Osmanlı Bilimi Araştırmaları

GÖNDERBİLGİ
EnglishTürkçe

Araştırma Makalesi


DOI :10.26650/oba.540893   IUP :10.26650/oba.540893    Tam Metin (PDF)

Bir Alman Yerbilimcinin İstanbul’daki Ayak İzleri (1915-1918): Prof. Dr. Walther Penck

Mehmet Namık Yalçın, Gerhard Walther Penck

1915 yılında İstanbul Darülfünunu’na İlm-i Arz ve Maâdin (Jeoloji ve Mineraloji) müderrisi olarak atanan Leipzig Üniversitesi doçentlerinden Dr. Walther Penck, asistan olarak görevlendirilen Hamit Nafiz (Pamir) Bey ile birlikte İlm-i Arz Darü’l-Mesaisi’ni (Jeoloji Enstitüsünü) kurarak, Türkiye’de ilk sistematik jeoloji eğitimini ve araştırmalarını başlatmıştır. Dönemin zor arazi şartlarında yapılan çalışmaların sonucunda Penck yakalandığı sıtma hastalığının tedavisi için 1918 yazı başında Almanya’ya gitmek zorunda kalmıştır. Türkiye’ye dönme çabaları, önce harp yıllarının sonundaki karmaşıklıklar, sonra da İtilaf Devletleri’nin savaştan mağlup çıkan Osmanlı İmparatorluğu bünyesindeki tüm Alman unsurlarının faaliyetlerine son vermesi nedeniyle sonuçsuz kalmıştır. Bu makalede Walther Penck’in İstanbul’da geçirdiği üç yıllık dönemin az bilinen veya hiç bilinmeyen yönlerine ve jeolojinin ülkemizdeki tarihçesine, Penck Ailesinin kişisel arşivinde günümüze kadar korunmuş belgelerin yardımıyla, ışık tutulmaya çalışılmıştır. 

Anahtar Kelimeler: İstanbul Darülfünunu, Jeoloji Mineraloji Enstitüsü, Walther Penck, Türkiye’de Jeolojinin Tarihçesi
DOI :10.26650/oba.540893   IUP :10.26650/oba.540893    Tam Metin (PDF)

Auf den Fussspuren eines deutschen Geowissenschaftlers in Istanbul (1915-1918): Prof. Dr. Walther Penck

Mehmet Namık Yalçın, Gerhard Walther Penck

Universitätsdozent Dr. Walther Penck aus Leipzig wurde im Oktober 1915 an die Universität Istanbul als ordentlicher Professor der Mineralogie und Geologie berufen. Zusammen mit Hamit Nafiz Bey (Pamir), der ihm als Assistent beiseite gestellt wurde, hat er das Geologisch Mineralogische Institut der Universität Istanbul gegründet. Penck und Hamit Nafiz Bey fingen sofort an, einen neuen und modernen Lehrplan auszuarbeiten und zugleich die ersten geologischen Forschungsarbeiten auszuführen. Nach drei Jahren ging Prof. Penck zusammen mit seiner Familie nach Deutschland, um sich wegen seiner Malariaerkrankung weiterbehandeln zu lassen. Er konnte aber nicht wieder zurückkehren, da erst die chaotischen Umstände der Nachkriegszeit und dann die Regelungen der Alliierten es nicht zugelassen haben. Dieser Artikel wurde verfasst, um diese Periode der Geschichte der Geologie in der Türkei zu beleuchten und mit Hilfe von Dokumenten aus dem Familienarchiv Penck gewisse Einschnitte aus dem Leben eines deutschen Gelehrten und seiner Familie in Istanbul darzustellen.

Anahtar Kelimeler: Istanbul Darülfünunu, Geologisch-Mineralogisches Institut, Prof. Dr. Walther Penck, Geschichte der Geologie in der Türkei
DOI :10.26650/oba.540893   IUP :10.26650/oba.540893    Tam Metin (PDF)

In the Footsteps of a German Geoscientist in Istanbul (1915-1918): Prof. Dr. Walther Penck

Mehmet Namık Yalçın, Gerhard Walther Penck

Privat Dozent Dr. Walther Penck was among the German scholars invited to Istanbul in 1915 within the framework of reforms aiming to improve education at Istanbul Darülfünunu (Istanbul University). He was appointed as Professor of Geology and Mineralogy and, together with his assistant Hamit Nafiz (Pamir), he founded the Institute of Geology and Mineralogy which marks the beginning of systematic education and research in geology in Turkey. Penck returned to Germany in the summer of 1918 to have treatment for malaria. His attempts to return to Turkey failed, however, due both to the chaotic conditions of the war and the capitulation regulations of the allied powers who had prohibited all German activities within the Ottoman Empire. Based on documents kept in the Penck Family Archives, this paper will try to shed light upon unknown and/or little known aspects of the three years (1915-1918) he spent in Istanbul. 

Anahtar Kelimeler: Istanbul Darülfünunu, Institute of Geology and Mineralogy, Prof. Dr. Walther Penck, History of Geology in Turkey

PDF Görünüm

Referanslar

  • Dölen, Emre. Türkiye Üniversite Tarihi 1 - Osmanlı Döneminde Darülfünun (1863-1922). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi, 2009. google scholar
  • Dölen, Emre. İstanbul Darülfünunu’nda Alman Müderrisler. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi, 2013 google scholar
  • Kadıoğlu, Sevtap. “Walther Penck’in Türkiye’deki Çalışmaları.” İstanbul Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Yerbilimleri Dergisi 20, 1 (2007): 1-18. google scholar
  • Kossmat, Franz. “Walther Penck†.” Zentralblatt für Mineralogie Geologie und Paläontologie (1924): 123-127. google scholar
  • Penck, Albrecht. “Vorwort” in Die Morphologische Analyse (Walther Penck). Stuttgart: Verlag von J. Engelhorns, 1924, s. VII-XVII. google scholar
  • Penck, Walther. “Das geologisch-mineralogische Institut der Universität Konstantinopel.” Zeitschrift der Gesellschaft für Erdkunde zu Berlin (1918): 344-345. google scholar
  • Seibold, Ilse ve Eugen Seibold. “Walther Penck 1921: Plaene für eine deutsche Pazifik-Expedition”. International Journal of Earth Sciences-Geologische Rundschau 84, (1995): 860-864. google scholar
  • Yalçın, M. Namık. “Addendum.” İstanbul Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Yerbilimleri Dergisi, 20, 1 (2007): 19-20. google scholar
  • Yalçın, M. Namık. “100. Yılın Hikâyesi-İstanbul Darülfünunu Arziyat Dar-ül Mesaisi’nden İstanbul Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü’ne (1915-2015).” İstanbul Üniversitesinde Jeoloji-Bir Asırlık Geçmiş. Editör M. Namık Yalçın. İstanbul: Gürsoy Grup Kültür Yayınları No.4, 2015, 11-31. google scholar
  • Yalçın M. Namık ve Gerhard Walther Penck. “İstanbul’da Bir Alman Bilim Adamının Ayak İzleri (1915-1918): Prof. Dr. Walther Penck.” İstanbul Üniversitesi’nde Jeoloji’nin 100. Yılı Sempozyumu Bildiri Özleri Kitabı, 21-23 Ekim 2015, İstanbul-Türkiye. İstanbul: AYA Kitap: 93, 2015, 5-8. google scholar
  • Yalçın, M. Namık, Hayrettin Koral, Hüseyin Öztürk, Atiye Tuğrul, Timur Ustaömer, Hasan Emre ve Mehmet Keskin (Editörler). İstanbul Üniversitesinde Jeoloji’nin 100. Yılı - Emeği Geçenler, 1915-2015. İstanbul: Bilfen Yayıncılık, 2017. google scholar

Atıflar

Biçimlendirilmiş bir atıfı kopyalayıp yapıştırın veya seçtiğiniz biçimde dışa aktarmak için seçeneklerden birini kullanın


DIŞA AKTAR



APA

Yalçın, M.N., & Penck, G.W. (2019). Bir Alman Yerbilimcinin İstanbul’daki Ayak İzleri (1915-1918): Prof. Dr. Walther Penck. Osmanlı Bilimi Araştırmaları, 20(2), 1-58. https://doi.org/10.26650/oba.540893


AMA

Yalçın M N, Penck G W. Bir Alman Yerbilimcinin İstanbul’daki Ayak İzleri (1915-1918): Prof. Dr. Walther Penck. Osmanlı Bilimi Araştırmaları. 2019;20(2):1-58. https://doi.org/10.26650/oba.540893


ABNT

Yalçın, M.N.; Penck, G.W. Bir Alman Yerbilimcinin İstanbul’daki Ayak İzleri (1915-1918): Prof. Dr. Walther Penck. Osmanlı Bilimi Araştırmaları, [Publisher Location], v. 20, n. 2, p. 1-58, 2019.


Chicago: Author-Date Style

Yalçın, Mehmet Namık, and Gerhard Walther Penck. 2019. “Bir Alman Yerbilimcinin İstanbul’daki Ayak İzleri (1915-1918): Prof. Dr. Walther Penck.” Osmanlı Bilimi Araştırmaları 20, no. 2: 1-58. https://doi.org/10.26650/oba.540893


Chicago: Humanities Style

Yalçın, Mehmet Namık, and Gerhard Walther Penck. “Bir Alman Yerbilimcinin İstanbul’daki Ayak İzleri (1915-1918): Prof. Dr. Walther Penck.” Osmanlı Bilimi Araştırmaları 20, no. 2 (Dec. 2024): 1-58. https://doi.org/10.26650/oba.540893


Harvard: Australian Style

Yalçın, MN & Penck, GW 2019, 'Bir Alman Yerbilimcinin İstanbul’daki Ayak İzleri (1915-1918): Prof. Dr. Walther Penck', Osmanlı Bilimi Araştırmaları, vol. 20, no. 2, pp. 1-58, viewed 23 Dec. 2024, https://doi.org/10.26650/oba.540893


Harvard: Author-Date Style

Yalçın, M.N. and Penck, G.W. (2019) ‘Bir Alman Yerbilimcinin İstanbul’daki Ayak İzleri (1915-1918): Prof. Dr. Walther Penck’, Osmanlı Bilimi Araştırmaları, 20(2), pp. 1-58. https://doi.org/10.26650/oba.540893 (23 Dec. 2024).


MLA

Yalçın, Mehmet Namık, and Gerhard Walther Penck. “Bir Alman Yerbilimcinin İstanbul’daki Ayak İzleri (1915-1918): Prof. Dr. Walther Penck.” Osmanlı Bilimi Araştırmaları, vol. 20, no. 2, 2019, pp. 1-58. [Database Container], https://doi.org/10.26650/oba.540893


Vancouver

Yalçın MN, Penck GW. Bir Alman Yerbilimcinin İstanbul’daki Ayak İzleri (1915-1918): Prof. Dr. Walther Penck. Osmanlı Bilimi Araştırmaları [Internet]. 23 Dec. 2024 [cited 23 Dec. 2024];20(2):1-58. Available from: https://doi.org/10.26650/oba.540893 doi: 10.26650/oba.540893


ISNAD

Yalçın, MehmetNamık - Penck, GerhardWalther. “Bir Alman Yerbilimcinin İstanbul’daki Ayak İzleri (1915-1918): Prof. Dr. Walther Penck”. Osmanlı Bilimi Araştırmaları 20/2 (Dec. 2024): 1-58. https://doi.org/10.26650/oba.540893



ZAMAN ÇİZELGESİ


Gönderim16.03.2019
Kabul02.05.2019
Çevrimiçi Yayınlanma03.07.2019

LİSANS


Attribution-NonCommercial (CC BY-NC)

This license lets others remix, tweak, and build upon your work non-commercially, and although their new works must also acknowledge you and be non-commercial, they don’t have to license their derivative works on the same terms.


PAYLAŞ




İstanbul Üniversitesi Yayınları, uluslararası yayıncılık standartları ve etiğine uygun olarak, yüksek kalitede bilimsel dergi ve kitapların yayınlanmasıyla giderek artan bilimsel bilginin yayılmasına katkıda bulunmayı amaçlamaktadır. İstanbul Üniversitesi Yayınları açık erişimli, ticari olmayan, bilimsel yayıncılığı takip etmektedir.