Araştırma Makalesi


DOI :10.26650/YTA2021-931971   IUP :10.26650/YTA2021-931971    Tam Metin (PDF)

Osmanlı’nın Son Askerlerinin İkilemi: Eve Dönüş veya Yeni Bir Savaşa Giriş

Murat Yolun

Osmanlı İmparatorluğu ile İtilaf Devletlerinin imzaladığı Mondros Mütarekesi, Osmanlılar arasında ironik bir şekilde hem iyimserlik havasına hem de derin bir üzüntüye sebebiyet verdi. Askerler ve siviller bu ateşkesin Balkan Savaşlarından bu yana savaş havası içinde yaşayan imparatorluk için barışçıl bir dönemin habercisi olmasını arzuladılar; ancak Osmanlı subayları, sivil hayata geri dönmek veya İtilaf Devletlerinin başlattığı işgallere karşı direnmek arasında bir tercih yapmak zorunda kaldılar. Bazı üst düzey subaylar, imparatorluğu işgallerden kurtarmanın yollarını ararken pek çok eski asker, sivil yaşama dönmeyi dört gözle bekliyordu. Osmanlı ordusunun yüksek rütbeli subayları Müttefiklerin Mondros’taki maddeleri ihlal ya da tahrif ettiğini düşünüyorlardı. Bu yüzden savaş sonrası direniş hazırlığı için ordunun terhisini durdurdular ya da ertelediler. Askerlerin ben anlatıları, özellikle düşük rütbedeki askerlerin fiziksel ve psikolojik yorgunluk nedeniyle yeni bir savaş için isteksiz olduğunu ortaya koymaktadır. Neticede birçok eski asker, hayatını imparatorlukta hiçbir şey olmamış gibi sürdürmek istemiştir.

DOI :10.26650/YTA2021-931971   IUP :10.26650/YTA2021-931971    Tam Metin (PDF)

The Dilemma of Ottoman Ex-Soldiers: Returning Home or Entering a New War

Murat Yolun

The armistice of Mudros, signed by the Ottoman Empire and the Allies, ironically brought about optimism and deep sadness among Ottomans. Soldiers and civilians wished that the Armistice would have heralded a peaceful period for the Empire that had experienced warfare since the Balkan Wars. However, the Ottoman soldiers had to choose whether to return to civilian life or resist the Allies’ occupation. Many veterans looked forward to restarting their civil lives, even though some high-ranking officers looked for ways to save their homes from invasion. The latter thought that the Allies were disrespectful to the articles in the armistice of Mudros or violated them. Thus, some of the Ottoman commanders postponed the demobilization of the army for the preparation of a post-war resistance. The self-narrated documents of soldiers’, especially the ones belonging to low-ranking soldiers, proved their reluctance for a new war due to their physical and psychological exhaustion. After all, many veterans desired to continue their lives as if nothing had happened in the Empire.


PDF Görünüm

Referanslar

  • 1. Archival Sources google scholar
  • T.C. Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı Osmanlı Arşivi (BOA) google scholar
  • 2. Periodicals google scholar
  • İhtiyât Zâbitleri Postası google scholar
  • 3. Scientific Research Works google scholar
  • Akın, Yiğit: When the War Came Home: The Ottomans’ Great War and the Devastation of an Empire, Stanford, California, Stanford University Press, 2018. google scholar
  • Altay, Fahrettin: 10 Yıl Savaş ve Sonrası, Ankara, Evren Yayınları, 2008. google scholar
  • Aybars, Ergün: İstiklal Mahkemeleri, Ankara, Ayraç, 2009. google scholar
  • Beşe Erginsoy, Güliz: Dedem Hüseyin Atıf Beşe: Bir Cemiyet-i Osmaniye Askerinin Savaş Hatıratı ve Bir Türkiye Cumhuriyeti Vatandaşının Yaşam Öyküsü, İstanbul, Varlık Yayınları, 2004. google scholar
  • Beşikçi, Mehmet: “İhtiyat Zâbiti”nden “Yedek Subay”a: Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Bir Zorunlu Askerlik Kategorisi Olarak Yedek Subaylık ve Yedek Subaylar, 1891-1930”, Tarih ve Toplum, No.13, 2011, p. 45-89. google scholar
  • Beşikçi, Mehmet: The Ottoman Mobilization of Manpower in the First World War: Between Voluntarism and Resistance, Leiden, Boston, Brill, 2012. google scholar
  • Bleda, Mithat Şükrü: İmparatorluğun Çöküşü, İstanbul, Remzi Kitabevi, 1979. google scholar
  • Broadberry, Stephen-Harrison, Mark: “Introduction”, The Economics of World War One, ed. by Stephen Broadberry, Mark Harrison, Cambridge, Cambridge University Press, 2005. google scholar
  • Busch, Briton Cooper: Mudros to Lausanne: Britain’s Frontier in West Asia, 1918-1923, Albany, State University of New York, 1976. google scholar
  • Castillo, Jasen: Endurance and War: The National Sources of Military Cohesion, California, Stanford Security Studies, 2014. google scholar
  • Cebeciyan, Avedis: Bir Ermeni Subayın Çanakkale ve Doğu Cephesi Günlüğü 1914-1918, ed. by Rober Koptaş, translated by Takuhi Tomasyan, İstanbul, Aras Yayıncılık, 2015. google scholar
  • Criss, Nur Bilge: Istanbul Under Allied Occupation, Leiden, Brill, 1999. google scholar
  • Diehl, James M.: “Demobilization and Discontent”, A Companion to Europe, ed. by Gordon Martel, Oxford, Malden, Blackwell Publishing, 2006. google scholar
  • Edele, Mark-Gerwarth, Robert: “The Limits of Demobilization: Global Perspectives on the Aftermath of the Great War”, Journal of Contemporary History, Vol.L, No.1, 2015, p. 3-14. google scholar
  • Ege, Abidin: Çanakkale, Irak ve İran Cephelerinden Harp Günlükleri, ed. by Celali Yılmaz, İstanbul, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2010. google scholar
  • Ergil, Doğu: Milli Mücadelenin Sosyal Tarihi, Ankara, Turhan Kitabevi, 1981. google scholar
  • Erickson, Edward: Ordered to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Westport-Connecticut, London, Greenwood Press, 2001. google scholar
  • Gerwarth, Robert: The Vanquished: Why the First World War Failed to End, New York, Farrar, Straus and Giroux, 2016. google scholar
  • İhsan Ulvi Efendi: Birinci Dünya Savaşından Kurtuluş Savaşına Bir Subayın Günlükleri, prepared by İhsan İplikçioğlu, Ömer Yıldırım, Ankara, Kültür Ajans Yayınları, 2017. google scholar
  • Karabekir, Kâzım: İstiklal Harbimiz. Vol.1, İstanbul, Emre Yayınları, 2000. google scholar
  • Kayalı, Hasan: “The Struggle For Independence”, The Cambridge History of Turkey. Vol.4, ed. by Reşat Kasaba, Cambridge, Cambridge University Press, 2008. google scholar
  • Macfie, A. L: The End of the Ottoman Empire, 1908-1923, New York, Routledge, 1998. google scholar
  • Maslovskiy, Evgeniy Vasileviç: General Maslofski’nin Umumî Harpte Kafkas Cephesi Eserinin Tenkidi, translated by Nazmi İlker, Ankara, Genelkurmay Matbaası, 1935. google scholar
  • Oral, Mehmet: Hicaz Çöllerinde Bir Avuç Türkün Kahramanlığı: Kafkas, Hicaz ve Esaret Anıları, Konya, Kömen Yayınları, 2011. google scholar
  • Oran, Baskın: Türk Dış Politikası: Kurtuluş Savaşından Bugüne Olgular, Belgeler, Yorumlar, İstanbul, İletişim Yayınları, 2009. google scholar
  • Orbay, Rauf: Cehennem Değirmeni: Siyasî Hatıralarım, İstanbul, Emre Yayınları, 1993. google scholar
  • Öncü, Ali Servet: “İstanbul’da Mütarake Dönemi Yedek Subay Teşkilatlanmaları”, Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, No.40, 2009, p. 341-355. google scholar
  • Özdemir, Hikmet: The Ottoman Army 1914-1918: Disease and Death on the Battlefield, Salt Lake City, The University of Utah Press, 2008. google scholar
  • Sabis, Ali İhsan: Harp Hatıralarım, Vol.4, İstanbul, Nehir Yayınları, 1991. google scholar
  • Sertel, Zekeriya: Hatırladıklarım, İstanbul, Remzi Kitabevi, 2001. google scholar
  • Stanford J. Shaw-Kural Shaw, Ezel: History of the Ottoman Empire and Modern Turkey, Vol.2, Cambridge, Cambridge University Press, 2010. google scholar
  • Sunata, İ. Hakkı: Gelibolu’dan Kafkaslara: I. Dünya Savaşı Anılarım, İstanbul, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2008. google scholar
  • Sunata, İ. Hakkı: İstanbul’da İşgal Yılları, İstanbul, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2006. google scholar
  • Şimşir, Bilal: Malta Sürgünleri, Ankara, Bilgi Yayınevi, 1985. google scholar
  • Taşkıran, Cemalettin: Ana Ben Ölmedim: I. Dünya Savaşı’nda Türk Esirleri, İstanbul, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2008. google scholar
  • Tokad, M. Fuad: Kibrit Kutusundaki Sarıkamış Sibirya Günlükleri, prepared by Jack Snowden, İstanbul, Timaş, 2011. google scholar
  • Tonguç, Faik: Birinci Dünya Savaşı’nda Bir Yedek Subayın Anıları, İstanbul, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2008. google scholar
  • Toprak, Zafer: Türkiye’de Yeni Hayat: İnkılap ve Travma 1908-1928, İstanbul, Doğan Kitap, 2017. google scholar
  • Türk İstiklâl Harbi I: Mondros Mütarekesi ve Tatbikatı, Ankara, Genelkurmay ATASE Yayınları, 1999. google scholar
  • Türk Silahlı Kuvvetleri Tarihi Osmanlı Devri Birinci Dünya Harbi İdari Faaliyetler ve Lojistik, Vol.10, Ankara, ATASE Yayınları, 1985. google scholar
  • Türkmen, Zekeriya: Mütareke Döneminde Ordunun Durumu ve Yeniden Yapılandırılması, Ankara, Türk Tarih Kurumu Yayınevi, 2001. google scholar
  • Uyar, Mesut: The Ottoman Army and the First World War, London, New York, Routledge, 2021. google scholar
  • Yanıkdağ, Yücel: Healing the Nation: Prisoners of War, Medicine and Nationalism in Turkey, 1914-1939, Edinburgh, Edinburgh University Press, 2014. google scholar
  • Yazman, M. Şevki: Kumandanım Galiçya Ne Tarafa Düşer?, İstanbul, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2006. google scholar
  • Yel, Selma: “Mondros Mütarekesi ve İngiliz Politikası”, Atatürk Yolu Dergisi, Vol.VIII, No.2, 1991, p.723-731. google scholar
  • Zürcher, Erik Jan: The Young Turk Legacy and Nation Building: From the Ottoman Empire to Atatürk’s Turkey, London, New York, I. B. Tauris, 2010. google scholar
  • 4. Online Sources google scholar
  • Bessel, Richard: “Post-War Societies”, 1914-1918 Online: International Encyclopedia of the First World War, ed. by Ute Daniel, Peter Gatrell, Oliver Janz, Heather Jones, Jennifer Keene, Alan Kramer, Bill Nasson, Berlin, December 5, 2017 (Online), https://encyclopedia.1914-1918-online.net/pdf/1914-1918-Online-post-war_ societies-2017-12-05.pdf, 4 February 2021. google scholar
  • Eichenberg, Julia: “Veterans’ Associations”, 1914-1918 Online: International Encyclopedia of the First World War, ed. by Ute Daniel, Peter Gatrell, Oliver Janz, Heather Jones, Jennifer Keene, Alan Kramer, Bill Nasson, Berlin, October 8, 2014 (Online), https://encyclopedia.1914-1918-online.net/pdf/1914-1918-Online-veterans_associations-2014-10-08.pdf, 12 September 2020. google scholar
  • Wasti, S. Tanvir: “The Defence of Medina, 1916-19”, Middle Eastern Studies, Vol. XXVII, No.4, 1991, (Online), http://www.jstor.org/stable/4283467, 16 December 2020. google scholar

Atıflar

Biçimlendirilmiş bir atıfı kopyalayıp yapıştırın veya seçtiğiniz biçimde dışa aktarmak için seçeneklerden birini kullanın


DIŞA AKTAR



APA

Yolun, M. (2021). Osmanlı’nın Son Askerlerinin İkilemi: Eve Dönüş veya Yeni Bir Savaşa Giriş. Yakın Dönem Türkiye Araştırmaları, 0(40), 115-134. https://doi.org/10.26650/YTA2021-931971


AMA

Yolun M. Osmanlı’nın Son Askerlerinin İkilemi: Eve Dönüş veya Yeni Bir Savaşa Giriş. Yakın Dönem Türkiye Araştırmaları. 2021;0(40):115-134. https://doi.org/10.26650/YTA2021-931971


ABNT

Yolun, M. Osmanlı’nın Son Askerlerinin İkilemi: Eve Dönüş veya Yeni Bir Savaşa Giriş. Yakın Dönem Türkiye Araştırmaları, [Publisher Location], v. 0, n. 40, p. 115-134, 2021.


Chicago: Author-Date Style

Yolun, Murat,. 2021. “Osmanlı’nın Son Askerlerinin İkilemi: Eve Dönüş veya Yeni Bir Savaşa Giriş.” Yakın Dönem Türkiye Araştırmaları 0, no. 40: 115-134. https://doi.org/10.26650/YTA2021-931971


Chicago: Humanities Style

Yolun, Murat,. Osmanlı’nın Son Askerlerinin İkilemi: Eve Dönüş veya Yeni Bir Savaşa Giriş.” Yakın Dönem Türkiye Araştırmaları 0, no. 40 (Apr. 2024): 115-134. https://doi.org/10.26650/YTA2021-931971


Harvard: Australian Style

Yolun, M 2021, 'Osmanlı’nın Son Askerlerinin İkilemi: Eve Dönüş veya Yeni Bir Savaşa Giriş', Yakın Dönem Türkiye Araştırmaları, vol. 0, no. 40, pp. 115-134, viewed 26 Apr. 2024, https://doi.org/10.26650/YTA2021-931971


Harvard: Author-Date Style

Yolun, M. (2021) ‘Osmanlı’nın Son Askerlerinin İkilemi: Eve Dönüş veya Yeni Bir Savaşa Giriş’, Yakın Dönem Türkiye Araştırmaları, 0(40), pp. 115-134. https://doi.org/10.26650/YTA2021-931971 (26 Apr. 2024).


MLA

Yolun, Murat,. Osmanlı’nın Son Askerlerinin İkilemi: Eve Dönüş veya Yeni Bir Savaşa Giriş.” Yakın Dönem Türkiye Araştırmaları, vol. 0, no. 40, 2021, pp. 115-134. [Database Container], https://doi.org/10.26650/YTA2021-931971


Vancouver

Yolun M. Osmanlı’nın Son Askerlerinin İkilemi: Eve Dönüş veya Yeni Bir Savaşa Giriş. Yakın Dönem Türkiye Araştırmaları [Internet]. 26 Apr. 2024 [cited 26 Apr. 2024];0(40):115-134. Available from: https://doi.org/10.26650/YTA2021-931971 doi: 10.26650/YTA2021-931971


ISNAD

Yolun, Murat. Osmanlı’nın Son Askerlerinin İkilemi: Eve Dönüş veya Yeni Bir Savaşa Giriş”. Yakın Dönem Türkiye Araştırmaları 0/40 (Apr. 2024): 115-134. https://doi.org/10.26650/YTA2021-931971



ZAMAN ÇİZELGESİ


Gönderim03.05.2021
Kabul04.11.2021
Çevrimiçi Yayınlanma30.12.2021

LİSANS


Attribution-NonCommercial (CC BY-NC)

This license lets others remix, tweak, and build upon your work non-commercially, and although their new works must also acknowledge you and be non-commercial, they don’t have to license their derivative works on the same terms.


PAYLAŞ




İstanbul Üniversitesi Yayınları, uluslararası yayıncılık standartları ve etiğine uygun olarak, yüksek kalitede bilimsel dergi ve kitapların yayınlanmasıyla giderek artan bilimsel bilginin yayılmasına katkıda bulunmayı amaçlamaktadır. İstanbul Üniversitesi Yayınları açık erişimli, ticari olmayan, bilimsel yayıncılığı takip etmektedir.