Araştırma Makalesi


DOI :10.26650/jtcd.858415   IUP :10.26650/jtcd.858415    Tam Metin (PDF)

Nötr Maske, Nötrlük, Komedi

Hazal İspirli

Bu çalışma 20. Yüzyıl Avrupa tiyatrosunda fiziksel tiyatro araştırmaları yürüten Jacques Copeau ve Jacques Lecoq’un oyunculuk eğitimlerinde önemli bir yer tutan “nötr maske” çalışmalarından yola çıkarak teatral anlamda nötrlük kavramının oyuncuya açtığı olasılıklar üzerine bir okuma yapmayı amaçlıyor. Kavram; Philippe Lacoue-Labarthe’ın “aktif mimesis” ve “pasif mimesis” kavramları eşliğinde okunarak, başkalaşmaya, dönüşmeye, bir biçime ve kılığa bürünmeye (karakter ve rol yaratımına) doğru “aidiyetsiz bir ara alan” olarak ele alınacak nötrlük arayışının, oyuncuya sağladığı olanaklar tartışılacaktır. Bu bağlamda “aidiyetsiz ara alan” olarak nötrlük ve komedi arasında nasıl bir ilişki kurulabileceği sorusu üzerinde de durularak, “ikilik” ve “oyunbazlık” kavramları ile birlikte kılık değiştirmenin taşıdığı komedi potansiyeline odaklanılacaktır. 

DOI :10.26650/jtcd.858415   IUP :10.26650/jtcd.858415    Tam Metin (PDF)

Neutral Mask, Neutrality, Comedy

Hazal İspirli

This study is based on the neutral mask studies that have great significance within the acting studies of Jacques Copeau and Jacques Lecoq, who pursued physical theater studies in the 20th century European theater. The aim is to offer a reading on the possibilities that the concept “neutral” opens up for the actor. The possibilities that the search for the neutral implies for the actor will be explored as a ground without any identity or belonging -i.e., an interspace toward differentiation, transformation, taking shape, and character and role building - by approaching the term “neutral” with the active mimesis and passive mimesis of Philippe Lacoue-Labarthe. Further, by highlighting the relation as well between neutrality - as an inter-space without any identity or belonging - and comedy, the comedy potential that the act of taking theatrical form and disguise holds will be explored along with the concepts of “duality” and “playfulness.”


GENİŞLETİLMİŞ ÖZET


In its most basic meaning, the topic of this paper, neutral mask, is a means of discovering a body state that can prepare an actor for a play before beginning to create the character and the role. 

As a start point for the actor, the neutral mask precedes the character and role building. In this context, it is an inter-space in which the actor is no longer in the actor’s ordinary body and does not yet establish otherness. Why is the actor invited into a neutral degree before vitalizing the other? What are the possibilities for the actor, of which the term “neutral” might indicate? 

Throughout the article, the possibilities that the term “neutral” and the above-mentioned inter-space can imply and the meanings they may give birth to in theatricality will be discussed in two distinct yet interrelated directions. First, the neutral state of the body of the actor will be examined as a quiet, relaxed and tensionless body study, in the sense of a state of openness and vigilance. In this regard, the relation among the presence of a tensionless body and the actor’s listening to the surroundings and others will be discussed; and it will be noted that the tensionless body, as the actor’s presence as a state of body, and as one of the main aims of neutral mask studies, never refers to a loose, non-energetic body. Neutral mask, by eliminating the face, helps the actor search for possibilities of expression and play in the actor’s body. While the existence of a mask covering the face may first suggest a feeling of being concealed, it actually broadly reveals the body capabilities of the actor. That is, by distancing the actor from the ordinary and settled gestures, verbal expressions, and movement and acting habits, the mask provides a possibility for the actor to explore different bodily opportunities.

Within the acting studies, the mask gives the actor a body form and a possibility of play. Since the mask is unexpressed, it demands a body that is unexpressed from the actor. In this regard, it is a means to create a neutral state of body in which no expression and no character extension is yet formed. In fact, it was the collaborative work of Jacques Copeau and Albert Marque, that first designed the neutral mask, based on the concept of masks that have no expression used by the aristocracy during the 18th century. While this characteristic of no-expression of the neutral mask will establish the second direction of the article, the term “neutral” will also be read with Philippe Lacoue-Labarthe’s active mimesis and passive mimesis as a state of inexpressive, neutrality where no character is yet formed, in order to discuss what the actor’s quest for a ground without any identity or belonging corresponds to. According to Lacoue-Labarthe, the paradox is that the more the actor is nothing, the more the actor is able to be everything. With the neutral mask practices, the actor searches for a state of body in which no expression, adjective and characteristic that might refer to oneself or another is carried, toward being able to take the form of everything. The more the body of the actor is eluded from its belongings, the closer the actor is to taking the form of otherness, to playfulness, to the gift of mimesis as the creative and productive or formative force. This follows Dionysos, the source of Western theater, which has no pre-established form. Theatrical mimesis, for Lacoue-Labarthe, is the ‘‘the presentation of something other, which was not yet there, given or present.”

The last part of the article explores how this very neutral ground where differentiation and transformation is possible, reserves a substantial capacity for the comedy, will be also explored. In this regard, the possible relation between neutral and comedy will be based on considering the comedy potential that the act of taking theatrical form or disguise holds. 


PDF Görünüm

Referanslar

  • Arıcı, Oğuz, “Maskeyle Varolmak”, Maske Kitabı. Editör: Kerem Karaboğa, Oğuz Arıcı, 21-28. İstanbul: Habitus Yayıncılık, 2014. google scholar
  • Arendt, Hannah. Totalitarizmin Kaynakları, çev. İsmail Serin (İstanbul: İletişim Yayınları, 2014) google scholar
  • Barba, Eugenio ve Savarese, Nicola. Oyuncunun Gizli Sanatı: Tiyatro Antropolojisi Sözlüğü. çev. Ayşın Candan, Tarhan Onur, Aslı Seven. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2017. google scholar
  • Baudelaire, Charles. Gülmenin Özü, Çev. İrfan Yalçın. İstanbul: İris Yayınları, 1997. google scholar
  • Bahtin, Mikhail. Karnavaldan Romana, çev. Cem Soydemir. İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2014. google scholar
  • Bergson, Henri. Gülme: Komiğin Anlamı Üstüne Deneme, çev. Yaşar Avunç. İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2015. google scholar
  • Diderot, Denis. Aktörlük Hakkında Aykırı Düşünceler, çev: Sabri Esat Siyavuşgil. İstanbul: Sosyal Yayınları, 1996. google scholar
  • Dinçol, Güray. “Şiirsel Komedi: Bir Clown Araştırması Oyunculuk Atölyesi”, Yayınlanmamış Atölye Notları. İzmir: 2019. google scholar
  • Dinçol, Güray. “Neye Güleriz: Oyunculuk Atölyesi”, Yayınlanmamış Atölye Notları. İstanbul: 2019. google scholar
  • Eldredge, Sears A. ve Huston, Hollis W, “Actor Training In The Neutral Mask”, The Drama Review 22 (1978): 19-28. google scholar
  • Euripides. Bakkhalar, çev. Sabahattin Eyüpoğlu. İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları, 2010. google scholar
  • Evans, Mark. Jacques Copeau. New York: Routledge, 2006. google scholar
  • Evans, Mark. Movement Training for The Modern Actor. New York: Routledge, 2009. google scholar
  • Feral, Josette ve Bermingham, Ronald P. “Theatricality: The Specificity of Theatrical Language”, SubStance 98/99 (2002), 94-108. google scholar
  • Huizinga, Johan. Homo Ludens, çev. Mehmet Ali Kılıçbay. İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2015. google scholar
  • Lacoue-Labarthe, Philippe. “Diderot: Paradox and Mimesis”, Typography: Mimesis, Philosophy, Politics, 248-266. Stanford: Stanford University Press, 1989. google scholar
  • Lecoq, Jacques. Theatre of Movement and Gesture. New York: Routledge, 2006. google scholar
  • Lecoq, Jacques. Şiirsel Beden, çev. Mine Çerçi. Ankara: Nota Bene Yayınları, 2015. google scholar
  • Karaboğa, Kerem. “Copeau’dan Terzopoulos’a Oyuncu ve Maske”, Maske Kitabı. Editör: Kerem Karaboğa, Oğuz Arıcı, 94-107. İstanbul: Habitus Yayıncılık, 2014. google scholar
  • Murphy, Maiya. Enacting Lecoq: Movement in Theatre, Cognition, and Life. Switzerland: Palgrave Macmillan, 2019. google scholar
  • Murray, Simon. Jacques Lecoq. New York: Routledge, 2003. google scholar
  • Rozik, Eli “Mask and Disguise in Ritual, Carnival and Theatre”, South African Theatre Journal 11/1 (1997), 183-198. google scholar
  • Rudlin, John. Commedia dell’Arte: Oyuncular için El Kitabı, çev. Ezgi İpekli. İstanbul: Mitos Boyut Yayınları, 2000. google scholar
  • Rudlin, John. “Jacues Copeau: The Quest For Sincerity”, Twentieth Century Actor Training, Editör: Alison Hodge, 55-79. New York: Routledge, 2000. google scholar
  • Sayın, Zeynep. İmgenin Pornografisi. İstanbul: Metis Yayınları, 2015. google scholar
  • Sayın, Zeynep. Ölüm Terbiyesi. İstanbul: Metis Yayınları, 2018. google scholar
  • Sayın, Zeynep. “Kurmaca/yanılsama: metnin düşündürdükleri”, Kurmaca, Yanılsama: Oyunculuk, Deneyim, Hakikat Arasında içinde 5-9. İstanbul: SubPress Yayıncılık, 2018. google scholar
  • Sennett, Richard. Ten ve Taş, çev. Tuncay Birkan. İstanbul: Metis Yayınları, 2014. google scholar
  • Ülgen, Tulû. Kurmaca, Yanılsama: Oyunculuk, Deneyim, Hakikat Arasında. İstanbul: SubPress Yayıncılık, 2018. google scholar
  • Ülgen, Tulû. “Studio Oyuncuları: Gerçekçi Sahneleme Dersi”, Yayınlanmamış Ders Notları. İstanbul: 2016. google scholar
  • Vernant, Jean-Pierre ve Vidal-Naquet, Pierre, Eski Yunan’da Mit ve Tragedya, çev. Sevgi Tamgüç, Reşat Fuat Çam. İstanbul: Kabalcı Yayınları, İstanbul, 2012. google scholar
  • Zupancic, Alenka, Komedi: Sonsuzun Fiziği, Çev. Tuncay Birkan, İstanbul: Metis Yayınları, 2011. google scholar

Atıflar

Biçimlendirilmiş bir atıfı kopyalayıp yapıştırın veya seçtiğiniz biçimde dışa aktarmak için seçeneklerden birini kullanın


DIŞA AKTAR



APA

İspirli, H. (2021). Nötr Maske, Nötrlük, Komedi. Tiyatro Eleştirmenliği ve Dramaturji Bölümü Dergisi, 0(32), 169-188. https://doi.org/10.26650/jtcd.858415


AMA

İspirli H. Nötr Maske, Nötrlük, Komedi. Tiyatro Eleştirmenliği ve Dramaturji Bölümü Dergisi. 2021;0(32):169-188. https://doi.org/10.26650/jtcd.858415


ABNT

İspirli, H. Nötr Maske, Nötrlük, Komedi. Tiyatro Eleştirmenliği ve Dramaturji Bölümü Dergisi, [Publisher Location], v. 0, n. 32, p. 169-188, 2021.


Chicago: Author-Date Style

İspirli, Hazal,. 2021. “Nötr Maske, Nötrlük, Komedi.” Tiyatro Eleştirmenliği ve Dramaturji Bölümü Dergisi 0, no. 32: 169-188. https://doi.org/10.26650/jtcd.858415


Chicago: Humanities Style

İspirli, Hazal,. Nötr Maske, Nötrlük, Komedi.” Tiyatro Eleştirmenliği ve Dramaturji Bölümü Dergisi 0, no. 32 (Nov. 2024): 169-188. https://doi.org/10.26650/jtcd.858415


Harvard: Australian Style

İspirli, H 2021, 'Nötr Maske, Nötrlük, Komedi', Tiyatro Eleştirmenliği ve Dramaturji Bölümü Dergisi, vol. 0, no. 32, pp. 169-188, viewed 15 Nov. 2024, https://doi.org/10.26650/jtcd.858415


Harvard: Author-Date Style

İspirli, H. (2021) ‘Nötr Maske, Nötrlük, Komedi’, Tiyatro Eleştirmenliği ve Dramaturji Bölümü Dergisi, 0(32), pp. 169-188. https://doi.org/10.26650/jtcd.858415 (15 Nov. 2024).


MLA

İspirli, Hazal,. Nötr Maske, Nötrlük, Komedi.” Tiyatro Eleştirmenliği ve Dramaturji Bölümü Dergisi, vol. 0, no. 32, 2021, pp. 169-188. [Database Container], https://doi.org/10.26650/jtcd.858415


Vancouver

İspirli H. Nötr Maske, Nötrlük, Komedi. Tiyatro Eleştirmenliği ve Dramaturji Bölümü Dergisi [Internet]. 15 Nov. 2024 [cited 15 Nov. 2024];0(32):169-188. Available from: https://doi.org/10.26650/jtcd.858415 doi: 10.26650/jtcd.858415


ISNAD

İspirli, Hazal. Nötr Maske, Nötrlük, Komedi”. Tiyatro Eleştirmenliği ve Dramaturji Bölümü Dergisi 0/32 (Nov. 2024): 169-188. https://doi.org/10.26650/jtcd.858415



ZAMAN ÇİZELGESİ


Gönderim11.01.2021
Kabul15.02.2021
Çevrimiçi Yayınlanma14.04.2021

LİSANS


Attribution-NonCommercial (CC BY-NC)

This license lets others remix, tweak, and build upon your work non-commercially, and although their new works must also acknowledge you and be non-commercial, they don’t have to license their derivative works on the same terms.


PAYLAŞ




İstanbul Üniversitesi Yayınları, uluslararası yayıncılık standartları ve etiğine uygun olarak, yüksek kalitede bilimsel dergi ve kitapların yayınlanmasıyla giderek artan bilimsel bilginin yayılmasına katkıda bulunmayı amaçlamaktadır. İstanbul Üniversitesi Yayınları açık erişimli, ticari olmayan, bilimsel yayıncılığı takip etmektedir.