Radegundis Stolze ve Çeviri Kuramlarına Giriş
Merve Ay KarakuşEn temel ifadeyle çeviriyi, farklı dil ve kültürlere mensup bireylerin var olduğu sürece, birbirini anlama noktasında tüm engelleri kaldırdığı için vazgeçilmez etkinliklerden biri olarak tanımlayan Radegundis Stolze’nin, Çeviri Kuramları-Bir Giriş-(Übersetzungstherıien:Eine Einführung) adlı eseri uzun yıllar Almanya’daki çeviribilim, filoloji ve edebiyat bölümlerinde ders kitabı olarak okutulmuştur. Stolze’nin 1994 yılında tamamladığı eser, Emra Büyüknisan’ın kaleminden 2020 yılında Türkçeye kazandırılmış ve Runik Kitap tarafından basılmıştır. Başta çeviribilim alanı için giriş niteliğinde temel başvuru kaynaklarından biri olarak tanımlanan eserde yazar, tek bir ekol ile sınırlı kalmamış; Alman, Rus, İngiliz, Fransız ve İsrail ekolleri olmak üzere çeşitli yaklaşımlara yer vermiştir. İnsanlar ve kültürler arasındaki en önemli aracı olarak konumlandırılan çeviri ve bu etkinliğin eleştirel düzlemde gelişimi, çeşitli bakış açıları/ ekoller ile açıklanmıştır. Farklı çeviri kuramlarının da bu sebeple doğduğunu savunan Stolze, bu kuramları tanımanın çeviri etkinliğinde kuşkusuz daha bilinçli davranmayı sağlayacağını vurgulamıştır. Kuramları, merkezi modelleri ve uygulamalı boyutlarıyla tek tek bilimsel yaklaşımlar üzerinden açıklamış ve temel fikirlerini sunup aralarındaki bağlantılara işaret etmiştir. Bu bağlamda eserini sırasıyla “Dil Dizgelerine Bakış, Metinlere Bakış, Disipline Bakış, Eyleme Bakış, Çevirmene Bakış” şeklinde beş ana başlık altında kaleme almıştır.
