Araştırma Makalesi


DOI :10.26650/JARHS2021-958025   IUP :10.26650/JARHS2021-958025    Tam Metin (PDF)

Covid-19 Bağlamında Zorunlu Aşı Tartışmalarının Hukuki Boyutu

Sevtap Metin

Amaç: Çalışma, COVID-19 pandemisinde geliştirilen aşıların uygulanmasının, hukuki açıdan zorunlu tutulup tutulamayacağı meselesinin gerek uluslararası hukuk gerekse iç hukuk düzeni açısından analiz edilmesini amaçlamaktadır. Gereç ve Yöntem: Çalışma kapsamında gerek Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) gerek Türk Anayasa Mahkemesi’nin (AYM) genel olarak aşıların zorunlu tutulup tutulamayacağı ve bunun hukuki  koşullarını gösteren mahkeme içtihatları taranmıştır. Bu verilerden elde edilen sonuçlar ile hukuki normatif analiz yapılmış ve daha sonra benzetme/ analoji yönteminden yararlanılarak  COVID-19 aşılarına uygulanmıştır. Bulgular: COVID-19 aşılarının zorunlu tutulması halinde bu durum halihazırdaki hukuk düzenimizde yasallık koşulunu bütün unsurlarıyla karşılamadığından temel hak ve özgürlüklere müdahale teşkil edecektir. Sonuç: Yapıldığı dönem itibariyle oldukça başarılı olsa da 1930 tarihli Umumi Hıfzısıhha Kanunu ihtiyacı karşılamaktan uzaktır. COVID-19 pandemi salgını ile mücadelede geliştirilen aşıların olunması zorunlu tutulduğu takdirde, buna uymayanların ne tür yaptırımlarla karşılaşabileceğine dair Umumi Hıfzısıhha Kanunu’nda açıklık bulunmamaktadır. Bugün için idarenin genel sağlık alanındaki yetkilerinin günümüz koşullarına uygun şekilde kanunla yeniden düzenlenmesi gerekmektedir. 

DOI :10.26650/JARHS2021-958025   IUP :10.26650/JARHS2021-958025    Tam Metin (PDF)

The Legal Dimension of Mandatory Vaccine Discussions in the Context of Covid 19

Sevtap Metin

Objective: The study aims to analyze the issue of whether the application of vaccines developed in the COVID-19 pandemic can be legally enforced in terms of both international law and domestic law. Materials and Methods: Within the scope of the study, the jurisprudence of both the European Court of Human Rights and the Turkish Constitutional Court, which shows whether vaccinations can be made compulsory in general and the legal conditions of this, has been scanned. Legal normative analysis was made with the obtained data and then it was applied to COVID-19 vaccines by using the analogy method. Results: If COVID-19 vaccines are made compulsory, this situation will constitute an interference with fundamental rights and freedoms, as it does not meet the legality requirement in all aspects in our current Turkish legal system. Conclusion: Although it was quite successful in the period it was made, the 1930 Public Health Law is far from meeting the needs. There is no clarity in the Public Health Law on what kind of sanctions may be faced by those who do not comply, if the vaccines developed in the fight against the COVID-19 pandemic epidemic are made mandatory. Today, the authorities of the administration in the field of general health need to be rearranged by law in accordance with today's conditions.


PDF Görünüm

Referanslar

  • 1. Akkoyunlu SA. Genel Sağlığın Korunmasına İlişkin İdari Bir Faaliyet Olarak Aşı Uygulamasının Kanuniliği. EÜHFD 2017;XXI (1-2): 43-73. google scholar
  • 2. Ruacan Ş,Türker K, Oder BE. Bilim Akademisinin Aşılama İle İlgili Görüşü. Bilim Akademisi Derneği-34 - 179/148, www.bilimakademisi. org, Temmuz 2015 (Erişim Tarihi; 31.05.2021). google scholar
  • 3. Okyay RA,Akbaba M, Kirkit E. Aydınlatılmış Onam ve Aşılama. Turk J Public Health, 2015;13 (2):151-9. google scholar
  • 4. Turhan Kasapoğlu M. İdari kolluk yetkisi bağlamında zorunlu aşı uygulaması. Hacettepe HFD 2019;9(1):1-40. google scholar
  • 5. Çapar A. Salgın hastalık dönemlerinde idare tarafından kamu sağlığı gerekçesiyle getirilebilecek “zorunlu aşı” uygulaması üzerine bir değerlendirme. Uluslararası Necmettin Erbakan Hukuk Kongresi Bildiri Tam Metin Kitabı 10-12 Nisan 2021; Editör: Nuran Koyuncu. s.136-55. google scholar
  • 6. Moorthy G. Compulsory COVID-19 Vaccination? Only as a Policy of Last Resort. Voices in Bioethics 2020;(6):1-8. google scholar
  • 7. Gur-Arie R, Jamrozik E, Kingor P. No Jab, No Job? Ethical Issues in Mandatory COVID-19 Vaccination of Healthcare Personnel. BMJ Global Health 2021;;6(2):e004877. doi:10.1136/ bmjgh-2020-004877. google scholar
  • 8. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), Europe Court of Human Rights (ECHR), Carlo Boffa and 13 others v/San Marino, 15/01/1998, Application No. 26536/95, HUDOC.) google scholar
  • 9. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), Europe Court of Human Rights (ECHR, Case of Solomakhin v. Ukraine, 24/09/2012, Application No. 24429/03. HUDOC) google scholar
  • 10. Kale Özçelik F. Hakların Çatışması ve Dengelenmesi Bağlamında Çocuklara Yönelik Zorunlu Aşı Uygulaması (Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Ekseninde Bir İnceleme). Süleyman Demirel Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 2020;10(2):47-77. google scholar
  • 11. Krasser A. Compulsory Vaccination in a Fundamental Rights Perspective: Lessons from the ECtHR. ICL Journal 2021;15(2):207-33. google scholar
  • 12. T.C.Anayasa Mahkemesi Kararlar Bilgi Bankası. Halime Sare Aysal. B. No:2013/1789, R.G. Tarih ve Sayı:24/12/2015-29572. google scholar
  • 13. T.C.Anayasa Mahkemesi Kararlar Bilgi Bankası. Muhammed Ali Bayram. B.No:2014/4077, R.G. Tarih ve Sayı: 26/10/2016- 29869. google scholar
  • 14. Kara M. Anayasa Mahkemesi’nin Zorunlu Aşıya Yaklaşımı. Anayasa Mahkemesinin Zorunlu Aşı Kararı. İzmir Tabip Odası Yayınları; Nisan 2017. s.37-48. google scholar
  • 15. Hakeri H. Tıp Hukuku. Ankara: Seçkin Yayınevi; 2021.s. 437-55. google scholar
  • 16. Aktaş EÖ. Anayasa Mahkemesinin 2013/1789 Başvuru Nolu Kararı Açısından Zorunlu Aşılama. Anayasa Mahkemesinin Zorunlu Aşı Kararı. İzmir Tabip Odası Yayınları; Nisan 2017.s.7-12. google scholar
  • 17. Şeker G. Anayasa Mahkemesi’nin Zorunlu Aşıya İlişkin Bireysel Başvuru Kararlarının Objektif Etkisinin İdare Hukuku Açısından Değerlendirilmesi. Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 2021;29(1):659-93. google scholar
  • 18. Anayasa Mahkemesi, Karşı Oy görüşü: Bireysel Başvuru Numarası: 2013/1789, KT: 11/11/2015). google scholar
  • 19. Şirin T. Tehlikeli Salgın Hastalıklarla Anayasal Mücadeleye Giriş. Anayasa Hukuku Dergisi 2020;9(17):43-146. google scholar
  • 20. Kanadoğlu K. Zorunlu Aşının Anayasallığı. https:// blog.lexpera.com.tr/zorunlu-asinin-anayasalligi/#fn9 Erişim Tarihi 11.06.2021. google scholar
  • 21. Etiler N. Yükselen Bir Toplum Sağlığı Sorunu Olarak: Aşı Reddi. Hukuk Defterleri 2019; 18: Erişim Tarihi: 10.06.2021 http://hukukdefterleri. com/yukselen-bir-toplum-sagligi-sorunu-olarak-asi-reddi/ google scholar
  • 22. World Health Organization. COVID-19 and mandatory vaccination: Ethical considerations and caveats. 13 April 2021, WHO-2019-nCoV-Policy-brief-Mandatory-vaccination-2021.1-eng.pdf (203.0KB) google scholar
  • 23. Topçu İ, Nasuhbeyoğlu N. Gen Düzenleme Teknolojileri Bağlamında COVID-19 Aşı Çalışmaları ve Etik Sorunlar. Anadolu Kliniği Tıp Bilimleri Dergisi 2020;25(3):274-84. google scholar
  • 24. McMillan A. Mandatory vaccination: legal, justified, effective? International Bar Association; Friday 19 March 2021, https:// www.ibanet.org/article/70E1F93E-A23B-4F1A-A596-AEEF84750241 google scholar
  • 25. Mercan AE. İşverenin COVID-19 Aşısını Zorunlu Tutup Tutamayacağı Hakkında. https://www.mtopaloglu.av.tr/img/makaleler/ isverenin-covid-19-asisini-zorunlu-tutup-tutamayacagi-hakkinda-881.pdf google scholar
  • 26. Schwartz JL. Evaluating and Deploying COVID-19 Vaccines - The Importance of Transparency, Scientific Integrity, and Public Trust. The New England Journal of Medicine 2020;383(18):1703-5. google scholar
  • 27. Savulescu J. Good reasons to vaccinate: mandatory or payment for risk? J Med Ethics 2021;(47):78-85. google scholar
  • 28. Öğüt, İS, Akbulut O. Covid 19 Aşısı ve Hukuk. Tıp Hukuku Dergisi 2021;19:33-118. google scholar
  • 29. Canatar T. Hukuki Ve Etik Boyutlarıyla Zorunlu Aşı. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Hukuku Anabilim Dalı Yüksek Lisans Programı Biyotıp Etiği Ve Hukuk Dersi Yüksek Lisans Final Ödevi: İstanbul 2021. s.7-9. google scholar
  • 30. GülçürA.AİHMveTürkAnayasaMahkemesi’nin Kararları Işığında Hukuki Kesinlik (Belirlilik) İlkesinin İncelenmesi. Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi 2018;24(1):149-17. google scholar
  • 31. "TURCOVAC aşısı ekimde seri üretime geçecek". Erişim Tarihi: 3.08.2021 https://www. trthaber.com/haber/gundem/turkovac-asisi-ekimde-seri-uretime-gececek-607770.html google scholar
  • 32. Çalık Göçümlü B. FDA’nın BioNTech’e verdiği ‘tam onay’ aşının tartışmasız kullanılabileceğini teyit etti”, 25.08.2021 https://www.aa.com.tr/ tr/koronavirus/fdanin-bionteche-verdigi-tam-onay-asinin-tartismasiz-kullanilabilecegini-teyit-etti/2345459. google scholar

Atıflar

Biçimlendirilmiş bir atıfı kopyalayıp yapıştırın veya seçtiğiniz biçimde dışa aktarmak için seçeneklerden birini kullanın


DIŞA AKTAR



APA

Metin, S. (2021). Covid-19 Bağlamında Zorunlu Aşı Tartışmalarının Hukuki Boyutu. Sağlık Bilimlerinde İleri Araştırmalar Dergisi, 4(1), 37-50. https://doi.org/10.26650/JARHS2021-958025


AMA

Metin S. Covid-19 Bağlamında Zorunlu Aşı Tartışmalarının Hukuki Boyutu. Sağlık Bilimlerinde İleri Araştırmalar Dergisi. 2021;4(1):37-50. https://doi.org/10.26650/JARHS2021-958025


ABNT

Metin, S. Covid-19 Bağlamında Zorunlu Aşı Tartışmalarının Hukuki Boyutu. Sağlık Bilimlerinde İleri Araştırmalar Dergisi, [Publisher Location], v. 4, n. 1, p. 37-50, 2021.


Chicago: Author-Date Style

Metin, Sevtap,. 2021. “Covid-19 Bağlamında Zorunlu Aşı Tartışmalarının Hukuki Boyutu.” Sağlık Bilimlerinde İleri Araştırmalar Dergisi 4, no. 1: 37-50. https://doi.org/10.26650/JARHS2021-958025


Chicago: Humanities Style

Metin, Sevtap,. “Covid-19 Bağlamında Zorunlu Aşı Tartışmalarının Hukuki Boyutu.” Sağlık Bilimlerinde İleri Araştırmalar Dergisi 4, no. 1 (Jan. 2025): 37-50. https://doi.org/10.26650/JARHS2021-958025


Harvard: Australian Style

Metin, S 2021, 'Covid-19 Bağlamında Zorunlu Aşı Tartışmalarının Hukuki Boyutu', Sağlık Bilimlerinde İleri Araştırmalar Dergisi, vol. 4, no. 1, pp. 37-50, viewed 21 Jan. 2025, https://doi.org/10.26650/JARHS2021-958025


Harvard: Author-Date Style

Metin, S. (2021) ‘Covid-19 Bağlamında Zorunlu Aşı Tartışmalarının Hukuki Boyutu’, Sağlık Bilimlerinde İleri Araştırmalar Dergisi, 4(1), pp. 37-50. https://doi.org/10.26650/JARHS2021-958025 (21 Jan. 2025).


MLA

Metin, Sevtap,. “Covid-19 Bağlamında Zorunlu Aşı Tartışmalarının Hukuki Boyutu.” Sağlık Bilimlerinde İleri Araştırmalar Dergisi, vol. 4, no. 1, 2021, pp. 37-50. [Database Container], https://doi.org/10.26650/JARHS2021-958025


Vancouver

Metin S. Covid-19 Bağlamında Zorunlu Aşı Tartışmalarının Hukuki Boyutu. Sağlık Bilimlerinde İleri Araştırmalar Dergisi [Internet]. 21 Jan. 2025 [cited 21 Jan. 2025];4(1):37-50. Available from: https://doi.org/10.26650/JARHS2021-958025 doi: 10.26650/JARHS2021-958025


ISNAD

Metin, Sevtap. “Covid-19 Bağlamında Zorunlu Aşı Tartışmalarının Hukuki Boyutu”. Sağlık Bilimlerinde İleri Araştırmalar Dergisi 4/1 (Jan. 2025): 37-50. https://doi.org/10.26650/JARHS2021-958025



ZAMAN ÇİZELGESİ


Gönderim26.06.2021
Kabul23.09.2021
Çevrimiçi Yayınlanma26.10.2021

LİSANS


Attribution-NonCommercial (CC BY-NC)

This license lets others remix, tweak, and build upon your work non-commercially, and although their new works must also acknowledge you and be non-commercial, they don’t have to license their derivative works on the same terms.


PAYLAŞ




İstanbul Üniversitesi Yayınları, uluslararası yayıncılık standartları ve etiğine uygun olarak, yüksek kalitede bilimsel dergi ve kitapların yayınlanmasıyla giderek artan bilimsel bilginin yayılmasına katkıda bulunmayı amaçlamaktadır. İstanbul Üniversitesi Yayınları açık erişimli, ticari olmayan, bilimsel yayıncılığı takip etmektedir.