Araştırma Makalesi


DOI :10.26650/YTA2021-865431   IUP :10.26650/YTA2021-865431    Tam Metin (PDF)

Post-Komünist Süreçte Başmüftülük ve Bulgaristan Türklerinin Dinî Hürriyetleri

Ali HüseyinoğluHayri Emin

Balkanların azınlıklarından olan Bulgaristan Türkleri, Bulgaristan’ın bağımsızlığından günümüze bölgedeki diğer Müslüman toplumlarına nazaran farklı evrelerden geçmiştir. Komünist rejimin, Türkçe isimlerin zorla değiştirilmesi gibi en temel insan hak ihlalleriyle gündelik hayatın güçlüklerini tecrübe etmiştir. Bu çalışma, Bulgaristan Türklerinin dinî hak ve özgürlüklerini, komünizm sonrasından günümüze kadar bölgesel, ulusal ve uluslararası yönleriyle derinlemesine bir analizdir. Çalışmanın temel argümanı şudur: Her ne kadar Soğuk Savaş sonrası dönemde Müslüman azınlığın dinî özgürlükleri artmaya devam ediyor olsa da Bulgaristan, 2007’deki AB üyeliğinden günümüze Müslümanların dinî hürriyetlerini tam anlamıyla sağlamamakta; insan ve azınlık haklarıyla ilgili AB normlarını vatandaşları arasında eşit bir şekilde uygulamamaktadır.

DOI :10.26650/YTA2021-865431   IUP :10.26650/YTA2021-865431    Tam Metin (PDF)

The Grand Muftiate and Religious Freedom of Bulgarian Turks in the Post-Communist Period

Ali HüseyinoğluHayri Emin

Bulgarian Turks, one of the minorities of the Balkans have gone through different phases from Bulgaria’s independence to the present day compared to other Muslim societies in the region. This community experienced the hardships of daily life through the most basic human rights violations of the communist regime, such as the forced change of Turkish names. This study is an in-depth analysis of the religious rights and freedoms of Bulgarian Turks with their regional, national and international aspects from the post-communist process to present day. The main argument of the study is as follows: Although the religious freedom of the Muslim minority has continued to develop in the post-Cold War period, Bulgaria has not fully ensured the religious freedom of Muslims since its EU membership in 2007 and does not apply EU norms regarding human and minority rights equally among its citizens.


GENİŞLETİLMİŞ ÖZET


The Turks in Bulgaria constitute a significant number of citizens in that country. In addition to being one of the historical religions of the Balkan Peninsula, Islam is a wellestablished religion in Bulgaria. The rights of people adhering to Islam have been safeguarded in different ways and times since the end of the 19th century. The very first indication of the rights provided to Muslims goes back to the 1878 Berlin Treaty and that of the very first constitution of the Principality of Bulgaria, namely. Tarnovo Constitution of 1879. These rights would later be strengthened after the establishment of the Kingdom of Bulgaria in 1909, and after the 1913 Peace Treaty of Istanbul with the Ottoman Empire and that of the 1919 Treaty of Neuilly. 

In the interwar era, Muslims in Bulgaria largely suffered from a variety of violations of their religious rights and liberties in spite of some positive steps such as the opening of the Nuvvab School in Shumen. The rights of Muslims under the Communist regime throughout the Cold War era would be highly restricted, thus making everyday life totally unbearable for many of them. The totalitarian regime intervened in issues related to Islam as well as its practices among its Muslims citizens. The Bulgarian Communist Party increased its control and power on the offices of the muftiates and that of the Chief Muftiate. Mosques as well as some muftiate offices were closed while the rest of the Muslim religious leaders had to adopt a pro-regime stance in their offices and support Communist policies limiting the rights of their own Muslim congregates. 

After a brief historical introduction, this study deals with the main paradigms of the Normative Theory and shows the reader its usefulness to tackle the main research question of this research: How effective has the EU membership of Bulgaria been with regards to the protection and promotion of the rights of Muslims in Bulgaria? As indicated in the title, the main aim of this article is primarily to focus on the religious issues of the Muslims of Bulgaria in the post-Communist regime and to provide a detailed analysis of them from various aspects. This study covers a period of three decades between 1990 and 2020. It primarily concentrates on issues concerning the highest religious body of the Muslims in Bulgaria, namely the. Chief Muftiate since many discussions about Islam in the country are centred around it. 

An institution with a history of over a century, the Chief Muftiate is the oldest and most powerful of its kind and deals with a variety of issues concerning its congregates living in different parts of the country. It is the earliest institution of Muslims in which Islam is portrayed in the context of Bulgaria. This research starts by exploring the main problematic areas in the functioning of the institution, namely, state-endorsed policies aiming to break the solid leadership of the institution over Muslims. Second, it highlights the monetary problems of the Chief Muftiate and questions the role of fiscal issues on its effective functioning. Third, it continues by emphasizing the role of the Chief Muftiate regarding the protection of those properties belonging to waqf, religious pious endowments of Muslims. This research ends by highlighting the link between the Chief Muftiate and prayer houses located in different parts of Bulgaria which are still in use.

Having studied the abovementioned topics in detail using both local Bulgarian, Turkish and English sources, this study argues that some progress has been made in the area of religious freedom and the rights of Muslims in Bulgaria since the beginning of the post-Communist period. Nevertheless, despite becoming a member of NATO in 2004 and particularly of the EU in 2007, Bulgaria has not fully provided religious liberties to her Muslim citizens for the last thirty years. It seems that Bulgaria prefers not to find a final solution for the on-going violation of religious rights of Muslims, thus failing to promote principles of equality and non-discrimination among her citizens.


PDF Görünüm

Referanslar

  • 1. Arşiv Belgeleri google scholar
  • 1.1. Bulgaristan Müslümanlar Diyaneti Başmüftülüğü Arşivi (BMDBA)118 google scholar
  • Dış İlişkiler Bölümü (DİB) google scholar
  • Mahkeme Davaları Bölümü (MDB), Sofya Bölge Mahkemesi, Dava Kararı no. 2402/2008. google scholar
  • Mali İşler Bölümü (MİB) google scholar
  • Vakıflar Bölümü (VB) google scholar
  • 2. Resmî Yayınlar google scholar
  • Başmüftülük Tüzüğü, Bulgaristan Müslümanlar Diyaneti, Sofya, 2016. google scholar
  • “Reşenie na Narodnoto sıbranie, Strategiya za natsionalna sigursnost [Ulusal Güvenlik Stratejisi ve Meclisin Kararı]”, Dırjaven vestnik [Resmî Gazete], no. 46, 22.04.1998, Sofya. google scholar
  • 3. Araştırma Eserler google scholar
  • Ahmed, Vedat: “Bulgaristan Müslüman-Türk Azınlığı’nın Dinî Hakları ve Bulgaristan Müslümanları Başmüftülüğü”, 100 Godini Glavno Muftiystvo-Yubileen Sbornik [100 Yıl Müftülük: Jubile Derlemesi], ed. Vedat Ahmed, Sofya, Bulgaristan Müslümanları Başmüftülüğü, 2011, s. 80-101. google scholar
  • Belgelerle Mustafa Kemal Atatürk ve Türk Bulgar İlişkileri (1913-1938), der. Panto Kolev, Cengiz Hakov, Ogniyan Punev, Iliyana Paskova, Liliya Tsvetkova, ter. Elena Mirçeva, Ankara, Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü, 2002. google scholar
  • Buchsenschutz, Ulrich: Maltsinstvenata politika v Bılgariya: Politikata na BKP kım evrei, romi, pomatsi i turtsi (1944-1989) [Bulgaristan’da Azınlık Politikaları: Yahudilere, Çingenelere, Pomaklara ve Türklere yönelik BKP’nin Politikası (19441989)], Sofya, IMIR, 2000. google scholar
  • Bulgaristan’da İnsan Hakları, Temel Hak ve Hürriyetler, ed. Bülent Yıldırım, Edirne, Trakya Üniversitesi Yayınları, 2016. google scholar
  • Cambazov, İsmail: 100 Yıl Başmüftülük - Tarihçe, Sofya, Bulgaristan Müslümanları Başmüftülüğü, 2011. google scholar
  • Cambazov, İsmail: Bulgaristan’da Başmüftülük Tarihi: 1944-2012, İkinci Kitap, Sofya, Bulgaristan Müslümanları Başmüftülüğü, 2013. google scholar
  • Crampton, Richard J.: A Concise History ofBulgaria, Cambridge, Cambridge University Press, 2006. google scholar
  • Crampton, Richard J.: Bulgaria, Oxford, Oxford University Press, 2007. google scholar
  • Dayıoğlu, Ali: “Muslim-Turkish Minority’s Freedom of Religion and Conscience and the Problem of Head Muftiate in Bulgaria Between 1989 and 2011”, Journal of Social Sciences, C.V, S.1, 2012, s. 2-33. google scholar
  • Dragostinova, Theodora: Between Two Motherlands: Nationality and Emigration among the Greeks of Bulgaria, 1900-1949, Ithaca and London, Cornell University Press, 2011. google scholar
  • Emeklıer, Bilgehan: “Uluslararası İlişkiler Disiplininde Epistemolojik Paradigma Tartışmaları: Postpozitivist Kuramlar”, Bilge Strateji, C.3, S.4, 2011, s. 139-184. google scholar
  • Eminov, Ali: “Islam And Muslims in Bulgaria: A Brief History”, Islamic Studies, Islam in the Balkans Özel Sayısı, C.36, S.2/3, Islamabad, Islamic Research Institute, International Islamic University, 1997, s. 209-241. google scholar
  • Eren, Halit-Bayır, Önder-Oğuz, Mustafa-Mete, Zekai: Balkanlar’da Osmanlı Vakıfları, Vakfiyeler: Bulgaristan, İstanbul, IRCICA, 2012. google scholar
  • Erskine, Toni: “Normative Theory”, International Relations Theories: Dicipline and Diversity, eds. Tim Dunne, Milja Kurki, Steve Smith, Oxford, Oxford University Press, 2013, s. 36-57. google scholar
  • Evans, Graham-Newnham, Richard: The Penguin Dictionary ofInternational Relations, London, Penguin, 1998. google scholar
  • Goldstein, Joshua S.-Pevehouse, Jon C.: Uluslararası İlişkiler, çev. Haluk Özdemir, Ankara, BB101 Yayınları, 2015. google scholar
  • Hacı, Mustafa: “Demokratik Değişimlerden Sonra Başmüftülük”, Sofya Yüksek İslam Enstitüsü Yıllığı 2, Sofya, Yüksek İslam Enstitüsü, 2010, s. 5-20. google scholar
  • İsov, Mümin: “Bulgaristan Tarih Ders Kitaplarında Türk Azınlığın Yerine İlişkin Bazı Gözlemler”, Balkan Araştırma Enstitüsü Dergisi, C.III, S.1, 2014, s. 37-51. google scholar
  • İvanov, Mihail: “Shtrihi ot Obraza na Bılgarskite Müsülmani-2016 [Bulgaristan Müslümanlarının Yüz Hatları-2016]”, Müsülmanite v Bılgariya: Dinamika na Naglasite [Bulgaristan’da Müslümanlar: Eğilim Dinamikleri], ed. Evgeniya İvanova, Sofya, NBU, 2017, s. 7-12. google scholar
  • İvanova, Evgeniya: Religiyata kato prestıplenie: Bılgarskata islamska dırjava [Bir Suç Olarak Din: Bulgar İslam Devleti], Sofya, NBU, 2020. google scholar
  • Jelyazkova, Antonina: “Dırjavata, Myuftiyskata Institutsiya i Obştestvo v Bılgariya [Bulgaristan’da Devlet, Müftülük Kurumu ve Toplum]”, 100 Godini Glavno Muftiystvo-Yubileen Sbornik [100 Yıl Müftülük: Jubile Derlemesi], ed. Vedat Ahmed, Sofya, Bulgaristan Müslümanları Başmüftülüğü, 2011, s. 35-42. google scholar
  • Kamil, İbrahim: Bulgaristan Türkleri ve Göçler, C.I, Ankara, Atatürk Araştırma Merkezi, 2018. google scholar
  • Kamusella, Tomasz: Ethnic Cleansing During The Cold War: The Forgotten 1989 Expulsion of Turks From Communist Bulgaria, London, NY, Routledge, 2020. google scholar
  • Kanev, Krassimir: “Law and Politics toward the Muslims in Bulgaria”, Protecting the Human Rights of Minorities in Eastern Europe, eds. Peter G. Danchin, Elizabeth A. Cole, NY, Columbia University Press, 2002, s. 316-344. google scholar
  • Korkmaz, Nuri: “Comparing Bulgarian and Greek Policies for the Integration of Turkish/ Muslim Minorities: The Cold War Period”, Bilig, C.90, 2019, s. 21-41. google scholar
  • Lütem, Ömer Engin: Türk-Bulgar İlişkileri 1983-1989, Cilt II (1986-1987), Ankara, Avrasya Stratejik Araştırmalar Merkezi (ASAM) Yayınları, 2006. google scholar
  • Muyhtar, Fatme: The Human Rights of Muslims in Bulgaria in Law and Politics since 1878, Sofia, Bulgarian Helsinki Committee, 2003. google scholar
  • Nazırska, Jorjeta: Bılgarskata Dırşava I Neynite Maltsinstva 1879-1885 [Bulgar Devleti ve Azınlıkları 1879-1885], Sofya, LİK, 1999. google scholar
  • Neuburger, Mary: The Orient Within: Muslim Minorities and the Negotiation of Nationhood in Modern Bulgaria, Ithaca, Cornell University Press, 2004. google scholar
  • Otfinoski, Steven: Nations in Transition: Bulgaria, 2nd ed., NY, Facts on File, 2004. google scholar
  • Özlem, Kader: “1925 Türkiye-Bulgaristan Dostluk Antlaşması’nın Bulgaristan Türklerinin Azınlık Hakları Bağlamında Analizi”, Prof. Dr. Mehmet Genç’e Armağan, ed. Kamuran Reçber, Barış Özdal, Zeynep Özgen, Bursa, Dora, 2016, s. 535-549. google scholar
  • Riis, Carsten: Religion, Politics and Historiography in Bulgaria, NY, Columbia University Press, 2002. google scholar
  • Şimşir, Bilal: Bulgaristan Türkleri, 2. bs., Ankara, Bilgi Yayınevi, 2009. google scholar
  • Viotti, Paul R.-Kauppi, Mark V.: International Relations Theory, 5th ed., Boston, Longman (Pearson), 2012. google scholar
  • Yalımov, İbrahim: “Predizvikatelstvata Pred Muftiyskata Institutsia v İstoriçeski Rakurs [Tarihî Planda Müftülük Kurumunun Önündeki Zorluklar]”, 100 Godini Glavno Muftiystvo: Yubileen Sbornik [100 Yıl Müftülük: Jubile Derlemesi], ed. Vedat Ahmed, Sofya, Bulgaristan Müslümanları Başmüftülüğü, 2011, s. 22-35. google scholar
  • Yalımov, İbrahim: Bulgaristan Türk Topluluğunun Etnokültürel ve Dinsel Kimliği, Sofya, Müslümanlar Diyaneti Başmüftülüğü, 2016. google scholar
  • Yalımov, İbrahim: İstoria na Turskata Obştnost v Bulgaria [Bulgaristan Türk Topluluğu Tarihi], Sofya, IMIR, 2002. google scholar
  • 4. Mülakatlar google scholar
  • Ali Hüseyinoğlu tarafından Mustafa Hacı ile yapılan mülakat, Sofya, 19 Kasım 2019. google scholar
  • Hayri Emin tarafından Murat Pingov ile yapılan mülakat, Sofya, 17 Şubat 2020. google scholar
  • 5. Elektronik Kaynaklar google scholar
  • “Ataka Dupnitsa gotvi nepodçinenie, ako vırnat djamiata na muftiystvoto [Eğer cami müftülüğe verilirse ATAKA’nın Dupnitsa teşkilatı itaatsizlik yapacak]”, Darik News, 28 Şubat 2013 (Çevrimiçi), https://dariknews.bg/regioni/kiustendil/ataka-dupnica-gotvi-nepodchinenie-ako-vyrnat-dzhamiqta-na-myuftijstvoto-1048038, 22 Mart 2020. google scholar
  • “Başbakan Yardımcısı Bekir Bozdağ: Bulgaristan’daki Osmanlı eserlerine sahip çıkıyoruz”, Kırcaali Haber, 9 Ağustos 2013 (Çevrimiçi), https://www.kircaalihaber. com/?pid=3&id_news=11308, 2 Şubat 2020. google scholar
  • “Devlet Bütçesi Yasası, 2001”, 2001 (Çevrimiçi), Maliye Bakanlığı, https://www.minfin. bg/bg/264, 11 Eylül 2020. google scholar
  • “Devlet Bütçesi Yasası, 2020”, 2020 (Çevrimiçi), Maliye Bakanlığı, https://www.minfin. bg/bg/1408, 1 Kasım 2020. google scholar
  • “Dinler Kanunu Değişikliği Önergesi, no. 354-01-40”, 16 Temmuz 2013 (Çevrimiçi), Bulgaristan Parlamentosu, https://www.parliament.bg/bg/bills/ID/14489, 22 Aralık 2020. google scholar
  • “DinlerKanunu ileİlgiliResmîBildiri”,18Mayıs2018 (Çevrimiçi), BulgaristanBaşmüftülüğü, http://www.grandmufti.bg/bg/home/news-room/novini/6011-visshiyat-myusyulmanski-savet-s-pozitziya-otnosno-izmeneniyata-v-zakona-za-veroizpovedaniyata.html, 8 Eylül 2020. google scholar
  • “Dinler Kanunu Önerileri, no. 854-01-34”, 4 Mayıs 2018 (Çevrimiçi), Bulgaristan Parlamentosu, https://www.parliament.bg/bg/bills, 13 Haziran 2020. google scholar
  • “Dinler Kanunu Tasarısı, no. 854-01-35”, 9 Mayıs 2018 (Çevrimiçi), Bulgaristan Parlamentosu, https://www.parliament.bg/bg/bills/ID/78070, 13 Haziran 2020. google scholar
  • “Dinler Kanunu, 2019”, 2019 (Çevrimiçi), Bulgaristan Cumhuriyeti Başbakanlığı Din İşleri Müdürlüğü, http://veroizpovedania.government.bg/data/docs/1566950168484. pdf?fbclid=IwAR3LCwq4vTosf342g9sq5Bbvc_-uzvGr4sU3PbHwQFqnE1-tRbd1jzqofzY, 10 Ağustos 2020. google scholar
  • “Ekşın v Plovdiv: nad 1000 futbolni fenove hvırlyat bombi i blokirat ulitsi [Plovdiv’te Aksiyon: 1000’den fazla futbol taraftarı bomba atıyor ve sokakları kapatıyor]”, News. bg, 7 Şubat 2014 (Çevrimiçi), https://news.bg/bulgaria/ekshan-v-plovdiv-nad-1000-futbolni-fenove-hvarlyat-bombi-i-blokirat-ulitsi.html, 25 Mart 2020. google scholar
  • “Fourth Opinion on Bulgaria, ACFC/OP/IV(2020)001Final (Advisory Committee On The Framework Convention For The Protection Of National Minorities)”, 26 Mayıs 2020 (Çevrimiçi), https://rm.coe.int/4th-op-bulgaria-en/16809eb483, 22 Ekim 2020. google scholar
  • “Gayrimenkullerin Geri İadesi Yasası, 1992”, 1992 (Çevrimiçi), Lex.bg, https://www. lex.bg/laws/ldoc/2132811266, 21 Temmuz 2020. google scholar
  • “GERB se otkaza da oproshtava dılgovete [GERB borçları affetmekten vazgeçti]”, Kapital, 13 Mart 2019 (Çevrimiçi), https://www.capital.bg/politika_i_ikonomika/ bulgaria/2019/03/13/3403981_gerb_se_otkaza_da_oproshtava_dulgovete_na/, 13 Nisan 2020. google scholar
  • “HASAN and CHAUSH v. Bulgaria, no. 30985/96 (Grand Chamber Judgment)”, 26 Ekim 2000 (Çevrimiçi), https://www.echr.coe.int/Pages/home.aspx?p=home, 28.10.2020. google scholar
  • “Karlovtsi plaşat s grajdansko nepodçinenie [Karlıovalılar sivil itaatsizlik ile tehdit ediyor]”, Standart, 15 Kasım 2013 (Çevrimiçi), https://www.standartnews.com/ lifestyle-lyubopitno/karlovtsi_plashat_s_grazhdansko_nepodchinenie-214105.html, 22 Mart 2020. google scholar
  • “Kmet na Karlovo: Zadava se burya - muftiystvoto prevzema 10% ot Bılgaria [Karlıova belediye başkanı: Fırtına geliyor - Müftülük Bulgaristan’ın %10’una el koyuyor]”, Dimitrovgrad Bgvesti, 5 Aralık 2013 (Çevrimiçi), https://www.dimitrovgrad.bgvesti. net/news/144618/kmett-na-karlovo-zadava-se-burya-myuftiystvoto-prevzema-10-ot-Bılgariya, 25 Mart 2020. google scholar
  • “Parliamentary questions, E-4794/2010, Answer given by Mrs Reding on behalf of the Commission”, 27 Ekim 2010 (Çevrimiçi), https://www.europarl.europa.eu/sides/ getAllAnswers.do?reference=E-2010-4794&language=EN, 10 Nisan 2020. google scholar
  • “Parliamentary questions, E-4794/2010, Question for written answer to the Commission, Rule 117, Metin Kazak (ALDE), Carl Haglund (ALDE) and Sophia in ’t Veld (ALDE)”, 30 Haziran 2010 (Çevrimiçi), https://www.europarl.europa.eu/ sides/getDoc.do?pubRef=-//EP//TEXT+WQ+E-2010-4794+0+DOC+XML+V0// EN&language=EN, 10 Nisan 2020. google scholar
  • “Protest sreştu promenite v zakona za veroizpovedaniyata v Sofiya [Sofya’da Dinler Kanunu değişikliklerine karşı protesto]”, Nova, 11 Kasım 2018 (Çevrimiçi), https:// cutt.ly/rbDbs3U, 21 Ocak 2020. google scholar
  • “Sofya Şehir Mahkemesi 24 Ocak 2016 tarihli kurultay kararlarını onayladı”, 10 Şubat 2016 (Çevrimiçi), Bulgaristan Başmüftülüğü, https://www.grandmufti.bg/bg/up-to-date/novini/2218-sofiiski-gradski-sad-registrira-natzionalnata-myusyulmanska-konferentziya-ot-24-yanuari-2016.html, 8 Eylül 2020. google scholar
  • “Ultrasi Troşat Djamiata v Plovdiv [Aşırı milliyetçiler Filibe camisine saldırdı]”, Webcafe, 14 Şubat 2014 (Çevrimiçi), https://webcafe.bg/newscafe/1030750469-ultrasi-troshat-dzhamiyata-v-plovdiv.html, 31 Mart 2020. google scholar
  • “Vıprosıt s Osmanskite imoti e ureden - uveri kulturniat ministır [Kültür Bakanı: Osmanlı mülkiyeti ile mesele halledildi]”, Darik News, 12 Ağustos 2013 (Çevrimiçi), https://dariknews.bg/novini/bylgariia/vyprosyt-s-osmanskite-imoti-e-ureden-uveri-kulturniqt-ministyr-1128638, 1 Aralık 2020. google scholar
  • “Vrıştat ni v Osmanskata İmperiya [Osmanlı İmparatorluğu dönemine döndürülüyoruz]”, Duma, 27 Eylül 2013 (Çevrimiçi), https://duma.bg/vrashtat-ni-v-osmanskata-imperiya-n63361, 20 Mayıs 2020. google scholar
  • Çauşeva, Leyla: “Nesekvaştite opiti za promyana - prednaznaçenieto na Kurshun djamiya v Karlovo [Karlıova’da Kurşun Camii’nin statüsünü sonu gelmeyen değiştirme teşebbüsleri]”, 19 Ekim 2018 (Çevrimiçi), Bulgaristan Başmüftülüğü, http://www.grandmufti.bg/bg/home/news-room/novini/6677-nesekvashtite-opiti-za-promyana-prednaznachenieto-na-kurshum-dzhamiya-v-karlovo.html, 20 Ekim 2020. google scholar
  • Georgieva, İrina: “Sofiyskiya apelativen sıd otloji deloto za vakıfskite imoti [Sofya İstinaf Mahkemesi vakıf malları davasını erteledi]”, Bulgaria On Air, 24 Ekim 2014 (Çevrimiçi), https://www.bgonair.bg/bulgaria/2014-10-24/otlagat-deloto-za-kurshum-dzhamiya, 11 Ocak 2020. google scholar
  • Gorçeva, Daniela: “Za ‘Vızroditelniya protses’ i sıprotivata sreştu nego triabva da pişe v uçebnitsite [Sözde “soyadönüş süreci” ve buna karşı direniş ders kitaplarına yazılmalıdır]”, Liternet, 21 Aralık 2009 (Çevrimiçi), https://liternet.bg/publish19/d_ gorcheva/mihail-ivanov.htm, 2 Şubat 2020. google scholar
  • Jelev, Zlatko: “Proektıt gotov! 5-etajna djamia v Sofia [Proje hazır! Sofya’da 5 katlı cami]”, Dnes.bg, 26 Kasım 2008 (Çevrimiçi), https://www.dnes.bg/obshtestvo/2008/11/26/ proektyt-gotov-5-etajna-djamiia-v-sofiia.61564,12, 20 Şubat 2020. google scholar
  • Lübomirova, Desislava: “Myuftistvoto niama djamii, no ni predizvikva [Müftülüğün camisi yok, fakat bize meydan okuyor]”, Actualno.com, 22 Nisan 2015 (Çevrimiçi), https://www.actualno.com/actualno/muftijstvoto-njama-djamii-no-ni-predizvikva-news_469021.html, 2 Aralık 2020. google scholar
  • Öztürk, Ayşe Zerrin: “Uluslararası İlişkiler Teorileri Arasında Normatif Teorinin Yeri ve Kapsamı”, Avrasya Dosyası, İstihbarat Özel, C.VIII, S.2, Yaz 2002 (Çevrimiçi), s. 427-444, https://www.researchgate.net/publication/330938169_ULUSLARARASI_ ILISKILER_TEORILERI_ARASINDA_NORMATIF_TEORININ_YERI_VE_ KAPSAMI, 29 Aralık 2020. google scholar
  • Petkova, Tanya: “DPS: Vlastta mılçalivo poddırja “uzurpatora” Nedim Gencev [Hükûmet “gaspçı” Nedim Gencev’i sessizce destekliyor]”, Mediapool. bg, 24 Eylül 2010 (Çevrimiçi), https://www.mediapool.bg/dps-vlastta-malchalivo-poddarzha-uzurpatora-nedim-gendzhev-news170351. html?fbclid=IwAR2rCMFZgeDcFeDV2MVwdKm9Nx8GYx9NlDfj57YsSs_ QeZmWWbdrNIBKqgM, 21 Nisan 2020. google scholar
  • Stoilova, Zornitsa: “Kak Bılgarskite imami ostanaha bez pari [Bulgaristan imamları nasıl parasız kaldı]”, Kapital, 8 Haziran 2017 (Çevrimiçi), https://www.capital. bg/politika_i_ikonomika/bulgaria/2017/06/08/2985260_kak_bulgarskite_imami_ ostanaha_bez_pari/, 20 Nisan 2020. google scholar
  • Stoyanova, Stela: “Zapeçataha Glavno Muftiystvo: Çasten Sıdeben İzpılnitel Vleze s Policiyata v Sgradata [Başmüftülüğü mühürlediler: Özel icra hakimi polisle birlikte binaya girdiler]”, Dnes.bg, 27 Kasım 2010 (Çevrimiçi), https://www.dnes.bg/ obshtestvo/2010/11/27/zapechataha-glavnoto-miuftiistvo.104925,6, 29 Mart 2020. google scholar
  • Yordanova, Maya: “Kmetove se obedinyavat sreştu pretentsiite na müftiystvoto [Belediye başkanları müftülüğün taleplerine karşı birleşiyor]”, Novini.bg, 30 Kasım 2013 (Çevrimiçi), https://novini.bg/bylgariya/obshtestvo/168654, 30 Nisan 2020. google scholar

Atıflar

Biçimlendirilmiş bir atıfı kopyalayıp yapıştırın veya seçtiğiniz biçimde dışa aktarmak için seçeneklerden birini kullanın


DIŞA AKTAR



APA

Hüseyinoğlu, A., & Emin, H. (2021). Post-Komünist Süreçte Başmüftülük ve Bulgaristan Türklerinin Dinî Hürriyetleri. Yakın Dönem Türkiye Araştırmaları, 0(39), 247-287. https://doi.org/10.26650/YTA2021-865431


AMA

Hüseyinoğlu A, Emin H. Post-Komünist Süreçte Başmüftülük ve Bulgaristan Türklerinin Dinî Hürriyetleri. Yakın Dönem Türkiye Araştırmaları. 2021;0(39):247-287. https://doi.org/10.26650/YTA2021-865431


ABNT

Hüseyinoğlu, A.; Emin, H. Post-Komünist Süreçte Başmüftülük ve Bulgaristan Türklerinin Dinî Hürriyetleri. Yakın Dönem Türkiye Araştırmaları, [Publisher Location], v. 0, n. 39, p. 247-287, 2021.


Chicago: Author-Date Style

Hüseyinoğlu, Ali, and Hayri Emin. 2021. “Post-Komünist Süreçte Başmüftülük ve Bulgaristan Türklerinin Dinî Hürriyetleri.” Yakın Dönem Türkiye Araştırmaları 0, no. 39: 247-287. https://doi.org/10.26650/YTA2021-865431


Chicago: Humanities Style

Hüseyinoğlu, Ali, and Hayri Emin. Post-Komünist Süreçte Başmüftülük ve Bulgaristan Türklerinin Dinî Hürriyetleri.” Yakın Dönem Türkiye Araştırmaları 0, no. 39 (Aug. 2025): 247-287. https://doi.org/10.26650/YTA2021-865431


Harvard: Australian Style

Hüseyinoğlu, A & Emin, H 2021, 'Post-Komünist Süreçte Başmüftülük ve Bulgaristan Türklerinin Dinî Hürriyetleri', Yakın Dönem Türkiye Araştırmaları, vol. 0, no. 39, pp. 247-287, viewed 12 Aug. 2025, https://doi.org/10.26650/YTA2021-865431


Harvard: Author-Date Style

Hüseyinoğlu, A. and Emin, H. (2021) ‘Post-Komünist Süreçte Başmüftülük ve Bulgaristan Türklerinin Dinî Hürriyetleri’, Yakın Dönem Türkiye Araştırmaları, 0(39), pp. 247-287. https://doi.org/10.26650/YTA2021-865431 (12 Aug. 2025).


MLA

Hüseyinoğlu, Ali, and Hayri Emin. Post-Komünist Süreçte Başmüftülük ve Bulgaristan Türklerinin Dinî Hürriyetleri.” Yakın Dönem Türkiye Araştırmaları, vol. 0, no. 39, 2021, pp. 247-287. [Database Container], https://doi.org/10.26650/YTA2021-865431


Vancouver

Hüseyinoğlu A, Emin H. Post-Komünist Süreçte Başmüftülük ve Bulgaristan Türklerinin Dinî Hürriyetleri. Yakın Dönem Türkiye Araştırmaları [Internet]. 12 Aug. 2025 [cited 12 Aug. 2025];0(39):247-287. Available from: https://doi.org/10.26650/YTA2021-865431 doi: 10.26650/YTA2021-865431


ISNAD

Hüseyinoğlu, Ali - Emin, Hayri. Post-Komünist Süreçte Başmüftülük ve Bulgaristan Türklerinin Dinî Hürriyetleri”. Yakın Dönem Türkiye Araştırmaları 0/39 (Aug. 2025): 247-287. https://doi.org/10.26650/YTA2021-865431



ZAMAN ÇİZELGESİ


Gönderim20.01.2021
Kabul09.02.2021
Çevrimiçi Yayınlanma29.06.2021

LİSANS


Attribution-NonCommercial (CC BY-NC)

This license lets others remix, tweak, and build upon your work non-commercially, and although their new works must also acknowledge you and be non-commercial, they don’t have to license their derivative works on the same terms.


PAYLAŞ



İstanbul Üniversitesi Yayınları, uluslararası yayıncılık standartları ve etiğine uygun olarak, yüksek kalitede bilimsel dergi ve kitapların yayınlanmasıyla giderek artan bilimsel bilginin yayılmasına katkıda bulunmayı amaçlamaktadır. İstanbul Üniversitesi Yayınları açık erişimli, ticari olmayan, bilimsel yayıncılığı takip etmektedir.