Turkish Journal of Bioscience and Collections

GÖNDERBİLGİ
EnglishTürkçe

Araştırma Makalesi


DOI :10.26650/tjbc.1380638   IUP :10.26650/tjbc.1380638    Tam Metin (PDF)

Iğdır İlinde Depolanmış Gıdalardaki Akar (Acari) Türleri Üzerine Araştırmalar

Seren Doğar, Neslihan Gültekin

Amaç: Bu çalışma, Iğdır ilinde depolanmış gıdalarda bulunan akar türlerini tespit etmek, beslendiği gıda çeşitleri, morfolojik tanımları ve sistematik analizlerinin yapılması ve türlerin dijital fotoğraflarının hazırlanması amacıyla ele alınmıştır.

Materyal ve Yöntem: Depolanmış hububat, kuru baklagil, kurutulmuş meyve ve peynir numuneleri Berlese hunisine konulmuştur. Daha sonra stereomikroskop altında akarlar ayıklanmıştır. Genel akar vücutlarının makro teknikle fotoğraflanması için Atatürk Üniversitesi Biyoçeşitlilik Uygulama ve Araştırma Merkezi’nde bulunan upright mikroskoba (Zeiss Axio Imager A2) takılı yüksek çözünürlüklü dijital kamera (Canon 6D Mark 2 DSLR) ve yazılım programı (EOS Utility) kullanılmıştır. Çoklu çekim yapılan dijital fotoğraflar Adobe Photoshop CS 6.0 yazılımı kullanılarak birleştirilip PSD ve JPG formatında kaydedilmiştir.

Bulgular: Iğdır il merkezi dâhil Tuzluca, Karakoyunlu ve Aralık ilçelerinde depolanmış 29 çeşit gıda maddesinden, 10 familyaya ait ve 13 cinse bağlı Acarus siro Linnaeus, 1758, Tyrophagus putrescentiae (Schrank, 1781), Tyrophagus perniciosus Zachvatkin, 1941, Tyroborus lini Oudemans, 1924, Lepidoglyphus destructor (Schrank, 1781), Carpoglyphus lactis (Linnaeus, 1758), Cheyletus eruditus (Schrank, 1781), Cheyletus malaccensis Oudemans, 1903, Tydeus interruptus Thor, 1932, Acarophenax tribolii Newstead ve Duvall, 1918, Pediculaster turkiensis (Ramaraju & Madanlar, 1997), Pediculaster sp., Balaustium aff. xerothermicum Gabrys, 2000 Balaustium aff. unidentatum (Tragardh, 1904), Dermanyssus gallinae (De Geer, 1778), Proctolaelaps pomorum (Oudemans, 1929), Blattisocius dentriticus (Berlese, 1918) ve Blattisocius mali (Oudemans, 1929), olmak üzere 18 tür tespit edilmiştir. Bunlardan Tyrophagus putrescentiae, %27,12 oranıyla en fazla saptanan tür olmuştur. Bunu %24,24 oranı ile A. siro ve %18,47 ile de C. lactis takip etmiştir. Diğer türler ise daha düşük oranda tespit edilmiştir.

Sonuç: 133 gıda örneğinden toplam 1386 birey akar ayıklanmıştır. Bu gıda maddelerinin akarla bulaşıklık oranı belirlenmiştir. Akarların tanıtımı ve teşhisinde önem arz eden morfolojik karakterleri yazılmış ve dijital fotoğraflar hazırlanmıştır. Ayrıca bu türlerin dünya ve Türkiye’deki yayılışları ve gıda maddelerinin çeşitliliği de verilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Akar, depolanmış gıda, morfoloji, sistematik, Iğdır
DOI :10.26650/tjbc.1380638   IUP :10.26650/tjbc.1380638    Tam Metin (PDF)

Research on Mite (Acari) Species in Stored Foods in Iğdır Province

Seren Doğar, Neslihan Gültekin

Objective: The aim of this study was to identify the mite species found in stored foods in Iğdır province, the types of food they feed on, their morphological descriptions and systematic analysis, and to prepare digital photographs of the species.

Material and Methods: Samples of stored grains, legumes, dried fruits and cheese were placed in the Berlese funnel. Then, mites were sorted under a stereomicroscope. A high-resolution digital camera (Canon 6D Mark 2 DSLR) and software program (EOS Utility) attached to an upright microscope (Zeiss Axio Imager A2) at Atatürk University Biodiversity Application and Research Center were used to photograph general mite bodies with macro technique. Multiple digital photos were combined using Adobe Photoshop CS 6.0 software and saved in PSD and JPG formats.

Results: Eighteen mite species belonging to 10 families and 13 genera were identified from 29 kinds of foodstuffs stored in Iğdır city center and its districts; Tuzluca, Karakoyunlu and Aralık. The detected species are: Acarus siro Linnaeus, 1758, Tyrophagus putrescentiae (Schrank, 1781), T. perniciosus Zachvatkin, 1941, Tyroborus lini Oudemans, 1924, Lepidoglyphus destructor (Schrank, 1781), Carpoglyphus lactis (Linnaeus, 1758), Cheyletus eruditus (Schrank, 1781), C. malaccensis Oudemans, 1903, Tydeus interruptus Thor, 1932, Acarophenax tribolii Newstead & Duvall, 1918, Pediculaster turkiensis (Ramaraju & Madanlar, 1997), Pediculaster sp., Balaustium aff. xerothermicum Gabrys, 2000, Balaustium aff. unidentatum (Tragardh, 1904), Dermanyssus gallinae (De Geer, 1778), Proctolaelaps pomorum (Oudemans, 1929), Blattisocius dentriticus (Berlese, 1918) and B. mali (Oudemans, 1929). Tyrophagus putrescentiae was the most frequently detected species with a rate of 27.12%. This was followed by A. siro with a rate of 24.24% and C. lactis with a rate of 18.47%, while other species were detected at a lesser rate.

Conclusion: A total of 1386 individual mites were extracted from 133 food samples. The rate of mite contamination of these foodstuffs has been determined. Morphological characters that are important for the identification and diagnosis of mites were written and digital photographs were prepared. In addition, the distribution of these species in the world, their distribution in Turkey and the diversity of foodstuffs are also given.

Anahtar Kelimeler: Igdır, mite, morphology, stored food, systematics

PDF Görünüm

Referanslar

  • Alizade, G. A. (2020). Erythraeid mites (Acariformes: Actinedida: Erythraeidae) of the Greater Caucasus region of Azerbaijan. Ukrainian Journal of Ecology, 10(1), 199-209. google scholar
  • Aygün, O., Yaman, M. & Durmaz, H. (2007). A survey on occurrence of Tyrophagus putrescentiae (Acari: Acaridae) in Surk, a traditional Turkish dairy product. Journal of Food Engineering, 78(3), 878-881. google scholar
  • Ayyıldız, N. & Taşdemir, A. (2019). Türkçe akarolojik terimler hakkında bir değerlendirme. Avrasya Terim Dergisi, 7(2), 21-34. google scholar
  • Cevizci, S., Gökçe, S., Bostan, K. & Kaypmaz, A. (2010). Depo gıdalarını ve peynirleri enfeste eden akarlara halk sağlığı açısından bakış. Türkiye Parazitoloji Dergisi, 34(3), 191-199. google scholar
  • Çobanoglu, S. (1996). Edirne ilinde depolanmış ürünlerde saptanan zararlı ve yararlı Acarina türleri ve konukçuları. Türkiye Entomoloji Dergisi, 20(3), 199-210. google scholar
  • Çobanoğlu, S. (2008). Mites (Acari) associated with stored apricots in Malatya, Elazığ and İzmir provinces of Turkey. Türkiye Entomoloji Dergisi, 32(1), 3-20. google scholar
  • Dizlek, H. & Çakmak, İ. (2017). Aydın ilinde kuru incirlerde bulunan akar türlerinin belirlenmesi. (Yüksek Lisans tezi). Adnan Menderes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Aydın, 39 s. google scholar
  • Emekçi, M. (2001). GAP Bölgesinde depolanmış ürünlerde zarar yapan akarlar. Türk-Koop Ekin Dergisi, 16, 35-39. google scholar
  • Evans, G. O. (1992). Principles of acarology. CAB international, Wallingford, 563 pp. google scholar
  • Ferizli, A.G. & Emekci, M. (2010). Depolanmış ürün zararlılarıyla savaşım, sorunlar ve çözüm yolları. TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Ziraat Mühendisliği VII. Teknik Kongresi 11-15 Ocak 2010 Ankara, Bildiriler Kitabı 2, 579-587. google scholar
  • Gabrys, G. (2000). Balaustium xerothermicum sp. nov. from Poland with remarks on all world species of the genus [Acari: Actinedida: Erythraeidae]. In Annales Zoologici, 50(1), 47-56. google scholar
  • Gabrys, G. (2016). A key to postlarval Erythraeidae (Acari, Actinotrichida) of Poland. Annals of the Upper Silesian Museum (Bytom). Natural History.[Rocznik Muzeum Görnoslqskiego (Bytom), Przyroda], 22, 2451-0467. google scholar
  • Genç, H. & Özar, A. İ. (1986). İzmir ilinde ambarlanmış ürünlerde bulunan akarlar üzerinde ön çalışmalar. Türkiye Bitki Koruma Dergisi, 103, 175-183. google scholar
  • Gültekin, N. (2022). Türkiye’de yayılış gösteren depolanmış gıda akarları (Acari) ve zararları. İstilacı zararlı türler ve mücadelesinde yeni yaklaşımlar (67-86 s.). Çanakkale: Paradigma Akademi Yayınları. google scholar
  • Gültekin, N. & Özkan, M. (1999). Erzurum il merkezinde depolanan ürünlerde saptanan akarlar üzerine araştırmalar. Turkish Journal of Entomology, 23(4), 289-303. google scholar
  • Gültekin, N., Gözüaçık, C. & Doğan, D. (2019). Iğdır il merkezinde kiler depolarında gıdalarımıza ortak olan böcek türleri. International Agricultural Congress of Muş Plain. September 24-27, 207-211. google scholar
  • Hubert, J., Erban, T., Nesvorna, M. & Stejskal, V. (2011). Emerging risk of infestation and contamination of dried fruits by mites in the Czech Republic. Food Additives & Contaminants: Part A, 28(9), 1129-1135. google scholar
  • Hughes, A. M. (1976). The Mites of Stored Food and Houses (No. 2nd edition). Her Majesty’s Stationery Office, London, 400 pp. google scholar
  • Kalay, K. Y. & Sullıvan, S. D. (2013). Samsun ili un fabrikalarında bulunan akar türleri ve populasyon yoğunluklarının belirlenmesi (Yüksek Lisans tezi). Ondokuz Mayıs Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Bitki Koruma Ana Bilim Dalı. Samsun, 147 s. google scholar
  • Kalpaklioglu, A. F., Emekçi, M., Ferizli, A. G. & Misirligil, Z. (1997). House dust mite fauna in Turkey. Journal of Investigational Allergology & Clinical Immunology, 7(6), 578-582. google scholar
  • Karadere, A. & Karatepe, B. (2019). Research on occurrence of mites in cheese consumed in Mamak district of Ankara province. Kocatepe Veterinary Journal, 12(3), 300-304. google scholar
  • Karatepe, M., Bağcı, C., Karatepe, B., Şenel, T. & Karadere, A. (2017). Niğde yöresinde tüketime sunulan peynirlerde akar varlığının araştırılması. Gıda Dergisi, 42(4), 431-436. google scholar
  • Kılıç, N. & Toros, S. (2000). Tekirdağ ili ve çevresinde depolanan ürünlerde akarlar, yoğunlukları ve konukçuları ile önemli görülen türün biyolojisi üzerinde araştırmalar (Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Ankara, 195 s. google scholar
  • Özek, M. & Behçet, S. H. (1924). Arpa Kaşıntılarının Amili Marazisi Hakkında Tatbikat. ^stanbul, Kadir Matbaası, 55 s. google scholar
  • Özer, M., Toros, S., Çobanoğlu, S., Çınarlı, S. & Emekçi, M. (1989). İzmir ile ve çevresinde depolanmış hububat, un ve mamülleri ile kuru meyvelerde zarar yapan Acarina takımına bağlı türlerin tanımı, yayılışı ve konukçuları. Doğa Bilim Dergisi Tarım ve Ormancılık, 13(36), 1154-1189. google scholar
  • Prevett, P. E. (1975). Stored product pests causing losses of stored food. FAO Plant Protection Bulletin, 23, 115-117. google scholar
  • Ramaraju, K. & Madanlar, N. (1997). Three new Pygmephorus Kramer (Acarina: Pygmephoridae) species from Turkey. Türkiye Entomoloji Dergisi, 21(2), 83-93. google scholar
  • Solmaz, T. & Karatepe, M. (2020). Research on occurrence of mites in cheese consumed in Develi District of Kayseri Province. Kocatepe Veterinary Journal, 13(2), 210-213. google scholar
  • Tigin, Y. & Özer, I. (1971). Mites of Turkish kashar cheese. [Acarus, Caloglyphus]. Ankara Üniversitesi Veternerlik Fakülte Dergisi, 18, 418-431. google scholar
  • Valbuza, M. F., Matioli, A. L., Sato, M. E., Potenza, M. R. & Campos, A. E. (2020). Mites in spice and medicinal dehydrated plants stored in bulk in the metropolitan area of Sao Paulo. Journal of Stored Products Research, 85, 101540. google scholar

Atıflar

Biçimlendirilmiş bir atıfı kopyalayıp yapıştırın veya seçtiğiniz biçimde dışa aktarmak için seçeneklerden birini kullanın


DIŞA AKTAR



APA

Doğar, S., & Gültekin, N. (2024). Iğdır İlinde Depolanmış Gıdalardaki Akar (Acari) Türleri Üzerine Araştırmalar. Turkish Journal of Bioscience and Collections, 8(2), 49-84. https://doi.org/10.26650/tjbc.1380638


AMA

Doğar S, Gültekin N. Iğdır İlinde Depolanmış Gıdalardaki Akar (Acari) Türleri Üzerine Araştırmalar. Turkish Journal of Bioscience and Collections. 2024;8(2):49-84. https://doi.org/10.26650/tjbc.1380638


ABNT

Doğar, S.; Gültekin, N. Iğdır İlinde Depolanmış Gıdalardaki Akar (Acari) Türleri Üzerine Araştırmalar. Turkish Journal of Bioscience and Collections, [Publisher Location], v. 8, n. 2, p. 49-84, 2024.


Chicago: Author-Date Style

Doğar, Seren, and Neslihan Gültekin. 2024. “Iğdır İlinde Depolanmış Gıdalardaki Akar (Acari) Türleri Üzerine Araştırmalar.” Turkish Journal of Bioscience and Collections 8, no. 2: 49-84. https://doi.org/10.26650/tjbc.1380638


Chicago: Humanities Style

Doğar, Seren, and Neslihan Gültekin. “Iğdır İlinde Depolanmış Gıdalardaki Akar (Acari) Türleri Üzerine Araştırmalar.” Turkish Journal of Bioscience and Collections 8, no. 2 (Dec. 2024): 49-84. https://doi.org/10.26650/tjbc.1380638


Harvard: Australian Style

Doğar, S & Gültekin, N 2024, 'Iğdır İlinde Depolanmış Gıdalardaki Akar (Acari) Türleri Üzerine Araştırmalar', Turkish Journal of Bioscience and Collections, vol. 8, no. 2, pp. 49-84, viewed 22 Dec. 2024, https://doi.org/10.26650/tjbc.1380638


Harvard: Author-Date Style

Doğar, S. and Gültekin, N. (2024) ‘Iğdır İlinde Depolanmış Gıdalardaki Akar (Acari) Türleri Üzerine Araştırmalar’, Turkish Journal of Bioscience and Collections, 8(2), pp. 49-84. https://doi.org/10.26650/tjbc.1380638 (22 Dec. 2024).


MLA

Doğar, Seren, and Neslihan Gültekin. “Iğdır İlinde Depolanmış Gıdalardaki Akar (Acari) Türleri Üzerine Araştırmalar.” Turkish Journal of Bioscience and Collections, vol. 8, no. 2, 2024, pp. 49-84. [Database Container], https://doi.org/10.26650/tjbc.1380638


Vancouver

Doğar S, Gültekin N. Iğdır İlinde Depolanmış Gıdalardaki Akar (Acari) Türleri Üzerine Araştırmalar. Turkish Journal of Bioscience and Collections [Internet]. 22 Dec. 2024 [cited 22 Dec. 2024];8(2):49-84. Available from: https://doi.org/10.26650/tjbc.1380638 doi: 10.26650/tjbc.1380638


ISNAD

Doğar, Seren - Gültekin, Neslihan. “Iğdır İlinde Depolanmış Gıdalardaki Akar (Acari) Türleri Üzerine Araştırmalar”. Turkish Journal of Bioscience and Collections 8/2 (Dec. 2024): 49-84. https://doi.org/10.26650/tjbc.1380638



ZAMAN ÇİZELGESİ


Gönderim24.10.2023
Kabul19.02.2024
Çevrimiçi Yayınlanma19.03.2024

LİSANS


Attribution-NonCommercial (CC BY-NC)

This license lets others remix, tweak, and build upon your work non-commercially, and although their new works must also acknowledge you and be non-commercial, they don’t have to license their derivative works on the same terms.


PAYLAŞ




İstanbul Üniversitesi Yayınları, uluslararası yayıncılık standartları ve etiğine uygun olarak, yüksek kalitede bilimsel dergi ve kitapların yayınlanmasıyla giderek artan bilimsel bilginin yayılmasına katkıda bulunmayı amaçlamaktadır. İstanbul Üniversitesi Yayınları açık erişimli, ticari olmayan, bilimsel yayıncılığı takip etmektedir.