Gönenç

Fatma

Assist. Prof.

John Lawrence Smith’in Osmanlı İmparatorluğundaki  Mineraloji, Maden ve Jeokimya Araştırmalarına  Katkıları

Atilla

Res. Assist.

15. ve 16. Yüzyıl Türkçe Matematik Eserlerinde Geçen  Manzum Bir Matematik Problemi

Özkan

Assoc. Prof.

On Dokuzuncu Yüzyılda Çanakkale Boğazı’nda Yeni Bir  Savunma Noktası: Bigalı Kalesi

Kübra

1917’de Kurulan Tedkikat-ı İklimiyye Encümeni’nin  Çalışmalarını Düzenleyen Talimatnâmeler

Prof.

Max Pfannenstiel’in Yüksek Ziraat Enstitüsü Kütüphane  Müdürlüğü Yılları (1938-1941)

Celal

Max Pfannenstiel’in Yaşam Öyküsü: Yirminci Yüzyılın Bir Bilim  Adamının Biyografisindeki Yansıması

Şeref

Marko Paşa: İki Biyografiye Sığmayan Bir Efsane

Üniversite Yayıncılığı ve Muallim Doktor Besim Ömer Bey

Ayşe

Bir Sergi ve Bir Kitap: Heilbronn Botanik Bahçesinin Yaşama Tutunuşu

Meltem

Yeni Kaynaklar Işığında Osmanlı Mühendis ve Mimar  Cemiyeti

Gaye

İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Bilim Tarihi  Bölümü’nün 2016-2020 Yılları Faaliyet Raporu

Alpen

Işılsu

Gürsel

Prof. Dr.

Avrupa’nın En Eski Anatomi Derneği Anatomische Gesellschaft’ın İlk On Yılına Osmanlı Tıbbı ile Karşılaştırmalı Bakış

Mürvet

The Imperial School of Medicine (Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane) opened its doors in 1827. Initially, surgical studies were not included in the curriculum. In 1832, a separate institution was established for surgical education, known as the Surgeon School (Cerrahhane). In its early years, the Surgeon School primarily trained Greek surgeons since Turkish doctors were reluctant to become surgeons. In 1838, medical and surgical education was integrated. However, it took until the late 1800s for Turkish doctors to embrace surgical careers fully. The first three names trained at the School of Medicine and continued their surgical specialization abroad are Naim Bey, Osman Bey, and Hayrettin Bey.&nbsp;Naim Bey entered the School of Medicine in 1862 and graduated at 23 with diploma number 400 on June 27, 1873. As the School of Medicine was a military school, he graduated with the rank of lieutenant, holding expertise in both medical and surgical fields. His comprehensive diploma exams encompassed various subjects, including Natural Sciences, Chemistry, Anatomy, Botany, Zoology, Galenic Pharmacy, Minor Surgical Procedures, Physiology, Diseases, Materia Medica, Preventive Medicine, Internal and External Diseases, Forensic Medicine, Pathology, General Surgery, Gynecology, Clinical Medical Methods, Clinical Surgical Methods, Dermatology, Ophthalmology.On Naim Bey's diploma, Sultan Abdülaziz’s name was torn, though the seals and signatures of the school's director, Marko Pasha, and seventeen instructors remained intact. His instructors included Saib, Kalyas, Arşizen Sarandi, Valasidi, Maruvan(?), Ferdinand, Serviçen, Ahmet Remzi, Konstantin Karateodori, Konstantin, Baroçi, Aristidi, Seyyid Ali, Vuçino, Anton, and Mavroyeni.During Naim Bey's graduation period, 33 people, 20 Muslims, received education at the School of Medicine. This is an example of the long-standing tradition that approximately one-third of students are non-Muslim. After completing his education, Naim Bey, along&nbsp;with his friends Hayrettin Bey and Osman Bey, participated in an examination in 1875 that offered opportunities for further education abroad. They all succeeded in this examination, with Naim Bey choosing Vienna for surgical training while his friends opted for Paris. Vienna was known for providing top-notch medical education. However, since the language of instruction at the School of Medicine was French, Paris was a more preferred destination.Upon returning from his foreign education, Naim Bey was called to serve during the 1877-78 Ottoman-Russian War, where he showcased his surgical skills. After the war, it is likely that he became an assistant instructor at the School of Medicine. In 1884, he became a teacher in External Diseases (General Surgery/Emraz-ı Hariciye). In addition to his duty at the School of Medicine, a military school, Naim Bey also taught at the Civil School of Medicine (Mekteb-i Tıbbiye-i Mülkiye), established in 1867 to provide medical education to civilians. He was the teacher of Cemil Topuzlu, who was acknowledged as the founder of modern surgery in Türkiye. Topuzlu said in his memoir that he learned extensively from Naim Bey. After Naim Bey passed away, Hayrettin Bey took his place, and Cemil Bey took Hayrettin Bey’s place. Thus, Naim Bey’s death paved the way for Cemil Topuzlu’s career advancement.In 1887, Naim Bey was promoted to the rank of Colonel, receiving various medals and honors. In 1889, he was appointed to the Council of Civil Medicine and Public Health (Meclis-i Tıbbiye-i Mülkiye ve Sıhhıye-i Umumiye). He also became a member of the Association of Ottoman Medicine (Cemiyet-i Tıbbiye-i Osmaniye), dedicated to translating medical literature into Turkish.In 1890, Naim Bey, along with the Committee of Ottoman Medicine (Heyet-i Tıbbiye-i Osmaniye), visited Doctor Robert Koch in Berlin. During this visit, they met Koch and examined Koch's work on the tuberculosis vaccine and treatment. Various reports were sent back to Istanbul. However, the final decision of the committee was that the treatment remained experimental, and therefore, there was no need for Ottoman citizens to come to Berlin for treatment. Naim Bey was also involved in efforts to establish a tuberculosis hospital, but the treatment did not meet expectations, and the project remained incomplete.Naim Bey's international engagements included participation in the VIIth International Congress of Hygiene and Demography held in London in 1891. Initially, other candidates were considered, but Naim Bey was chosen for his suitability. The congress, attended by over 2000 people, highlighted developments in the field of microbiology.In addition to his professional endeavors, Naim Bey had three children: one son and two daughters. One of his daughters passed away at an early age, while the other married Selim Ucce, a Syrian soldier and a surgeon who studied at School of Medicine and settled&nbsp;in Damascus. Naim Bey's son, Hasan Cevdet Temizkanlı, attended Mekteb-i Harbiye and participated in various battles, and received the Independence Medal. He passed away in 1939.On October 17, 1891, Naim Bey passed away at the age of 41 in his home in Vefa due to an aneurysm. His legacy endures as one of the pioneering Turkish surgeons who received a comprehensive education at the School of Medicine and played an important role in advancing the field of medicine in Türkiye.

Modern Türk Cerrahisinin Öncülerinden Miralay Muallim Doktor Naim Hasan Bey

Nuran

Since there used to be no independent research institutes in Turkey, the science of physiology has developed within medical education. The transition to modern medical education in Turkey commenced with Tıphane-i Âmire’s (The Imperial Medical School) inception on March 14, 1827. Until the 1933 University Reform, medical education continued in institutions named as the Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane (Imperial Faculty of Medicine), Mekteb-i Tıbbiye-i Mülkiye (School of Civil Medicine), Dârülfünun-ı Osmani Tıp Fakültesi (The Ottoman University Faculty of Medicine), Şam Mekteb-i Tıbbiye-i Mülkiyesi (Damascus School of Civil Medicine) which at one time continued its education affiliated with the Darülfünun-ı Osmani Tıp Fakültesi, was also added to these schools that constituted the core of Istanbul University Faculty of Medicine. This study addresses the establishment and development of the physiology course in the schools where Istanbul Medical Faculty maintained its education from 1827 until the 1933 University Reform.From 1834 onward at Tıphane-i Âmire, physiology education was conducted by Osman Saib Efendi through translations of a contemporary French physiology book. Osman Saib Efendi also taught physiology for several years at the Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane, resulting from the merging of Tıphane-i Âmire and Cerrahhane-i Mamûre (School of Surgery) beginning French-based education in 1839. Until 1873, at Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane, physiology professors additionally taught courses in anatomy, pathology, pathological anatomy, zoology, botany, hygiene, surgical internal diseases, and clinical medicine.The commencement of Turkish education at Mekteb-i Tıbbiye-i Mülkiye (1867), followed by the transition to Turkish education at Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane (1870), led to the challenge of a lack of Turkish-speaking instructors and a shortage of Turkish textbooks. In response, the translation of French medical books into Turkish began. Kâtipzâde Mehmet Nuri Birgivî, an assistant surgical instructor at Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane, translated a physiology book&nbsp;named Traité élémentaire de physiologie humaine comprenant les principales notions de la physiologie comparée (Paris 1866, 5th edition) authored by Prof. Dr. Jules Béclard, renowned for his studies in anatomy and physiology during that era. This translated physiology book was published as Menâfi'ül-azâ Fisioloci (Istanbul,1873-1874). Şemsi Şerif Bey, the Physiology Instructor, utilized this book in his theoretical lessons between 1873 and 1881.Dr. Mehmet Şakir (Şakir Pasha), who specialized under Dr. Claude Bernard, returned to Istanbul (1876) driven by the inspiration and high energy acquired during his apprenticeship and with a determination to bring newly learned knowledge to his country. In the same year, he was appointed as an assistant instructor alongside the physiology instructor Şemsi Şerif Bey at the Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane. In addition to this role, he assumed the position of assistant physiology instructor at Mekteb-i Tıbbiye-i Mülkiye (1878). Upon his promotion to an instructor, he departed from Mekteb-i Tıbbiye-i Mülkiye (1888). From then on, he solely worked at Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane. The lectures where he discussed the latest developments in physiology were compiled by students through note-taking. Şakir Pasha revised and corrected these notes before publishing them as “Dürûs-ı Hayat-ı Beşeriye” (Lessons on Human Life, Istanbul 1893).Upon his arrival from Paris, Şakir Pasha made considerable efforts to establish a physiology laboratory. However, instead of the envisioned laboratory, he initiated experimental physiology classes in a small room using equipment he procured with his own funds. He personally conducted practical and demonstration classes every Thursday. His experiments involved dogs, island rabbits, and frogs. Due to the absence of allocated funding for the physiology laboratory, the dogs used in the experiments were either brought by attendants or enthusiastic students from around the Karacaahmet cemetery or the vicinity surrounding the school in Sirkeci-Demirkapı, while the frogs were collected from the botanical garden pond of the school.Şakir Pasha succeeded in introducing the fundamentals of experimental physiology to Turkey through his physiology classes conducted alongside animal experiments in this modest laboratory. His requests for new equipment to enhance the physiology laboratory were disregarded by the authorities, and after years of waiting, he managed to procure some new equipment for his laboratory (1896), albeit not to the extent he desired. Due to the reluctance of the Babıâli (Sublime Porte) that sent him to France for specialized training to comprehend and establish a fully equipped physiology laboratory, Şakir Pasha couldn’t engage in scientific research. Another misfortune for Şakir Pasha was that the assistants who began working with him, having no income apart from their salaries, did not embrace physiology and shifted to clinical fields. Consequently, he had to single-handedly continue theoretical and experimental physiology education for years. As those who started their careers in physiology education eventually transitioned to clinical specialties, the education was sustained with contributions&nbsp;from instructors and assistant instructors of other disciplines. The names we have identified as contributing to physiology education are listed in the table “Contributors to Physiology Education, 1827-1933” at the end of this article.After settling into the monumental building of Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane in Haydarpaşa, Dr. Kemal Cenap (Berksoy), Şakir Pasha’s persevering assistant in physiology, pushed the limits of the era’s resources to facilitate the expansion and equipping of Şakir Pasha’s modest laboratory with new tools. Despite this effort, the laboratory, which fell short compared to its European counterparts, saw Kemal Cenap Bey publish his experimental studies in European physiology journals and receive citations. He particularly emphasized experimental studies on digestive physiology, notably identifying the most effective secretion occurring within the deep mucosal layer of the duodenum, a contribution that entered the physiology literature. Kemal Cenap Bey, who achieved international recognition for his scientific research, established experimental physiology as both a teaching and research discipline by conducting experiments with his students during classes.

Tıphane-i Âmire’den Dârülfünun’a İstanbul Tıp Fakültesi’nde Fizyoloji, 1827-1933

Saltuk

Modern Rasathaneler Çağında Osmanlı Donanmasında Deni̇z Hava Gözlemlerinin Kaynakları, 1868 - 1914

Zekeriya

Salih Zeki (1864-1921) returned to Istanbul after attending L’École Supérieure de Télégraphie in Paris between 1883 and 1887. He started to teach mathematical physics (hikmet-i riyaziyye) at the Mühendishâne-i Berrî-i Hümâyun, the Ottoman military engineering school. There are indications that he had covered probability topics as part of this course. In 1898 he published Hulâsa-i Hesâb-ı İhtimâlî, a booklet on probability which has the distinction of being the first in its field in Turkey. The small treatise has two chapters totaling fifty-eight pages. The first 40-page chapter of the book presents the theoretical concepts of probability. The second 18-page chapter includes examples on empirical probability.Bernoulli’s theorem was first presented with its proof by Jacques Bernoulli (1655-1705) in Ars Conjectandi (1713), his posthumous work in Latin. The theorem can be simply stated as follows;With the probability approaching 1 or certainty as near as we please, we may expect that the relative frequency of an event E in a series of independent trials with constant probability p will differ from that probability by less than any given number , provided the number of trials is taken sufficiently large. (J. V. Uspensky, Introduction to Mathematical Probability, 1937, 96.)Unlike this statement, Salih Zeki wrote the theorem as follows and solved its examples in this context: “If the number of experiments for an event is increased to equal the simple probability of the event, the probability of that event will eventually be brought closer to the level of mathematical certainty.” We will now briefly represent Salih Zeki’s three examples.Example 1: The probability of getting a 6 when a dice is rolled is . If the dice were rolled twice, the probability of at least one of them getting a 6 would be . Similarly, if a dice is rolled three times, the probability of getting a 6 for at least one of them is . The probability of getting a 6 at least once when rolled four times is and other situations can be calculated by continuing in this way. The resulting probabilities are getting larger and closer to 1 for each case where the number of experiments is increased.&nbsp;Example 2: Let the probability of an event occurring be very small. If the number of experiments for the same event is gradually increased, the probability of the event approaches the level of certainty. For example, while the probability of drawing a white ball from a box containing 40 black and one white ball is , this probability can be approached to the degree of mathematical certainty in 100 consecutive draws. Indeed, when drawn 100 times, the probability of being white is 0,91526.Example 3: Consider the following sixteen situations that occur when balls a, b are drawn in quaternary:&nbsp;aaaa aaab aaba abaa baaa aabb abab baab baba abba bbaa bbab abbb babb bbba bbbbIf two classes are accepted according to whether the quaternary order of balls is mixed or uniform, the probabilities of these two classes of events will be 14/16, 2/16 respectively. Accordingly, the ratio of mixed-type events to all events is 14/16. When the number of experiments is increased, this ratio also increases. Indeed, when the number of experiments is five, 30/32 ratio is obtained, and when six experiments are performed, 62/64 ratio is obtained. Thus, it is possible to bring the probability of mixed-type events closer to the level of mathematical certainty by increasing the number of experiments as much as possible.Bernoulli’s theorem has a privileged place in calculus of probability. Salih Zeki allocated a subchapter to this theorem in a small and concise textbook, Hulâsa-i Hesâb-ı İhtimâlî (1898), thus emphasizing its importance in a sense. The text of the theorem in the work and three related examples were examined. Here, it is stated that in experiments conducted for an event whose probability is not zero, if the number of experiments is increased as much as possible, this event will occur at the level of mathematical certainty. However, in the Bernoulli theorem texts that we see in the 18th and 19th-century probability works that Salih Zeki was aware of, it is emphasized that as the number of experiments increases, the ratio of the results obtained approaches a probability value p. Since Salih Zeki did not take into account approaching a certain probability value in his examples, the definition he gave does not belong to Bernoulli’s theorem but to another rule called Littlewood’s law today.

Bernoulli Teoremi ve Türkiye'ye Girişi

Müjdat

Assist. Prof. Dr.

In the nineteenth century, the Ottoman Empire was aware of its scientic deciency and while trying to solve it introduced numerous innovations in education. The Ottoman Empire wanted to bring Western science to the country by sending successful students to Western countries. During this period, many students completed their education, returned to the country, and contributed to the country’s academic media. This situation was also reflected in Darülfünun, and efforts were made to increase the qualifications of its faculties. One of these was the publication of a scientific journal called Darülfünûn Fünûn Fakültesi Mecmuası in 1916. After publishing six issues between 1916 and 1917, the journal went on a forced holiday due to the war. In this period, Hasan Fehmi [Çayköy] (1887-1950) published the highest number of articles in the field of mathematics in this journal. Hasan Fehmi, who graduated from Darülfünun’s Mathematics Department in 1911, worked as a mathematics teacher in the elite high schools of his time, such as Kabataş High School, Mercan High School, Girls’ School of Education, and Darüşşafaka High School. He was also the principal of Darüşşafaka between 1939 and 1943. Analyzing the articles in scientific periodicals published in the last period of the Ottoman Empire will contribute to the literature in this field. In this context, the present study aims to make a mathematical analysis of all of Hasan Fehmi’s articles published in Darülfünûn Fünûn Fakültesi Mecmuası. In this context, six articles by Hasan Fehmi published in the journal were transliterated, and mathematical analyses were made separately.Between 1916 and 1917, Hasan Fehmi published 6 articles in the Darülfünûn Fünûn Fakültesi Mecmuası on mathematics. In his essays, he explained his subjects using a simple style and elaborately drawn figures at the necessary points.In his first article, titled “Küre Hacminin Bi’l-Cebr İstihrâcı (Determination of Sphere Volume with Algebra)”, Hasan Fehmi used algebraic methods to determine how the expression 4/3πr³, which is the volume formula of any sphere with radius r, emerged.In his second article, “Hendese Meselesi (Geometry Problem)”, Hasan Fehmi dealt with a problem concerning the relationship between a circle and a triangle. In the problem, any angle, such as XVY, is first drawn on the plane, and then points H and B are chosen on the arms of that angle such that VH + VB is constant. It is claimed that the circumcircles of the triangles VHB obtained from here will pass through a fixed point, and then the claim is proved.In his third article, “Müsellesât [1] (Trigonometry [1])”, Hasan Fehmi explained the solution to a trigonometry problem based on the relationship between a circle and a triangle. In this problem, let the heights of a triangle such as BLC intersect at the point K and let M be the center of the circumcircle of the triangle. The necessary conditions for the line segment MK passing through K and M to be equal to half of the base of the triangle are analyzed in this problem.In his fourth article, “Bir Gâye Meselesi (A Limit Problem)”, Hasan Fehmi examined whether the limit value of the sum 1x2/3x4x5x6 + 2x3/4x5x6x7 + ... + n(n+1)/(n+3)(n+4)(n+5) is equal to 1/9.In his fifth article, “Müsellesât [2] (Trigonometry [2])”, Hasan Fehmi drew a line from a point G chosen randomly outside a triangle like BCE to the vertices of the triangle. The perpendicularity centers of the three new triangles obtained are K1 , K2 and K3 , respectively. In this problem, Hasan Fehmi showed the equality of the triangle K1 K2 K3 and the triangle BCE.In his sixth article titled “Cebir (Algebra)”, Hasan Fehmi discussed the derivatives of some special trigonometric functions, the equality of the derivative values of these special functions to each other, and finally, the equality of the derivatives of these special functions without derivative operation.Hasan Fehmi included some special problem situations and solutions in the fields of geometry, trigonometry, and algebra in his articles published in Darülfünûn Fünûn Fakültesi Mecmuası. Within the scope of the present study, these articles were analyzed mathematically in detail. According to the results obtained, it has been determined that the problems in question are at a level that can be accepted at the undergraduate level today and frequently brought up in the related courses. In this sense, they have a widespread recognition. In addition, the approaches used in problem-solving are not original. Hasan Fahmi does not make such a claim in his articles.

Hasan Fehmi’nin [Çayköy] Darülfünûn Fünûn Fakültesi Mecmuası’nda Yayımlanan Matematik Makaleleri

Volkan

Natural philosophy, which was progressively neglected in the education system of Ottoman Turkey, established a basis for the formation of modern sciences in the Western world. As Western Europe has begun to forge ahead since the sixteenth century, they have not only developed human knowledge through discoveries, observations and experiments, but also created a solid scientific terminology based on Latin. The Latin alphabet, among other cultural elements, was inherited by the barbarian kingdoms, which contributed to the fall of the Western Roman Empire and transformed themselves into the modern Western European nations. Spelling of the vernacular Western European languages were modified based on the Latin script, but pronunciation of the words locally differed. Finally, the position of Latin as the preeminent academic language over the centuries gradually replaced by the national languages starting in the seventeenth century. Although the usage of Latin has been considerably diminished in academic studies, taxonomy, one of the common grounds of biology and paleontology, represents one of the exceptional fields in which the Latin nomenclature still prevails. In the Western world, spelling of the taxonomic nomenclature (i.e., the names representing species, genera, and other groups of organisms belonging to higher taxonomic ranks) is uniformly done according to the Latin grammar, but pronunciation of those may vary in different languages.The Turks, on the other hand, became the permanent settlers of Anatolia towards the end of the eleventh century and built political and cultural relationships with their western rivals, the Eastern Roman Empire. The selection of Greek as the official language of the Eastern Roman Empire created a lack of familiarity with Latin for the Turks. During the period of &nbsp;modernization in Ottoman Turkey, which began in the eighteenth century, numerous terms were subsumed from French, the world language at the time, and most of these terms have been transcribed by following the French pronunciation. English replaced French as the new lingua franca after the Second World War, from which the new terms have been introduced into Turkish.A striking resemblance between Latin and Turkish is that the words are pronounced as they are spelled in both languages. This situation became more apparent after the Alphabet Reform in 1928 when the Latin script was adopted for Turkish. Considering that Turkish was formerly typed with the Arabic script, the new alphabet also eliminated the problem of transliteration and eased the transcription process. In Turkish taxonomic terminology, however, pronunciations imitate either those in French or English, whereas no transcription has been applied to the incorporated Western terms that originated from Latin.To resolve this controversy, a regulatory list with seven clauses is proposed here to establish a standardization of the taxonomic nomenclature in Turkish. The proposed solutions for pronunciation and transcription follow the instructions for the Latin pronunciation as much as possible. For a proper translation, it is strictly advised to have enough knowledge on the subject. The clauses are as briefly follows:1. No translation or transcription should apply to genus and species names, and these names should be typed by using a distinguishably different font/style from the rest of the text. Pronunciations of the genus and species names in Latin may be provided in square brackets if necessary.2. The original Latin names for the groups of organisms representing taxonomic ranks higher than the genus level (in both hierarchical taxonomy and cladistics) should not be transcribed. Transcription can be applied to the names which are derived from the original Latin name in another language using the Latin alphabet (e.g., transcription is not allowed for the Latin group name “Theropoda” but allowed for “theropods,” which is the derivative in English). The original Latin name may be provided in brackets next to the transcribed name if necessary.3. Applications for the pronunciation of the taxonomic names and the transcription of the names representing taxonomic ranks higher than the genus level, containing C, Y, H (in forms of CH, PH, RH, TH), I (in forms of IA, IE, IO, IU), diphthongs (AE, AU, OE, EU), and the letters which are not present in the Turkish alphabet (Q, X, W) are provided, in accordance with the instructions for Latin pronunciation and some particular cases in Turkish. All the silent letters that exist in the Western European languages are nullified, as all the letters must be pronounced in Latin and Turkish.4. Genus and species names should remain intact in the text (i.e., no suffixes or punctuation marks should be placed). 5. There are special applications for the taxonomic names derived from foreign proper nouns. Basically, the foreign proper nouns which have already been incorporated into Turkish should be in use. Those that have not been officially subsumed into Turkish should be pronounced as similar as possible to what it has been done in the original language and should be transcribed according to the provided method. 6. Translation of the names of the groups of organisms should only be applied to those belonging to the ranks higher than the genus level. It is crucial to obtain accurate information about the origin and meaning of the name and the general characteristics of that group to make a decent translation. If this kind of data is not available, it should be contented with the transcription. 7. Transcribed and translated versions may exist separately for the name of a particular group of organisms, but transcription and translation should not be applied together to form a name.

Bir Fosil Bilimcinin Gözünden Taksonomide Kullanılan İsimlerin Türkçeye Kazandırılması Hakkında Bir Deneme

Ahmet

In the Ottoman Empire, the establishment of vocational and technical education institutions commenced with the Tanzimat reforms. In this context, the Forestry School was founded in 1858 under the guidance of French experts to advance Ottoman forestry. This school, however, produced a limited number of qualified students. Following the return of French experts in 1878, forestry education faced a setback, and in 1880, the school lost its independent structure and was restructured as the Forest and Mining School. As of 1893, this institution was closed, and forestry education was incorporated into the Halkalı Agricultural and Veterinary School [Halkalı Agricultural School (1894) / Halkalı Agricultural and Forestry School (1903)], encompassing a few courses.Following the declaration of the Second Constitutional Era, there emerged a discussion about the need to reform forestry education. During this period, Ali Rıza Efendi communicated his aspiration to establish an independent and high-level forestry school separate from the Halkalı Agricultural and Forestry School to the relevant authorities. With the support of the Minister of Forestry, Mines, and Agriculture, Mavrokordato Pasha, the Forestry Academy was founded in 1909. However, due to the renovation of the school building, education was temporarily conducted under inadequate conditions. While the teaching and administrative staff of the school were deemed sufficient for a newly established institution, the two-year duration of the education was considered inadequate for a high-level school. An elaborate curriculum was prepared to compensate for this deficiency. On the other hand, the regulation prepared at the establishment of the school was revised in a more organized and functional manner in 1914. The internal and external political and economic problems faced by the Ottoman Empire led to challenging times in the education of the Forestry Academy. Particularly, the outbreak of the Italo-Turkish War, the Balkan Wars, and World War I hindered the desired stability in education. Besides the war conditions, budgetary constraints resulted in a lack of quantity and quality in terms of productivity from the school. Nevertheless, despite the difficult circumstances of World War I, forestry education was not neglected. The employment of Dr. Bauer from Germany as the Director of Studies in 1917 led to many reforms in the school. Following Bauer's report, the duration of education was extended from 2 to 3 years, and reforms were made to the curriculum.The defeat of the Ottoman Empire in World War I and the subsequent occupation of İstanbul marked a challenging period for the Forestry Academy. During the Armistice Period, the attempts of Greek residents of Bahçeköy to take over the school building caused distress for the school administration and students. Shortly thereafter, with British support, the Greeks succeeded in evacuating the school building. Despite facing deprivation in terms of infrastructure and education during this period, the school managed to graduate a limited number of students.After the proclamation of the Republic in 1924, the Forestry Academy was run by a director who previously came to be administered by a rector and was entrusted with the management of the Belgrad Forest as a model forest. Investments in the school started to increase regularly in the subsequent period. Accordingly, many innovations, such as establishing laboratories, procuring equipment, afforestation activities, etc., were implemented. In 1926, reports prepared by two important experts, Saby and Bernhard, directed the course of forestry education at the school. Consequently, in 1927, the school was officially recognized as a specialized institution, admitting only high school graduates. Numerous new regulations, including admission requirements and the curriculum, were implemented. With the simplification of language, the school's name was changed to the Higher Forestry School, which started in 1930, and an affiliated Middle Forestry School was also established. Despite increasing interest in the school, the number of graduates declined to 4-5 individuals. In 1934, the Forestry Faculty was included in the faculties established within the Ankara Higher Agricultural Institute. Thus, a new era began for forestry education.

Osmanlıdan Cumhuriyete Orman Mekteb-i Âlisi (1909-1934)

Çiğdem

Beşerin İbtidâ-yı Tahaddüsü ve Hacer Devirleri

“Müderris Tevfik [Subaşı], 1879-1954” Makalesine Ek [Editöre Mektup]

Emre Dölen’in “Modern Yerbilimlerinin Türkiye'ye Girişi ve Kurumlaşması” Adlı Eserinin Değerlendirmesi

@JOURNAL_BOX_CURRENT

@JOURNAL_BOX_EARLYVIEW

Eyüp

Emre

İki Dünya Savaşı Arasında Türkiye’de Zehirli Gazlardan Korunma Kursları ve Yasal Düzenlemeler

Derya

Osmanlı Donanması Askerlerinin Tayyarelerde Görevlendirilmek Üzere Yetiştirilmesi

@JOURNAL_BOX_FEATURED

Nilüfer

Operatör Doktor Ömer Vasfi Aybar ve Ankara’da Yayımladığı Türk Hekimi Dergisi

Osmanlı ve Cumhuriyet Türkiyesi’nde Eczacı Kalfalarının Örgütlenme Girişimleri (1912-1949)

@JOURNAL_BOX_MOSTREAD

İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Bilim Tarihi Bölümü’nün yayın organı olan Osmanlı Bilimi Araştırmaları (Studies in Ottoman Science) dergisi, yılda iki kez yayımlanan hakemli ve uluslararası bir dergidir. 1995 yılında yayına başlayan dergi, Türkiye’de bilim tarihi alanında yayımlanan ilk akademik dergidir. 2024 itibariyle basılı versiyon durdurulmuştur. Dergi sadece online olarak yayınlanmaktadır.

Osmanlı Bilimi Araştırmaları dergisi, bilim, teknoloji ve tıp tarihi konularında hakem değerlendirmesinden geçmiş, Türkçe ve İngilizce dillerinde yazılmış orijinal araştırma makaleleri, derleme makaleler, çeviri makaleler yanında, araştırma notları, katkılar, kitap tanıtımları ve toplantı raporları yayımlar.

Derginin kapsadığı konular arasında, özellikle bilim, teknoloji ve tıp alanında etkin olmuş kurumlarının tarihi; değişik bilim dallarının ve tekniklerin gelişimi; bilimsel ve teknik bilginin toplumlar arasında aktarımı; bilim ve teknik kitapların çevirileri; bilim eğitimi tarihi; bilim insanlarının özgeçmişleri ve ilgili konular yer almaktadır. Eczacılık tarihiyle ilgili yazılar da kabul edilmektedir. Osmanlı İmparatorluğu döneminde Türkiye’deki bilimsel etkinliklerin tarihi (14-20.yüzyıllar) özellikle dergi kapsamı içinde olup, Cumhuriyet dönemi Türkiyesi’ndeki (1923’ten sonra) bilimsel etkinlikleri inceleyen yazılar da yayımlanmaktadır. Osmanlı İmparatorluğu’nun yayılmış olduğu bölgelerdeki (Ortadoğu ve Balkanlar) bilimsel faaliyetlerle ilgili yazılar da kabul edilmektedir.

Kaan

Scopus

EBSCO

ERIH PLUS

TR Dizin

DOAJ

SOBIAD

@METRIC_VOLUMES

@METRIC_ISSUES

@METRIC_ARTICLES

@METRIC_OPENACCESS

Osmanlı Bilimi Araştırmaları

@INFO_TAB_ABOUT

Editor in Chief

Co Editor in Chief

Editorial Management Board Member

Language Editor

Editorial Board Member

@INFO_TAB_BOARDS

Osmanlı Bilimi Araştırmaları - Studies in Ottoman Science, bilim, teknoloji ve tıp tarihi konularında hakem değerlendirmesinden geçmiş, Türkçe ve İngilizce dillerinde yazılmış orijinal araştırma makaleleri, derleme makaleler, çeviri makaleler yanında, araştırma notları, katkılar, kitap tanıtımları ve toplantı raporları yayımlar. Ocak ve Temmuz aylarında yayınlanır.Derginin kapsadığı konular arasında, özellikle bilim, teknoloji ve tıp alanında etkin olmuş kurumların tarihi; değişik bilim dallarının ve tekniklerin gelişimi; bilimsel ve teknik bilginin toplumlar arasında aktarımı; bilim ve teknik kitapların çevirileri; bilim eğitimi tarihi; bilim insanlarının özgeçmişleri ve ilgili konular yer almaktadır. Eczacılık tarihiyle ilgili yazılar da kabul edilmektedir. Osmanlı İmparatorluğu döneminde Türkiye’deki bilimsel etkinliklerin tarihi (14-20.yüzyıllar) özellikle dergi kapsamı içinde olup, Cumhuriyet dönemi Türkiyesi’ndeki (1923’ten sonra) bilimsel etkinlikleri inceleyen yazılar da yayımlanmaktadır. Osmanlı İmparatorluğu’nun yayılmış olduğu bölgelerdeki (Ortadoğu ve Balkanlar) bilimsel faaliyetlerle ilgili yazılar da kabul edilmektedir.

Amaç ve Kapsam

<ul><li>SCOPUS</li><li>TÜBİTAK-ULAKBİM TR Dizin </li><li>DOAJ</li><li>ERIH PLUS</li><li>EBSCO Academic Search Ultimate</li><li>EBSCO Central &amp; Eastern European Academic Source</li><li>SOBİAD</li></ul>

Dizinler

Dergi yayın etiğinde en yüksek standartlara bağlıdır ve <a href="https://publicationethics.org/" target="_blank">Committee on Publication Ethics (COPE)</a>, <a href="https://doaj.org/apply/transparency/#principles-of-transparency-and-best-practice-in-scholarly-publishing" target="_blank">Directory of Open Access Journals (DOAJ)</a>, <a href="https://oaspa.org/" target="_blank">Open Access Scholarly Publishers Association (OASPA)</a> ve <a href="https://www.wame.org/" target="_blank">World Association of Medical Editors (WAME)</a> tarafından yayınlanan etik yayıncılık ilkelerini benimser; Principles of Transparency and Best Practice in Scholarly Publishing başlığı altında ifade edilen ilkeler için: <a href="https://publicationethics.org/resources/guidelines-new/principles-transparency-and-best-practice-scholarly-publishing" target="_blank">https://publicationethics.org/resources/guidelines-new/principles-transparency-and-best-practice-scholarly-publishing</a> Gönderilen makaleler derginin amaç ve kapsamına uygun olmalıdır. Orijinal, yayınlanmamış ve başka bir dergide değerlendirme sürecinde olmayan, her bir yazar tarafından içeriği ve gönderimi onaylanmış yazılar değerlendirmeye kabul edilir. Makale yayınlanmak üzere Dergiye gönderildikten sonra yazarlardan hiçbirinin ismi, tüm yazarların yazılı izni olmadan yazar listesinden silinemez ve yeni bir isim yazar olarak eklenemez ve yazar sırası değiştirilemez.İntihal, duplikasyon, sahte yazarlık/inkar edilen yazarlık, araştrma/veri fabrikasyonu, makale dilimleme, dilimleyerek yayın, telif hakları ihlali ve çıkar çatışmasının gizlenmesi, etik dışı davranışlar olarak kabul edilir. Kabul edilen etik standartlara uygun olmayan tüm makaleler yayından çıkarılır. Buna yayından sonra tespit edilen olası kuraldışı, uygunsuzluklar içeren makaleler de dahildir.İntihal Ön kontrolden geçirilen makaleler, iThenticate yazılımı kullanılarak intihal için taranır. İntihal/kendi kendine intihal tespit edilirse yazarlar bilgilendirilir. Editörler, gerekli olması halinde makaleyi değerlendirme ya da üretim sürecinin çeşitli aşamalarında intihal kontrolüne tabi tutabilirler. Yüksek benzerlik oranları, bir makalenin kabul edilmeden önce ve hatta kabul edildikten sonra reddedilmesine neden olabilir. Makalenin türüne bağlı olarak, bunun oranın %15 veya %20'den az olması beklenir.Çift Kör Hakemlikİntihal kontrolünden sonra, uygun olan makaleler baş editör tarafından orijinallik, metodoloji, işlenen konunun önemi ve dergi kapsamı ile uyumluluğu açısından değerlendirilir. Editör, makalelerin adil bir şekilde çift taraflı kör hakemlikten geçmesini sağlar ve makale biçimsel esaslara uygun ise, gelen yazıyı yurtiçinden ve /veya yurtdışından en az iki hakemin değerlendirmesine sunar, hakemler gerek gördüğü takdirde yazıda istenen değişiklikler yazarlar tarafından yapıldıktan sonra yayınlanmasına onay verir.

Politikalar

Dergi açık erişimlidir ve derginin tüm içeriği okura ya da okurun dahil olduğu kuruma ücretsiz olarak sunulur. Okurlar, ticari amaç haricinde, yayıncı ya da yazardan izin almadan dergi makalelerinin tam metnini okuyabilir, indirebilir, kopyalayabilir, arayabilir ve link sağlayabilir. Bu <a href="https://www.budapestopenaccessinitiative.org/translations/turkish-translation" target="_blank">BOAI</a> açık erişim tanımıyla uyumludur. Derginin açık erişimli makaleleri Creative Commons Atıf-GayrıTicari 4.0 Uluslararası (<a href="https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/deed.tr" target="_blank">CC BY-NC 4.0</a>) olarak lisanslıdır.

Derginin tüm giderleri İstanbul Üniversitesi tarafından karşılanmaktadır. Dergide makale yayını ve makale süreçlerinin yürütülmesi ücrete tabi değildir. Dergiye gönderilen ya da yayın için kabul edilen makaleler için işlemleme ücreti ya da gönderim ücreti alınmaz.

Yazarlar dergide yayınlanan çalışmalarının telif hakkına sahiptirler ve çalışmaları  Creative Commons Atıf-GayrıTicari 4.0 Uluslararası (<a href="https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/deed.tr" target="_blank">CC BY-NC 4.0</a>) olarak lisanslıdır. CC BY-NC 4.0 lisansı, eserin ticari kullanım dışında her boyut ve formatta paylaşılmasına, kopyalanmasına, çoğaltılmasına ve orijinal esere uygun şekilde atıfta bulunmak kaydıyla yeniden düzenleme, dönüştürme ve eserin üzerine inşa etme dâhil adapte edilmesine izin verir.

Editörler, yayınlanan makalede, bulguları, yorumları ve sonuçları etkilemeyen küçük hatalar tespit edilirse düzeltme yayınlamayı düşünebilirler. Editörler, bulguları ve sonuçları geçersiz kılan büyük hatalar / ihlaller söz konusu olduğunda, makaleyi geri çekmeyi düşünmelidir. Yazarlar tarafından araştırma veya yayını kötüye kullanmaya yönelik olasılık söz konusu ise; bulguların güvenilir olmadığına ve yazarların kurumlarının olayı soruşturmadığına dair kanıtlar var veya olası soruşturma haksız veya sonuçsuz görünüyor ise, editörler endişe ifadesi yayınlamayı düşünmelidir. Düzeltme, geri çekme veya endişe ifadesi ile ilgili olarak <a href="https://publicationethics.org/resources/flowcharts/complete-set-english" target="_blank">COPE</a> ve <a href="https://www.icmje.org/recommendations/" target="_blank">ICJME</a> yönergeleri dikkate alınır.

Dergide yayınlanan tüm yazıların korunmasını ve kalıcı olarak erişilebilir olmasını sağlamak için makaleler, ulusal bir arşiv sitesi olarak hizmet veren ve aynı zamanda LOCKSS'in içeriği toplamasına, korumasına ve sunmasına izin veren Dergipark'ta saklanmaktadır.Ek olarak, yazarların kendilerinin makalelerinin son PDF sürümünü Open Archives Initiative (<a href="https://www.openarchives.org/" target="_blank">https://www.openarchives.org/</a>) standartlarına uygun açık elektronik arşivlerde arşivlemeleri önerilir. Yazarlar, yayınladıkları arşiv versiyonundan, İ.Ü. Yayınevinin dergi web sitesinin URL'sine bağlantı sağlamalıdır.

Osmanlı Bilimi Araştırmaları- Studies in Ottoman Science, yayın etiğinde en yüksek standartlara bağlıdır ve <a href="https://publicationethics.org/" target="_blank">Committee on Publication Ethics (COPE)</a>, <a href="https://doaj.org/apply/transparency/#principles-of-transparency-and-best-practice-in-scholarly-publishing" target="_blank">Directory of Open Access Journals (DOAJ)</a>, <a href="https://oaspa.org/" target="_blank">Open Access Scholarly Publishers Association (OASPA)</a> ve <a href="https://www.wame.org/" target="_blank">World Association of Medical Editors (WAME)</a> tarafından yayınlanan etik yayıncılık ilkelerini benimser; Principles of Transparency and Best Practice in Scholarly Publishing başlığı altında ifade edilen ilkeler için adres: <a href="https://publicationethics.org/resources/guidelines-new/principles-transparency-and-best-practice-scholarly-publishing" target="_blank">https://publicationethics.org/resources/guidelines-new/principles-transparency-and-best-practice-scholarly-publishing</a>Gönderilen tüm makaleler orijinal, yayınlanmamış ve başka bir dergide değerlendirme sürecinde olmamalıdır. Yazar makalenin orijinal olduğu, daha önce başka bir yerde yayınlanmadığı ve başka bir yerde, başka bir dilde yayınlanmak üzere değerlendirmede olmadığını beyan etmelidir. Uygulamadaki telif kanunları ve anlaşmaları gözetilmelidir. Telife bağlı materyaller (örneğin tablolar, şekiller veya büyük alıntılar) gerekli izin ve teşekkürle kullanılmalıdır. Başka yazarların, katkıda bulunanların çalışmaları ya da yararlanılan kaynaklar uygun biçimde kullanılmalı ve referanslarda belirtilmelidir. Her bir makale editörlerden biri ve en az iki hakem tarafından çift kör değerlendirmeden geçirilir. İntihal, duplikasyon, sahte yazarlık/inkar edilen yazarlık, araştırma/veri fabrikasyonu, makale dilimleme, dilimleyerek yayın, telif hakları ihlali ve çıkar çatışmasının gizlenmesi, etik dışı davranışlar olarak kabul edilir.Kabul edilen etik standartlara uygun olmayan tüm makaleler yayından çıkarılır. Buna yayından sonra tespit edilen olası kuraldışı, uygunsuzluklar içeren makaleler de dahildir.

Etik

Osmanlı Bilimi Araştırmaları- Studies in Ottoman Science araştırma etiğinde en yüksek standartları gözetir ve aşağıda tanımlanan uluslararası araştırma etiği ilkelerini benimser. Makalelerin etik kurallara uygunluğu yazarların sorumluluğundadır.<ul><li>Araştırmanın tasarlanması, tasarımın gözden geçirilmesi ve araştırmanın yürütülmesinde, bütünlük, kalite ve şeffaflık ilkeleri sağlanmalıdır.</li><li>Araştırma ekibi ve katılımcılar, araştırmanın amacı, yöntemleri ve öngörülen olası kullanımları; araştırmaya katılımın gerektirdikleri ve varsa riskleri hakkında tam olarak bilgilendirilmelidir.</li><li>Araştırma katılımcılarının sağladığı bilgilerin gizliliği ve yanıt verenlerin gizliliği sağlanmalıdır. Araştırma katılımcıların özerkliğini ve saygınlığını koruyacak şekilde tasarlanmalıdır.</li><li>Araştırma katılımcıları gönüllü olarak araştırmada yer almalı, herhangi bir zorlama altında olmamalıdırlar.</li><li>Katılımcıların zarar görmesinden kaçınılmalıdır. Araştırma, katılımcıları riske sokmayacak şekilde planlanmalıdır.</li><li>Araştırma bağımsızlığıyla ilgili açık ve net olunmalı; çıkar çatışması varsa belirtilmelidir.</li><li>İnsan denekler ile yapılan deneysel çalışmalarda, araştırmaya katılmaya karar veren katılımcıların yazılı bilgilendirilmiş onayı alınmalıdır. Çocukların ve vesayet altındakilerin veya tasdiklenmiş akıl hastalığı bulunanların yasal vasisinin onayı alınmalıdır.</li><li>Çalışma herhangi bir kurum ya da kuruluşta gerçekleştirilecekse bu kurum ya da kuruluştan çalışma yapılacağına dair onay alınmalıdır.</li><li>İnsan öğesi bulunan çalışmalarda, “yöntem” bölümünde katılımcılardan “bilgilendirilmiş onam” alındığının ve çalışmanın yapıldığı kurumdan etik kurul onayı alındığı belirtilmesi gerekir.</li></ul>

Makalelerin bilimsel ve etik kurallara uygunluğu yazarların sorumluluğundadır. Yazar makalenin orijinal olduğu, daha önce başka bir yerde yayınlanmadığı ve başka bir yerde, başka bir dilde yayınlanmak üzere değerlendirmede olmadığı konusunda teminat sağlamalıdır. Uygulamadaki telif kanunları ve anlaşmaları gözetilmelidir. Telife bağlı materyaller (örneğin tablolar, şekiller veya büyük alıntılar) gerekli izin ve teşekkürle kullanılmalıdır. Başka yazarların, katkıda bulunanların çalışmaları ya da yararlanılan kaynaklar uygun biçimde kullanılmalı ve referanslarda belirtilmelidir.Gönderilen makalede tüm yazarların akademik ve bilimsel olarak doğrudan katkısı olmalıdır, bu bağlamda “yazar” yayınlanan bir araştırmanın kavramsallaştırılmasına ve dizaynına, verilerin elde edilmesine, analizine ya da yorumlanmasına belirgin katkı yapan, yazının yazılması ya da bunun içerik açısından eleştirel biçimde gözden geçirilmesinde görev yapan birisi olarak görülür. Yazar olabilmenin diğer koşulları ise, makaledeki çalışmayı planlamak veya icra etmek ve / veya revize etmektir. Fon sağlanması, veri toplanması ya da araştırma grubunun genel süpervizyonu tek başına yazarlık hakkı kazandırmaz. Yazar olarak gösterilen tüm bireyler sayılan tüm ölçütleri karşılamalıdır ve yukarıdaki ölçütleri karşılayan her birey yazar olarak gösterilebilir. Yazarların isim sıralaması ortak verilen bir karar olmalıdır. Tüm yazarlar yazar sıralamasını <a href="https://cdn.istanbul.edu.tr/file/JTA6CLJ8T5/A7D94EDE1BF14AA4A532AB7DE53B5128" target="_blank">Telif Hakkı Anlaşması Formunda</a> imzalı olarak belirtmek zorundadırlar.Yazarlık için yeterli ölçütleri karşılamayan ancak çalışmaya katkısı olan tüm bireyler “teşekkür / bilgiler” kısmında sıralanmalıdır. Bunlara örnek olarak ise sadece teknik destek sağlayan, yazıma yardımcı olan ya da sadece genel bir destek sağlayan, finansal ve materyal desteği sunan kişiler verilebilir.Bütün yazarlar, araştırmanın sonuçlarını ya da bilimsel değerlendirmeyi etkileyebilme potansiyeli olan finansal ilişkiler, çıkar çatışması ve çıkar rekabetini beyan etmelidirler. Bir yazar kendi yayınlanmış yazısında belirgin bir hata ya da yanlışlık tespit ederse, bu yanlışlıklara ilişkin düzeltme ya da geri çekme için editör ile hemen temasa geçme ve işbirliği yapma sorumluluğunu taşır.

Baş editör, makaleleri, yazarların etnik kökeninden, cinsiyetinden, uyruğundan, dini inancından ve siyasi felsefesinden bağımsız olarak değerlendirirler. Yayına gönderilen makalelerin adil bir şekilde çift taraflı kör hakem değerlendirmesinden geçmelerini sağlar. Gönderilen makalelere ilişkin tüm bilginin, makale yayınlanana kadar gizli kalacağını garanti eder. Baş editör içerik ve yayının toplam kalitesinden sorumludur. Gereğinde hata sayfası yayınlamalı ya da düzeltme yapmalıdır. Baş editör; yazarlar, editörler ve hakemler arasında çıkar çatışmasına izin vermez. Hakem atama konusunda tam yetkiye sahiptir ve dergide yayınlanacak makalelerle ilgili nihai kararı vermekle yükümlüdür.Hakemler, araştırma, yazarlar ve/veya araştırmaya fon sağlayanlarla çıkar çatışması içinde olmamalıdır. Hakemler değerlendirmelerinin sonucunda tarafsız bir yargıya varmalıdırlar. Gönderilmiş yazılara ilişkin tüm bilginin gizli tutulmasını sağlamalı ve yazar tarafında herhangi bir telif hakkı ihlali ve intihal fark ederlerse editöre raporlamalıdırlar. Hakem, makale konusu hakkında kendini vasıflı hissetmiyor ya da zamanında geri dönüş sağlaması mümkün görünmüyorsa, editöre bu durumu bildirmeli ve hakem sürecine kendisini dahil etmemesini istemelidir.Değerlendirme sürecinde editör hakemlere gözden geçirme için gönderilen makalelerin, yazarların özel mülkü olduğunu ve bunun imtiyazlı bir iletişim olduğunu açıkça belirtir. Hakemler ve yayın kurulu üyeleri başka kişilerle makaleleri tartışamazlar. Hakemlerin kimliğinin gizli kalmasına özen gösterilmelidir. Bazı durumlarda editörün kararıyla, ilgili hakemlerin makaleye ait yorumları aynı makaleyi yorumlayan diğer hakemlere gönderilerek hakemlerin bu süreçte aydınlatılması sağlanabilir.

Daha önce yayınlanmamış ya da yayınlanmak üzere başka bir dergide halen değerlendirmede olmayan ve her bir yazar tarafından onaylanan makaleler değerlendirilmek üzere kabul edilir. Gönderilen ve ön kontrolü geçen makaleler iThenticate yazılımı kullanılarak intihal için taranır. İntihal kontrolünden sonra, uygun olan makaleler baş editör tarafından orijinallik, metodoloji, işlenen konunun önemi ve dergi kapsamı ile uyumluluğu açısından değerlendirilir.Seçilen makaleler en az iki ulusal/uluslararası hakeme çift taraflı kör hakemlik ile değerlendirmeye gönderilir; yayın kararı, hakemlerin talepleri doğrultusunda yazarların gerçekleştirdiği düzenlemelerin ve hakem sürecinin sonrasında baş editör tarafından verilir.

Hakemlik Hakkında

Baş editör, makaleleri, yazarların etnik kökeninden, cinsiyetinden, uyruğundan, dini inancından ve siyasi felsefesinden bağımsız olarak değerlendirir. Yayına gönderilen makalelerin adil bir şekilde çift taraflı kör hakem değerlendirmesinden geçmelerini sağlar. Gönderilen makalelere ilişkin tüm bilginin, makale yayınlanana kadar gizli kalacağını garanti eder. Baş editör içerik ve yayının toplam kalitesinden sorumludur. Gereğinde hata sayfası yayınlamalı ya da düzeltme yapmalıdır.Baş editör; yazarlar, editörler ve hakemler arasında çıkar çatışmasına izin vermez. Hakem atama konusunda tam yetkiye sahiptir ve dergide yayınlanacak makalelerle ilgili nihai kararı vermekle yükümlüdür.Hakemlerin araştırmayla ilgili, yazarlarla ve/veya araştırmanın finansal destekçileriyle çıkar çatışmaları olmamalıdır. Değerlendirmelerinin sonucunda tarafsız bir yargıya varmalıdırlar. Gönderilmiş yazılara ilişkin tüm bilginin gizli tutulmasını sağlamalı ve yazar tarafında herhangi bir telif hakkı ihlali ve intihal fark ederlerse editöre raporlamalıdırlar.Hakem, makale konusu hakkında kendini vasıflı hissetmiyor ya da zamanında geri dönüş sağlaması mümkün görünmüyorsa, editöre bu durumu bildirmeli ve hakem sürecine kendisini dahil etmemesini istemelidir.Değerlendirme sürecinde editör hakemlere gözden geçirme için gönderilen makalelerin, yazarların özel mülkü olduğunu ve bunun imtiyazlı bir iletişim olduğunu açıkça belirtir. Hakemler ve yayın kurulu üyeleri başka kişilerle makaleleri tartışamazlar. Hakemlerin kimliğinin gizli kalmasına özen gösterilmelidir. Bazı durumlarda editörün kararıyla, ilgili hakemlerin makaleye ait yorumları aynı makaleyi yorumlayan diğer hakemlere gönderilerek hakemlerin bu süreçte aydınlatılması sağlanabilir.

Daha önce yayınlanmamış ya da yayınlanmak üzere başka bir dergide halen değerlendirmede olmayan ve her bir yazar tarafından onaylanan makaleler değerlendirilmek üzere kabul edilir. Gönderilen ve ön kontrolü geçen makaleler iThenticate yazılımı kullanılarak intihal için taranır. İntihal kontrolünden sonra, uygun olan makaleler baş editör tarafından orijinallik, metodoloji, işlenen konunun önemi ve dergi kapsamı ile uyumluluğu açısından değerlendirilir. Baş editör, makaleleri, yazarların etnik kökeninden, cinsiyetinden, uyruğundan, dini inancından ve siyasi felsefesinden bağımsız olarak değerlendirir. Yayına gönderilen makalelerin adil bir şekilde çift taraflı kör hakem değerlendirmesinden geçmelerini sağlar.Seçilen makaleler en az iki ulusal/uluslararası hakeme değerlendirmeye gönderilir; yayın kararı, hakemlerin talepleri doğrultusunda yazarların gerçekleştirdiği düzenlemelerin ve hakem sürecinin sonrasında baş editör tarafından verilir.Hakemlerin değerlendirmeleri objektif olmalıdır. Hakem süreci sırasında hakemlerin aşağıdaki hususları dikkate alarak değerlendirmelerini yapmaları beklenir.-Makale yeni ve önemli bir bilgi içeriyor mu?-Öz, makalenin içeriğini net ve düzgün bir şekilde tanımlıyor mu?-Yöntem bütünlüklü ve anlaşılır şekilde tanımlanmış mı?-Yapılan yorum ve varılan sonuçlar bulgularla kanıtlanıyor mu?-Alandaki diğer çalışmalara yeterli referans verilmiş mi?-Dil kalitesi yeterli mi?Hakemler, gönderilen makalelere ilişkin tüm bilginin, makale yayınlanana kadar gizli kalmasını sağlamalı ve yazar tarafında herhangi bir telif hakkı ihlali ve intihal fark ederlerse editöre raporlamalıdırlar. Hakem, makale konusu hakkında kendini vasıflı hissetmiyor ya da zamanında geri dönüş sağlaması mümkün görünmüyorsa, editöre bu durumu bildirmeli ve hakem sürecine kendisini dahil etmemesini istemelidir.Değerlendirme sürecinde editör hakemlere gözden geçirme için gönderilen makalelerin, yazarların özel mülkü olduğunu ve bunun imtiyazlı bir iletişim olduğunu açıkça belirtir. Hakemler ve yayın kurulu üyeleri başka kişilerle makaleleri tartışamazlar. Hakemlerin kimliğinin gizli kalmasına özen gösterilmelidir.

Aksi belirtilmedikçe gönderilen yazılarla ilgili tüm yazışmalar ilk yazarla yapılacaktır. Makale gönderimi online olarak ve <a href="https://iupress.istanbul.edu.tr/tr/journal/oba/home" target="_blank">https://iupress.istanbul.edu.tr/tr/journal/oba/home</a> adresinden erişilen <a href="http://dergipark.gov.tr/login" target="_blank">http://dergipark.gov.tr/login</a> üzerinden yapılmalıdır. Gönderilen yazılar, makale türünü belirten ve makaleyle ilgili detayları içeren (bkz: Son Kontrol Listesi) <a href="https://cdn.istanbul.edu.tr/file/JTA6CLJ8T5/5564651367904C9793844598DB878B67" target="_blank">kapak sayfası</a>; editöre mektup, yazının elektronik formunu içeren Microsoft Word 2003 ve üzerindeki versiyonları ile yazılmış elektronik dosya ve tüm yazarların imzaladığı <a href="https://cdn.istanbul.edu.tr/file/JTA6CLJ8T5/A7D94EDE1BF14AA4A532AB7DE53B5128" target="_blank">Telif Hakkı Anlaşması Formu</a> eklenerek gönderilmelidir. Yazıların üzerinde yazarların kimliğini gösteren herhangi bir bilgi (Ad, soyadı, kurum vs.) bulunmamalıdır.1. Yazılar, Türkçe ve İngilizce olarak hazırlanabilir. Yazıların, 10 000 kelimeyi (dipnotsuz) ve 120 dipnot sayısını aşmaması tercih edilir.2. Ana metin, çift aralıklı 11 punto ile Times New Roman fontlarıyla MS Word formatında elektronik dosya olarak hazırlanır. PDF dosyası gönderilmemesi rica olunur. Makale başlığı büyük harflerle ve 12 punto koyu; ara başlıklar küçük harflerle ve 11 punto koyu yazılır.3. İngilizce araştırma ve derleme makalelerinin, araştırma notu ve çeviri yazıların ilk sayfasına, 150-200 kelimelik (anahtar sözcükler hariç) İngilizce özet eklenir; opsiyonel olarak 150-200 kelimelik Türkçe özet de eklenebilir. İngilizce olmayan makalelerde, 150-200 kelimelik makale dilinde özet, 150-200 kelimelik İngilizce özet ve 600-800 kelimelik İngilizce genişletilmiş özet de eklenmelidir. Özetlerin sonunda, en fazla 10’ar adet makalenin dilinde ve İngilizce anahtar sözcük bulunmalıdır. Her anahtar sözcük birden fazla kelime içerebilir. Kitap ve toplantı tanıtımları ve editöre mektuplara özet ve bibliyografya gerekmez. Bunlar DergiPark’a yüklenirken “Özet” alanına yazının ilk paragrafı yüklenir.4. Ekler, ana metnin arkasına, kaynakçanın önüne yerleştirilmelidir. Eklerin kaynakları, ek başlığı altında ve ayrıca kaynakçada belirtilmelidir.5. Yüzyıllar ve tarihler açık ve tam yazılır: “Onbeşinci yüzyıl”, “29 Ekim 1923” gibi. İngilizce metinlerde BCE ve CE, Türkçe metinlerde MÖ ve MS kullanılması önerilir.6. Kısa alıntılar paragraf içinde çifte tırnak arasında verilir. Uzun alıntılar tırnak işaretleri kullanılmadan sadece soldan iki kez girinti (tab) yapılmış olarak ve 10 punto ile verilir.7. Resimler ve şekillerin altyazıları bulunmalıdır. Bu altyazılarda görselle ilgili açıklama ve kaynak verilmelidir. Altyazılarda verilen kaynaklar makale sonundaki kaynakçada yer almalıdır. Resimler, şekiller ve altyazıları metnin içine, yayımlanması istenilen yerlere yerleştirilmiş olmalı, hepsi metnin sonunda toplanmamalıdır. Ayrıca bütün resimler ve şekiller DergiPark sistemine ayrı ayrı yüklenmelidir. Resimler ve şekiller ayrı ayrı numaralandırılır. Alt yazıları 9 punto ile yazılır.8. Not ve bibliyografya derginin benimsediği ve Chicago Manual of Style 16’yı temel alan referans sistemine uygun olmalıdır (Bkz: Kaynaklar)9. Dipnotlar (8 punto) her sayfanın altında verilir. Dipnot numarası metin içinde üst simge ile belirtilir. Dipnot referans numaraları noktalama işaretlerinden sonra konulmalıdır (.35 veya ,23).10. Gönderilen metin ve özetler, kullanılan dilin (Türkçe ve İngilizce) dilbilgisi ve yazım kurallarına uygun olarak yazılmış olmadır. Editör, gönderilen metnin ve özetlerin Türkçe ve yabancı dil düzenlemesini yapmakla sorumlu değildir. Anadili İngilizce olmayan yazarlar, metin ve özetlerini dergiye göndermeden önce dil düzenleme hizmetlerinden faydalanmalıdır.11. Yayınlanmak üzere gönderilen makale ile birlikte yazar bilgilerini içeren <a href="https://cdn.istanbul.edu.tr/file/JTA6CLJ8T5/5564651367904C9793844598DB878B67" target="_blank">kapak sayfası</a> gönderilmelidir. Kapak sayfasında, makalenin başlığı, yazar veya yazarların bağlı bulundukları kurum ve unvanları, kendilerine ulaşılabilecek adresler, cep, iş ve faks numaraları, ORCID ve e-posta adresleri yer almalıdır (bkz. Son Kontrol Listesi).

Yazım Kuralları

<a href="https://cdn.istanbul.edu.tr/file/JTA6CLJ8T5/A564840AC87049A0AF62827E5AFCD62B" target="_blank">Kapak Sayfası</a><a href="https://cdn.istanbul.edu.tr/file/JTA6CLJ8T5/A7D94EDE1BF14AA4A532AB7DE53B5128" target="_blank">Telif Hakkı Anlaşması Formu</a><a href="https://cdn.istanbul.edu.tr/file/JTA6CLJ8T5/6ABEC8C924D746E5ACAB361930307428" target="_blank">Yazar Formu</a>

Makalenin türüBaşka bir dergiye gönderilmemiş olduğuİngilizce yönünden kontrolünün yapıldığıYazarlara Bilgide detaylı olarak anlatılan dergi politikalarının gözden geçirildiğiReferansların derginin benimsediği Chicago Manual of Style’ı temel alan referans sistemine uygun olarak düzenlendiği<a href="https://cdn.istanbul.edu.tr/file/JTA6CLJ8T5/A7D94EDE1BF14AA4A532AB7DE53B5128" target="_blank">Telif Hakkı Anlaşması Formu</a> (Yazar, makale yayına kabul bilgisini aldıktan sonra göndermelidir.)<a href="https://cdn.istanbul.edu.tr/file/JTA6CLJ8T5/6ABEC8C924D746E5ACAB361930307428" target="_blank">Yazar Formu</a>Daha önce basılmamış materyal (yazı-resim-tablo) kullanılmış ise izin belgesi<a href="https://cdn.istanbul.edu.tr/file/JTA6CLJ8T5/709B69CBB2304F74A6F459F72465F294" target="_blank">Kapak sayfası</a><ul><li>Makalenin kategorisi</li><li>Makale dilinde ve İngilizce başlık</li><li>Yazarların ismi soyadı, unvanları ve bağlı oldukları kurumlar (üniversite ve fakülte bilgisinden sonra şehir ve ülke bilgisi de yer almalıdır), e-posta adresleri</li><li>Sorumlu yazarın e-posta adresi, açık yazışma adresi, iş telefonu, GSM, faks numarası</li><li>Tüm yazarların ORCID’leri</li></ul>● Makale ana metni<ul><li>Önemli: Ana metinde yazarın / yazarların kimlik bilgilerinin yer almamış olması gerekir.</li><li>Makale dilinde ve İngilizce başlık</li><li>Özetler: 150-200 kelime makale dilinde ve 150-200 kelime İngilizce</li><li>Anahtar Kelimeler: Maksimum 10 adet makale dilinde ve 10 adet İngilizce</li><li>Makale ana metin bölümleri</li><li>Teşekkür, Çıkar çatışması, Finansal destek belirtilmelidir</li><li>Kaynaklar</li><li>Tablolar-Resimler, Şekiller (başlık, kaynak ve alt yazılarıyla)</li></ul>

Sayı Türü	Regular
Editör(ler)	Ayşe Feza Günergun
Kapak (PDF)
Tam Metin (PDF)
Ön Sayfalar (PDF)

Osmanlı Bilimi Araştırmaları

CİLT 22, SAYI 2, 2021

John Lawrence Smith’in Osmanlı İmparatorluğundaki Mineraloji, Maden ve Jeokimya Araştırmalarına Katkıları

15. ve 16. Yüzyıl Türkçe Matematik Eserlerinde Geçen Manzum Bir Matematik Problemi

On Dokuzuncu Yüzyılda Çanakkale Boğazı’nda Yeni Bir Savunma Noktası: Bigalı Kalesi

1917’de Kurulan Tedkikat-ı İklimiyye Encümeni’nin Çalışmalarını Düzenleyen Talimatnâmeler

Max Pfannenstiel’in Yüksek Ziraat Enstitüsü Kütüphane Müdürlüğü Yılları (1938-1941)

Max Pfannenstiel’in Yaşam Öyküsü: Yirminci Yüzyılın Bir Bilim Adamının Biyografisindeki Yansıması

Marko Paşa: İki Biyografiye Sığmayan Bir Efsane

Üniversite Yayıncılığı ve Muallim Doktor Besim Ömer Bey

Bir Sergi ve Bir Kitap: Heilbronn Botanik Bahçesinin Yaşama Tutunuşu

Yeni Kaynaklar Işığında Osmanlı Mühendis ve Mimar Cemiyeti

İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Bilim Tarihi Bölümü’nün 2016-2020 Yılları Faaliyet Raporu

BİLGİ

PAYLAŞ