germany’s invasion policy against Soviet Russia, with the increase in the violence of the war, turned to primary and secondary areas. At the breaking point of the war, the German military authorities determined the Black Sea and Crimea to be their strategic fronts. They started activities in line with the increase in the number of fronts throughout the region and the determination of different strategies.

There were two main reasons why Hitler attached special importance to the Black Sea and Crimea. The first of these was to reach the oil fields in the Caucasus, and the second was to prevent the Russians from dominating the Black Sea. Germany had to bring Turkey under its control to exert political, social, and military pressure. For this reason, the Germans started an operation aiming for the domination of the area.

Germany, which was unable to use the straits under Turkish sovereignty during the war years, and the Axis powers, which were being influenced by it, implemented the Barbarossa Plan that they had developed against the Soviet Union. The Germans required to use the Turkish straits to implement this plan, and they were unlikely to follow the Montreux Convention on the Straits.

The Germans first landed six U-boats in the 30th Fleet on a land route, and then took to the Black Sea to envelop the Soviets stationed there. After delivering major losses to the Soviets in the Black Sea, six German U-boats were sunk toward the end of the war. Meanwhile, Romania was separated from the Axis powers under Soviet pressure, making the Black Sea a center of action with significant losses for the Germans.

Following successive attempts to defeat the Russians, German officers in the stationary sea planned to sink their submarines in Turkish territorial waters and reach into their country from the Aegean coasts under a decree from their headquarters. German soldiers who landed were soon after arrested by Turkish military authorities, interned, and hosted in the camps in the country. The military and civilian refugees of different countries were also collected in these camps. The Germans were first held in Beyşehir and then in Isparta after 1944.

German soldiers had the opportunity to survive after being interned in Turkish camps. Although the Turkish government had endeavored to provide camps with military-level conditions for visiting soldiers, some setbacks were experienced because of the economic, social, and political conditions of the period. Military personnel from different countries, especially German Navy personnel, also tried to reduce the negative impact of war by reaching out to the people in their camps.

During their stay in Anatolia, German soldiers lived not as refugees but as guests. The Turkish government, which did not go to war until 1944, tried not to change the status and conditions of the soldiers in the camps even after they were officially involved in the war. However, the Allies divided Germany into occupation zones, and it surrendered to the United States, and the Union of Soviet Socialist Republics. As a result of these developments, the status of the international organizations in Turkey had to change.  


PDF Görünüm

Referanslar

  • 1. Arşiv Kaynakları google scholar
  • Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı Cumhuriyet Arşivi (BCA) google scholar
  • Kızılay Arşivi google scholar
  • 2. Resmî Yayınlar google scholar
  • Hava Taarruzlarına Karşı Işıkların Söndürülmesi ve Karartılması Hakkındaki Nizamname, Kararname No: 2/10346, T.C. Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekâleti, Hudud ve Sahiller Sıhhat Umum Müdürlüğü, Ankara, Receb Ulusoğlu Basımevi, 1939. google scholar
  • Resmî Gazete google scholar
  • Türkiye Büyük Millet Meclisi Zabıt Ceridesi (TBMMZC) google scholar
  • 3. Süreli Yayınlar google scholar
  • Cumhuriyet google scholar
  • Milliyet google scholar
  • Radikal google scholar
  • Tan google scholar
  • Vatan google scholar
  • 4. Araştırma Eserler google scholar
  • Akın, Sunay: Önce Çocuklar ve Kadınlar, İstanbul, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2009. google scholar
  • Altuğ, Yılmaz: Devletler Hususi Hukuku Bakımından Mülteciler, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayını, İstanbul, Sermet Matbaası, 1967. google scholar
  • Antill, Peter-Dennis, Peter: Stalingrad 1942, Oxford, Osprey Publishing, 2007. google scholar
  • Anzerlioğlu, Yonca: “Hamdullah Suphi’nin Kaleminden Romanya’da Komünist Hareket”, Ankara Üniversitesi Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, S.37-38, 2006. google scholar
  • Ardent, Rudolph: Letzter Befehl, Versenken, Verlag, Berlin, E.S. Mittler, 2003. google scholar
  • Artuç, İbrahim: İkinci Dünya Savaşı, C.II, İstanbul, Kastaş Yayınları, 2003. google scholar
  • Aydemir, Şevket Süreyya: İkinci Adam, C.II, İstanbul, Remzi Kitapevi, 2000. google scholar
  • Beesly, Patrick: Room 40: British Naval Intelligence 1914-1918, London, H Hamilton Press, 1982. google scholar
  • Binark, İsmet: Türk Parlamento Tarihi, TBMM-VI. Dönem, C.II, Ankara, TBMM Vakfı Yayınları, 2004. google scholar
  • Busch, Rainer-Röll, Hans-Joachim: German U-Boat Commanders Of World War II: A Biographical Dictionary, translated by Geoffrey Brooks, London&Annapolis, Greenhill Books&Naval Institute Press, 1999. google scholar
  • Büyüktuğrul, Afif: Cumhuriyet Donanması 1923-1960, İstanbul, Deniz Basımevi, 1967. google scholar
  • Churchill, Winston: 2. Dünya Savaşı Hatıraları Tek Başımıza Mücadele 1940, İstanbul, Özgün Yayınevi, 2005. google scholar
  • Churchill, Winston: Yugoslavia and Greece, Memoirs of the Second World War, Boston, Houghton Mifflin Books, 1991. google scholar
  • Cummins, Chris: “Operation Gertrude: The Germen Invasion Of Turkey”, World At War Magazine, S.49, 2016. google scholar
  • Çınar, Burak: “İkinci Dünya Savaşı’nda Almanya’nın İki Cepheli Savaş Sorunu”, Güvenlik Stratejileri Dergisi, C.10, S.20, İstanbul, Ocak 2014. google scholar
  • Çınar, Burak: “İkinci Dünya Savaşı’nda Kırım Yarımadası’na Düzenlenen Harekatlar ve Kırım’ın Stratejik Değeri”, Tarih Araştırmaları Dergisi, C.38, S.66, Ankara, 2019. google scholar
  • Danacıoğlu, H. Esra: “Mefkure Faciası”, Toplumsal Tarih Dergisi, S.44, 1997. google scholar
  • Deniz Kuvvetleri Komutanlığı, Denizlerin Koruyucuları, Ankara, 2003. google scholar
  • Deniz, Muzaffer: “Hitler Dönemi Türk-Alman Anlaşmaları”, The Journal of Science (SOBİDER), Y.2, S.2, Mart 2015. google scholar
  • Dowling, Timothy C.: Russia at War, ABC-CLIO Publishing, 2014. google scholar
  • Dönitz, Kraus Karl: Goeben ve Breslau’nun Deniz Seferi, çev. Mustafa H. Cümbüş, Ankara, Orient Yayınları, 2013. google scholar
  • Enders, Gerd: Deutsche U-Boote zum Schwarzen Meer 1942-1944. Eine Reise ohne Wiederkehr, Hamburg, Mittler, 1997. google scholar
  • Erden, Ali Fuad: İsmet İnönü, Ankara, Bilgi Yayınevi, 1999. google scholar
  • Gilbert, Martin: Churchill, İstanbul, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2011. google scholar
  • Glantz, David M.: Operation Barbarossa Hitler’s Invasion of Russia 1941, Port Stroud, The History Press, 2011. google scholar
  • Gröner, Erich-Jung, Dieter-Maass, Martin: German Warships 1815-1945: U-boats and Mine Warfare Vessels, çev. Keith Thomas, Rachel Magowan, London, Conway Maritime Press, 1991. google scholar
  • Gürbüz, Kahraman: “İkinci Dünya Savaşı’nda Balkanlardaki Gelişmeler ve Türkiye’nin Tutumu”, Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, C.8, S.13, Bahar 2007. google scholar
  • Hadley Michael L.: “Grand Admiral Dönitz (1891-1980): A Dramatic Key To The Man Behind The Mask”, The Northern Mariner/Le Marin du Nord, C.X, No.2, Nisan 2000. google scholar
  • Haffner, Sebastian: Hitler Üzerine Notlar, çev. Hulki Demirel, İstanbul, İletişim Yayınları, 2019. google scholar
  • Halpern, Paul G.: A Naval History of World War I, New York, Routledge Press, 1919. google scholar
  • Higgins, Trumbull: Winston Churchill and the Second Front, New York, Oxford University Press, 1957. google scholar
  • Kalaycıoğlu, Ömer: Denizaltı ve Filomuz, İstanbul, Deniz Kuvvetleri Komutanlığı, 1990. google scholar
  • Kearns, Gerry: “Imperial Geopolitics: Geopolitical Visions at the Dawn of the American Century”, Companion to Political Geography, Oxford, Blackwell, 2003. google scholar
  • Kemp, Paul: U-Boats Destroyed-German Submarine Losses in the World Wars, London, Arms&Armour, 1999. google scholar
  • Keser, Ulvi: “Arşiv Belgeleri Işığında İkinci Dünya Savaşı Sürecinde Türkiye’de Mülteciler ve Esirler Sorunu”, Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, C.VII, S.18-19, İzmir, 2009. google scholar
  • Koçak, Cemil: Türk-Alman İlişkileri 1923-1939. İki Savaş Arasındaki Dönemde Siyasal, Kültürel, Askeri ve Ekonomik İlişkiler, Ankara, Türk Tarih Kurumu Basımevi, 1991. google scholar
  • Liddel, Hart B. H.: II. Dünya Savaşı Tarihi, C.I, çev. Kerim Bağrıaçık, İstanbul, Yapı Kredi Yayınları, 1998. google scholar
  • Lucas, James: Reich! World War II Through German Eyes, London, Grafton Books, 1990. google scholar
  • Manstein, Erich von: Kaybedilen Zaferler, İstanbul, Kara Kuvvetleri Komutanlığı İstanbul Askeri Basımevi, 1962. google scholar
  • Metel, Raşit: Türk Denizaltıcılık Tarihi-I (1960-1970), İstanbul, 1970. google scholar
  • Muşmal, Hüseyin-Gümüş, Hasret: “II. Dünya Savaşı Yıllarında Beyşehir’de Bir Enterne Kampı (Hitlerin Askerleri! Beyşehir’de)”, Tarihin Peşinde-Uluslararası Tarih ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, S.24, 2020. google scholar
  • Nesbit, Roy Conyers: Ultra Versus U-Boats, Pen&Sword Military, South Yorkshire, 2008. google scholar
  • Özlü, Hüsnü: İkinci Dünya Savaşı’ndan Günümüze Türkiye’de Savunma Sanayii’nin Gelişimi 1939-1990, İzmir, Dokuz Eylül Üniversitesi, Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, 2006. google scholar
  • Peterson, Edward N.: An Analytical History of World War II (Volume 1), New York, Peter Lang, 1995. google scholar
  • Read, J.: Mülteciler Meselesinin Mahiyeti ve Alınmakta Olan Tedbirler, çev. Gülgin Gönenç, Ankara, Türkiye Amme İdaresi Enstitüsü, 1959. google scholar
  • Roessler, Eberhard: Die Unterseeboote der Kaiserlichen Marine, Bonn, Bernard&Graefe, 1997. google scholar
  • Schroeder, Joachim: Die U-Boote des Kaisers, Bonn, Bernard&Graefe, 2002. google scholar
  • Soysal, İsmail: Türkiye’nin Siyasal Antlaşmaları, (1920-1945), C.I, Ankara, Türk Tarih Kurumu Yayınları, 2000. google scholar
  • Toy, Mutlu: Savaşta ve Barışta Türkiye’nin Savunması Açısından Denizaltı Gücünün Stratejik Etkileri, Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü, Sosyal Bilimler Enstitüsü Strateji Bilimi Anabilim Dalı, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, 2007. google scholar
  • Yaman, Ahmet Emin: “II. Dünya Savaşı’nda Türkiye’de Askeri Mülteciler ve Gözaltı Kampları (1941-1942)”, Tarih Araştırmaları Dergisi, C.22, S.33, 2003. google scholar
  • 5. Elektronik Kaynaklar google scholar
  • “U20 Batık Denizaltı-Sakarya”, 8 Şubat 2013 (Çevrimiçi), https://www.kulturportali. gov.tr/turkiye/sakarya/gezilecekyer/u20-batik-denizalti, 07.10.2020. google scholar
  • “Şile-Ağva Açıklarında II. Dünya Savaşı’ndan Kalma Denizaltı Bulundu”, 1 Şubat 2019 (Çevrimiçi), https://www.ntv.com.tr/galeri/sanat/sile-agva-aciklarinda-2-dunya-savasindan-kalma-denizalti-bulundu,N67sn9kcwU-yOax-JuMOpw, 08.10.2020. google scholar
  • “Hitler’in Kayıp Filosu Karadeniz Kıyımızda”, 4 Şubat 2008 (Çevrimiçi), https://www. hurriyet.com.tr/gundem/hitler-in-kayip-filosu-karadeniz-kiyilarimizda-8160783, 08.10.2020. google scholar
  • “U-19 Uboat Submarine Wreck” (Çevrimiçi), http://kaanaltin.com/uboat19eng.html, 13.10.2020. google scholar
  • “U-20 Uboat Submarine Wreck” (Çevrimiçi), http://kaanaltin.com/uboat20eng.html, 13.10.2020. google scholar
  • “U-23 Uboat Submarine Wreck” (Çevrimiçi), http://kaanaltin.com/uboat23eng.html, 13.10.2020. google scholar

Atıflar

Biçimlendirilmiş bir atıfı kopyalayıp yapıştırın veya seçtiğiniz biçimde dışa aktarmak için seçeneklerden birini kullanın


DIŞA AKTAR



APA

Karadoğan, U.C. (2021). İkinci Dünya Savaşı Sırasında Alman Denizaltılarının Karadeniz’de Batırılmaları ve Askerî Personelin Türkiye’de Zorunlu Misafirliği. Yakın Dönem Türkiye Araştırmaları, 0(40), 29-64. https://doi.org/10.26650/YTA2021-895339


AMA

Karadoğan U C. İkinci Dünya Savaşı Sırasında Alman Denizaltılarının Karadeniz’de Batırılmaları ve Askerî Personelin Türkiye’de Zorunlu Misafirliği. Yakın Dönem Türkiye Araştırmaları. 2021;0(40):29-64. https://doi.org/10.26650/YTA2021-895339


ABNT

Karadoğan, U.C. İkinci Dünya Savaşı Sırasında Alman Denizaltılarının Karadeniz’de Batırılmaları ve Askerî Personelin Türkiye’de Zorunlu Misafirliği. Yakın Dönem Türkiye Araştırmaları, [Publisher Location], v. 0, n. 40, p. 29-64, 2021.


Chicago: Author-Date Style

Karadoğan, Umut Cafer,. 2021. “İkinci Dünya Savaşı Sırasında Alman Denizaltılarının Karadeniz’de Batırılmaları ve Askerî Personelin Türkiye’de Zorunlu Misafirliği.” Yakın Dönem Türkiye Araştırmaları 0, no. 40: 29-64. https://doi.org/10.26650/YTA2021-895339


Chicago: Humanities Style

Karadoğan, Umut Cafer,. İkinci Dünya Savaşı Sırasında Alman Denizaltılarının Karadeniz’de Batırılmaları ve Askerî Personelin Türkiye’de Zorunlu Misafirliği.” Yakın Dönem Türkiye Araştırmaları 0, no. 40 (Apr. 2024): 29-64. https://doi.org/10.26650/YTA2021-895339


Harvard: Australian Style

Karadoğan, UC 2021, 'İkinci Dünya Savaşı Sırasında Alman Denizaltılarının Karadeniz’de Batırılmaları ve Askerî Personelin Türkiye’de Zorunlu Misafirliği', Yakın Dönem Türkiye Araştırmaları, vol. 0, no. 40, pp. 29-64, viewed 26 Apr. 2024, https://doi.org/10.26650/YTA2021-895339


Harvard: Author-Date Style

Karadoğan, U.C. (2021) ‘İkinci Dünya Savaşı Sırasında Alman Denizaltılarının Karadeniz’de Batırılmaları ve Askerî Personelin Türkiye’de Zorunlu Misafirliği’, Yakın Dönem Türkiye Araştırmaları, 0(40), pp. 29-64. https://doi.org/10.26650/YTA2021-895339 (26 Apr. 2024).


MLA

Karadoğan, Umut Cafer,. İkinci Dünya Savaşı Sırasında Alman Denizaltılarının Karadeniz’de Batırılmaları ve Askerî Personelin Türkiye’de Zorunlu Misafirliği.” Yakın Dönem Türkiye Araştırmaları, vol. 0, no. 40, 2021, pp. 29-64. [Database Container], https://doi.org/10.26650/YTA2021-895339


Vancouver

Karadoğan UC. İkinci Dünya Savaşı Sırasında Alman Denizaltılarının Karadeniz’de Batırılmaları ve Askerî Personelin Türkiye’de Zorunlu Misafirliği. Yakın Dönem Türkiye Araştırmaları [Internet]. 26 Apr. 2024 [cited 26 Apr. 2024];0(40):29-64. Available from: https://doi.org/10.26650/YTA2021-895339 doi: 10.26650/YTA2021-895339


ISNAD

Karadoğan, UmutCafer. İkinci Dünya Savaşı Sırasında Alman Denizaltılarının Karadeniz’de Batırılmaları ve Askerî Personelin Türkiye’de Zorunlu Misafirliği”. Yakın Dönem Türkiye Araştırmaları 0/40 (Apr. 2024): 29-64. https://doi.org/10.26650/YTA2021-895339



ZAMAN ÇİZELGESİ


Gönderim11.03.2021
Kabul09.08.2021
Çevrimiçi Yayınlanma30.12.2021

LİSANS


Attribution-NonCommercial (CC BY-NC)

This license lets others remix, tweak, and build upon your work non-commercially, and although their new works must also acknowledge you and be non-commercial, they don’t have to license their derivative works on the same terms.


PAYLAŞ




İstanbul Üniversitesi Yayınları, uluslararası yayıncılık standartları ve etiğine uygun olarak, yüksek kalitede bilimsel dergi ve kitapların yayınlanmasıyla giderek artan bilimsel bilginin yayılmasına katkıda bulunmayı amaçlamaktadır. İstanbul Üniversitesi Yayınları açık erişimli, ticari olmayan, bilimsel yayıncılığı takip etmektedir.