Günümüzün Türkiye’sinde Mantıktaki Ana Eğilim ve Kimi Öneriler
Zekiye KutlusoyTürkiye’deki ilk Türkçe mantık kitapları 19. yüzyılın ikinci yarısında yazılır. Aristoteles’in mantık görüşlerini temel alan Farabi-İbn Sina geleneği Türkiye’deki klasik mantık alanını şekillendirirken, bu çerçevede klasik mantığın (genelde de mantığın) temel kavramları, sorun ve tartışmaları ele alınır. Özellikle 20. yüzyılın ilk yarısında yapılan çeviriler mantıkta yaşanan gelişmelerin ortaya çıkardığı öncü sembolik mantık çalışmalarını Türkiye’de tanıtırken, Reichenbach ve von Aster gibi 1933 sonrasında İstanbul Üniversitesine gelmiş olan bazı Alman felsefecilerin sembolik mantığın Türkiye’deki akademik serüveninin başlangıcına büyük katkıları olur. 21. yüzyıla gelindiğinde ise, 2014 yılında kurulan İstanbul Üniversitesi Mantık Uygulama ve Araştırma Merkezinin yanı sıra Mantık Derneği, kimi birim ve kurumlarla birlikte düzenli olarak çalıştaylar, yaz okulları, uluslararası etkinlikler vb. düzenlemeye, dahası bunları yayına dönüştürmeye de girişir. Tüm bu platformlardan, günümüzde Türkiye’de genç mantıkçıların daha çok sembolik mantık konularına yani çağdaş tartışmalara ilgi duydukları görülmektedir. Bu bağlamda genç sembolik mantıkçılara, matematik, fizik, bilgisayar bilimleri ve çeşitli mühendislik dalları gibi felsefe dışında geniş kapsamlı bir uygulama alanı bulan sembolik mantığın özellikle felsefedeki uygulamalarının, bu doğrultuda felsefeye yapabileceği katkıların, sonuç olarak da felsefe için anlam ve değerinin aydınlatılmasıyla ilgili araştırmalara yönelmeleri önerilebilir. Aslında, bu genç mantıkçıların genel olarak felsefe ve sembolik mantık arasındaki etkileşimi somutlaştıracak olan çalışmalar yapmalarının önemi son derece büyüktür. Ayrıca, onların mantık ve felsefenin yanı sıra matematik ve bilim dallarındaki gelişmeleri izleyip, bu alanlarla ilgili felsefi soruşturmalardan da haberdar olarak çalışmalarını yürütmeleri gereğine de dikkat çekilmesinde yarar vardır.
Main Tendency in Logic in Today’s Turkey and Some Suggesstions
Zekiye KutlusoyThe first Turkish logic books in Turkey were written in the second half of the 19th century. Based on the views of Aristotle's logic, Al Farabi-Ibn Sina embodied the tradition of classical logic approach in Turkey. In this framework, studies began to investigate the basic concepts, problems and discussions of classical logic (general logic). Especially the first half of the 20th century translations done and developments in logic posed pioneering work of symbolic logic by introducing it to Turkey, while some German philosophers such as Reichenbach and von Aster coming to Istanbul University after 1933 made great contributions to the beginning of academic adventure of symbolic logic in Turkey. As for the 21st century, both the Istanbul University Center for Research and Practice in Logic and also the Turkish Logic Society were constituted in 2014. Since then they, together with some universities and institutions, have regularly organized workshops, summer schools, international activities etc. What is more, they have attempted to publish papers presented in these organizations too. It can be seen from all of these platforms that young logicians in today’s Turkey are much more interested in issues in symbolic logic, i.e. contemporary discussions. Symbolic logic has had broad application areas in mathematics, physics, computer sciences, and various branches of engineering recently. For this reason, young symbolic logicians could be directed specifically to research on applications of logic in philosophy to illuminate the contributions, and ultimately the meaning of symbolic logic for philosophy. In fact, in order to strengthen the interaction between philosophy and symbolic logic in general, young logicians’ inquiries would have a great importance. Furthermore, it would be useful to draw attention to the necessity for these logicians to carry on their studies by following developments in philosophy, logic, mathematics, and science and also by being informed about philosophical arguments related to these areas.
