TBK.m.117 ile Karşılaştırmalı Olarak TTK.m.1530 Uyarınca Borçlu Temerrüdünün İhtarsız Gerçekleşmesi
Türk Borçlar Kanunu’nun genel hükümler kısmında yer alan TBK.m.117/f.1’de, muaccel bir borcun borçlusunun alacaklının ihtarıyla temerrüde düşeceği belirtilmiştir. Aynı maddenin ikinci fıkrasında ise temerrüt için ihtar şartının gerekmediği bazı haller düzenlenmiştir. Bununla birlikte temerrüt için alacaklının ihtarının gerekmediği haller TBK.m.117/f.2’de sayılanlar ile sınırlı değildir. TBK.m.117/f.2’ye göre daha özel nitelikteki düzenlemelerde de ihtarsız temerrüt hallerinin kabul edildiği görülebilmektedir. TTK.m.1530/f.2 ve f.4 hükümleri de bu özel düzenlemeler arasındadır. Söz konusu hükümlerde ihtarsız temerrüt hallerinin öngörülmesindeki amaç TBK.m.117/f.2’den farklıdır. Ayrıca TTK.m.1530/f.2’de ihtarsız temerrüt hallerinin meydana gelmesi için Türk Borçlar Kanunu’nun genel temerrüt hükümlerinde bulunmayan bazı koşullar kabul edilmiştir. Bu noktada cevaplandırılması gereken sorulardan biri bu koşulların kapsamı, bir diğeri ise f.2’deki koşulların TTK.m.1530/f.4 bakımından da aranıp aranmayacağıdır. Diğer yandan anılan düzenlemelerde yer alan koşullar ile temerrüdün ihtarsız gerçekleşeceğinin ifade edildiği hallerin bir kısmı genel hükümler ile büyük ölçüde benzerlik göstermektedir. Şu halde bunların genel hükümlerden farklarının bulunup bulunmadığı da ortaya koyulmalıdır. Çalışmamızda TTK.m.1530’da zikredilen ihtarsız temerrüt hallerinin varlığı için aranan koşullar ile ihtara gerek bulunmayan hallerin kapsamı TBK.m.117 ile karşılaştırmalı olarak ele alınacaktır.
The Occurrence of Debtor’s Default without a Reminder According to Article 1530 of the Turkish Commercial Code, in Comparison with the Article 117 of the Turkish Code of Obligations
In TCO Art. 117 par. 1, which is situated in the general provisions of the Turkish Code of Obligations, it is stated that the debtor of a due debt will be in default after being reminded by the creditor. However, according to TCO Art. 117 par. 2, there are some cases where a reminder of the creditor is not necessary for default. On the other hand, the cases in which a reminder of the creditor is not required are not limited to those listed in TCO Art. 117 par. 2. It is possible that, in more particular regulations than par. 2, default without a reminder case is accepted. The provisions of TCC Art. 1530 par. 2 and par. 4 are included among these particular regulations. The purpose of predicting some default without reminder cases in these particular provisions differs from TCO Art. 117 par. 2. Additionally, in TCC Art. 1530 par. 2, some conditions that are not included in the general provisions of the Turkish Code of Obligations have been accepted in order to default without a reminder cases to take place. At this point, one of the questions to be answered is the scope of these conditions and the other one is if these conditions are to be sought in terms of TCC Art. 1530 par. 4. In the mentioned regulations, some of the conditions along with some of the cases, in which the default is occurred without a reminder, show a great similarity with the general provisions. Thus, it should also be stated whether they differ from the general provisions. In this article, to respond to those questions, the conditions required for the existence of default without a reminder cases mentioned in TCC Art. 1530, and the scope of those cases, will be considered in comparison with TCO Art. 117.
